Tư duy logic là khả năng hoạt động của não bộ để tư duy và suy luận đưa ra các phương hướng giải quyết cho một vấn đề. Bởi vậy rèn luyện tư duy logic cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ được phụ huynh vô cùng quan tâm. Những năm tháng đầu đời là thời điểm vàng để giúp con phát triển kỹ năng này.
Dưới đây là 12 cách rèn luyện tư duy logic cho trẻ hiệu quả đã được The Dewey Schools tổng hợp để gửi đến cho cha mẹ tham khảo.
Tư duy logic là gì?
Theo nghiên cứu có 4 loại hình tư duy là tư duy trực quan, tư duy sáng tạo, tư duy trừu tượng, tư duy phân tích và phản biện, tư duy logic. Trong đó tư duy logic (logical thinking) là hoạt động tư duy và suy luận của não bộ nhằm tìm ra hướng giải quyết cho 1 mục đích cụ thể của một vấn đề nào đó.
Tư duy logic là kỹ năng quan trọng giúp con người nhận ra sự liên quan giữa các sự vật, hiện tượng để từ đó sắp xếp, xâu chuỗi lại theo thứ tự phù hợp, tạo nên kế hoạch thực hiện có tính thực thi cao nhất. Tư duy logic được thể hiện rõ nhất ở trẻ khi giải quyết bài toán cụ thể. Đầu tiên trẻ cần đọc hiểu đề bài, sau đó thu thập các kiến thức thông tin cần thiết. Cuối cùng liên hệ, xâu chuỗi và tổng hợp để tìm ra cách giải bài toán một cách tối ưu nhất.
Tư duy logic còn thể hiện rõ ràng trong cách nói và viết giúp trẻ sử dụng từ ngữ và phản xạ tốt hơn trong những tình huống cụ thể. Đây được coi là yếu tố quan trong trong quá trình phát triển toàn diện của trẻ.
Tư duy logic là gì?
Tầm quan trọng của việc rèn luyện tư duy logic cho trẻ
Tư duy logic đóng vai trò quan trọng trong nền tảng phát triển của trẻ, do đó tại các nền giáo dục ở các nước phát triển như Nhật Bản, Mỹ rất chú trọng rèn luyện cho trẻ. Do đó cha mẹ nên áp dụng các phương pháp khác nhau để rèn luyện tư duy cho con ngay từ khi còn nhỏ. Đây là thời điểm trẻ ở độ tuổi ham học hỏi, thích tiếp thu, lắng nghe và hiểu được lời nói của cha mẹ.
Vai trò của việc rèn luyện tư duy logic cho trẻ cụ thể là:
- Rèn luyện tư duy logic giúp trẻ hình thành nền tảng phát triển kỹ năng phản xạ, sáng tạo và giải quyết vấn đề tốt hơn.
- Tư duy logic đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành não bộ toàn diện
Xem thêm: Kỹ năng tự nhận thức giúp học sinh biết được đam mê và mục tiêu từ sớm
12 cách rèn luyện tư duy logic cho trẻ hiệu quả nhất
Hiện nay phụ huynh rất chú trọng đến việc rèn luyện tư duy logic cho trẻ ngay tại nhà. Với 12 cách thực hiện dưới đây chắc chắn cha mẹ có thể phát triển kỹ năng này cho trẻ. Cùng The Dewey Schools tìm hiểu chi tiết từng phương pháp cha mẹ nhé.
Rèn luyện tư duy logic cho trẻ từ nền tảng toán học
Toán học là môn học tự nhiên được đánh giá là có vai trò quan trọng trong việc phát triển tư duy logic cho trẻ hiệu quả. Trong những năm đầu đời trẻ dễ dàng tiếp thu các kiến thức toán học cơ bản để áp dụng vào việc giải các bài toán đơn giản. Khi trẻ có nền tảng toán học vững chắc không chỉ giúp việc học lên bậc cao hơn dễ dàng hơn và còn giúp các bé phát triển tư duy.
Trẻ có nền tảng toán học tốt hình thành hệ thống các kiến thức toán học xâu chuỗi dễ dàng vận dụng vào học tập. Khi đứng trước bất kỳ bài toán nào, trẻ sẽ biết cách lựa chọn kiến thức một cách linh hoạt để giải quyết vấn đề nhanh chóng, hiệu quả.
Cách rèn luyện tư duy logic cho trẻ hiệu quả từ xây dựng nền tảng toán học
Khuyến khích trẻ học tập kỹ năng mới
Cập nhật kiến thức, kỹ năng mới liên tục giúp trẻ cập nhật thông tin, mở rộng kiến thức, tăng cường sự hiểu biết và tự tin trong học tập và cuộc sống. Đây cũng là cách rèn luyện tư duy logic cho trẻ mới, các bé chủ động làm quen với nhiều vấn đề khác nhau và chủ động trong cách giải quyết các vấn đề gặp phải.
Khuyến khích trẻ học tập kỹ năng mới là một trong những cách giáo dục phát triển tư duy logic cho trẻ từ mầm non ngay tại trường học. Cha mẹ cũng nên cập nhật cách thức rèn luyện này để phối hợp cùng nhà trường nâng cao khả năng tư duy logic cho trẻ ngay tại nhà. Trong giai đoạn vàng của trẻ những năm đầu đời, hãy cho con tham gia nhiều hoạt động ngoại khóa, học tập kỹ năng sống, học ngôn ngữ mới, tham gia các hoạt động nghệ thuật… Đây là cách giúp não bộ trẻ hoạt động không ngừng, liên tục cập nhật kiến thức, kỹ năng tạo thành nền tảng tri thức tốt. Trẻ có thể áp dụng kiến thức, kỹ năng đã được học và nhiều lĩnh vực trong cuộc sống.
Rèn luyện tư duy logic cho trẻ qua trò chơi
Phương pháp giáo dục hiệu quả cho trẻ nhỏ được áp dụng tại nhiều trường mầm non là học mà chơi, chơi mà học. Trẻ nhỏ chưa có khả năng tập trung cao, nhanh chán nên các trò chơi học tập sẽ thu hút, tạo hứng thú cho trẻ tiếp thu tốt các kiến thức cần truyền tải. Học tập thông qua các trò chơi là phương pháp giúp rèn luyện tư duy logic cho trẻ hiệu quả được đánh giá cao.
Trong giai đoạn “vàng” phát triển của con cha mẹ nên tận dụng các trò chơi trí tuệ để giúp trẻ học tập và rèn luyện tốt các kỹ năng cần thiết. Các trò chơi phù hợp, có tính giáo dục cao cho con mà phụ huynh có thể tham khảo là giải đố, ghép hình, trò chơi rèn luyện trí nhớ…
Xem thêm: Học thông qua chơi: Phương pháp dạy giúp trẻ hứng thú học tập
Dạy trẻ thói quen đọc sách giúp rèn luyện tư duy logic cho trẻ
Thói quen đọc sách rất hữu ích cho các hoạt động khác như học tập, làm việc của trẻ và tốt cả với người lớn. Bởi vậy để rèn luyện tư duy logic cho trẻ thì cha mẹ cần dạy trẻ thói quen đọc sách là vô cùng cần thiết, đây là cách tốt nhất giúp bé kết nối bản thân và thế giới. Khi đọc sách não bộ sẽ hoạt động mạnh mẽ để nắm bắt, tiếp thu kiến thức mới làm tiền đề cho phát triển tư duy cho trẻ.
Cha mẹ dạy trẻ thói quen đọc sách ngay từ khi trẻ chưa đến trường bằng cách kể chuyện cho con nghe, cùng con đọc sách. Sau đó cần có những cuộc trao đổi, đặt câu hỏi về nội dung cuốn sách để trẻ ghi nhớ, phát triển khả năng suy luận. Tuy nhiên phụ huynh lưu ý khi chọn sách cho con cần lựa chọn sách có nội dung phù hợp, hình ảnh bắt bắt để thu hút sự chú ý cũng như làm tăng khả năng hào hứng của trẻ.
Dạy trẻ thói quen đọc sách là cách rèn luyện tư duy logic cho trẻ hiệu quả
Dạy trẻ kỹ năng và tư duy phản biện
Một trong những cách rèn luyện tư duy logic cho trẻ hiệu quả được đánh giá cao là rèn luyện kỹ năng và khả năng phản biện. Rèn luyện kỹ năng và tư duy phản biện giúp hình thành các kỹ năng quan trọng như phân tích, suy luận, đánh giá cho trẻ. Phản biện là cách phát triển ngôn ngữ, sự linh hoạt, tự tin cho trẻ mầm non.
Cha mẹ dạy trẻ kỹ năng và tư duy phản biện ngay tại nhà thông qua các hoạt động đơn giản trong đời sống hàng ngày. Cha mẹ có thể đặt ra các câu hỏi về các sự vật, hiện tượng và yêu cầu trẻ tự suy luận và trả lời. Ví dụ chúng ta hỏi con tại sao trời đổ mưa, tại sao nước biển lại mặn, màu vàng pha với màu đỏ được màu gì… Cách làm này kích thích não bộ của trẻ phát triển để tìm ra cách lý giải phù hợp. Từ đó hình thành nên tư duy logic, khoa học ở trẻ giải thích về các vấn đề trong cuộc sống một cách hợp lý.
Rèn luyện tư duy logic cho trẻ qua môn nghệ thuật
Nhiều phụ huynh không đánh giá cao vai trò của các môn nghệ thuật đối với trẻ nhỏ, nên không chú trọng cho con tham gia hay học tập về các môn này. Tuy nhiên theo nhiều nghiên cứu, các môn nghệ thuật rèn luyện tư duy cho trẻ cực hiệu quả. Ví dụ thông qua âm nhạc trẻ có thể thể hiện được cách mà con nhìn nhận thế giới như thế nào.
Tiếp xúc với âm nhạc từ nhỏ trẻ biết cách thể hiện và bộc lộc cảm xúc của mình với mọi người xung quanh tốt hơn. Việc tiếp xúc với âm nhạc thường xuyên trong thời gian dài nâng cao tư duy âm nhạc, tư duy sáng tạo và giúp rèn luyện tư duy logic cho trẻ.
Ngoài âm nhạc thì nhiều môn nghệ thuật khác cũng mang đến hiệu quả bất ngờ cho hành trình phát triển của trẻ. Cha mẹ có thể cho trẻ tham gia các lớp hội họa, học vẽ hay đơn giản là cho trẻ tô màu khi còn nhỏ. Việc thực hiện các hoạt động liên quan đến cảm thụ màu sắc, sáng tạo hình khối giúp não bộ của trẻ phát triển, tiếp nhận thông tin nhanh hơn, xử lý thông tin nhạy bén hơn.
Thông qua các môn nghệ thuật, chúng ta có thể rèn luyện tư duy logic cho trẻ một cách hiệu quả
Cho trẻ tiếp xúc với ngoại ngữ từ sớm
Học ngoại ngữ là cách rèn luyện tư duy logic cho trẻ, phát triển ngôn ngữ, làm phong phú thêm kiến thức về văn hóa và mở ra nhiều cơ hội trong tương lai. Chính vì vậy việc học ngoại ngữ đã và đang là vấn đề được nhiều phụ huynh quan tâm và đầu tư cho con và trở thành xu hướng.
Nhiều cha mẹ bắt đầu cho con học tiếng Anh từ rất sớm, đặc biệt chọn trường song ngữ, trường quốc tế cho trẻ ngay từ bậc mầm non. Việc học ngoại ngữ giúp trẻ hình thành phản xạ ngôn ngữ tự nhiên ngay từ đầu. Phát triển ngoại ngữ là cách phát triển tư duy ngôn ngữ, tư duy logic của trẻ trở nên nhạy bén, thông minh và phát triển hơn.
Tham khảo: 11 phương pháp dạy tiếng Anh cho trẻ tiểu học hiệu quả nhất
Rèn luyện tư duy logic cho trẻ bằng cách để trẻ khám phá thế giới xung quanh
Học tập ở trên lớp hay sinh hoạt tại nhà, học tập tại gia đình là không đủ với trẻ. Thế giới muôn màu rộng lớn xung quanh là môi trường rộng mở để trẻ phát huy sự tò mò, tìm tòi, sáng tạo làm giàu thêm vốn kiến thức của mình. Để khuyến khích trẻ học tập và phát triển tư duy logic cha mẹ nên tạo điều kiện cho trẻ khám phá thế giới.
Hãy để con được tự do vui chơi trong môi trường tự nhiên, để trẻ có cơ hội nghiên cứu, quan sát, phát triển ngôn ngữ và rèn luyện kỹ năng giao tiếp tự tin. Tuy nhiên cha mẹ cần đảm bảo con có môi trường vui chơi lành mạnh và an toàn.
Bên cạnh đó để khuyến khích tinh thần học tập và rèn luyện tư duy logic cho trẻ mỗi ngày cha mẹ đừng quên trò chuyện, trao đổi, đặt ra các câu hỏi về việc học tập tại trường lớp hay cuộc sống hàng ngày. Ví dụ “ở lớp cô dạy con bài học gì”, “bông hoa hồng con ngắm trong công viên có màu gì”, “hôm này con chơi xích đu với bạn tên là gì ấy nhỉ?”… Những câu hỏi này sẽ giúp trẻ hình dung lại những điều đã được học, đã được gặp và tìm ra câu trả lời cho cha mẹ. Đây cũng là cách giúp con ghi nhớ kiến thức, kỹ năng tốt hơn và lâu hơn.
Để trẻ thoải mái khám phá xung quanh sẽ giúp các con nâng cao tinh thần học tập
Rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề
Giải quyết vấn đề là kỹ năng quan trọng cần chuẩn bị cho trẻ ngay khi bé có nhận thức để chuẩn bị cho con trước khi đến trường. Kỹ năng này giúp trẻ chủ động, kiên trừ và tự tin tìm ra hướng giải quyết cho vấn đề gặp phải. Giải quyết vấn đề cũng là kỹ năng góp phần rèn luyện tư duy logic cho trẻ.
Ngay tại nhà, cha mẹ có thể rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề cho con thông qua các loại đồ chơi học tập như đồ chơi xếp hình, máy phân loại hình dạng, đồ chơi ghép hình… Khi tìm cách đặt các mảnh ghép về đúng vị trí trẻ hình thành tư duy logic, phát triển kỹ năng tự mình giải quyết vấn đề trò chơi đặt ra.
Xem thêm: Rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề giúp học sinh có tư duy tốt hơn
Dạy trẻ biết phân loại và tư duy tổ chức
Ngay từ đầu trẻ chưa học được cách phân loại và tổ chức, nên chúng ta dễ thấy trẻ thường có xu hướng để đồ chơi bừa bãi, lung tung. Vì vậy để rèn luyện tư duy logic cho trẻ, cha mẹ cần dạy con biết phân loại và tư duy tổ chức ngay từ khi còn nhỏ là rất cần thiên. Khi được dạy kỹ năng này con biết cách học tập và vui chơi một cách khoa học, gọn gàng và hợp lý.
Cha mẹ rèn luyện cho trẻ cách phân loại và tổ chức thông qua việc phân loại đồ chơi theo các tiêu chí khác nhau như màu sắc, kích thước, chủng loại. Ví dụ: các món đồ chơi xếp hình sẽ xếp cùng 1 chỗ, sắp xếp đồ chơi màu đỏ vào cùng 1 rổ, xếp đồ chơi cỡ lớn vào giỏ to và đồ chơi cỡ nhỏ và giỏ bé… Với các hoạt động khác cha mẹ cũng nên tích cực hướng dẫn cho trẻ như sắp xếp sách vở, quần áo, đồ dùng.
Nếu hành động này được lặp đi lặp lại thường xuyên trẻ sẽ hình thành thói quen và học được cách chủ động phân loại và sắp xếp mọi thứ. Kỹ năng hỗ trợ phát triển tư duy logic cho trẻ rất nhiều.
Rèn luyện tư duy logic cho trẻ bằng tư duy hình tượng
Khi trẻ bước vào giai đoạn 3 tuổi, trẻ đã có nhận thức nhất định, có khả năng quan sát và tiếp thu. Đây chính là giai đoạn phù hợp để phụ huynh dạy cho con tư duy hình tượng, thông qua đó rèn luyện hiệu quả tư duy logic. Áp dụng cách rèn luyện tư duy logic cho trẻ bằng tư duy hình tượng bằng cách cha mẹ thường xuyên đặt các câu hỏi về sự vật, sự việc mà trẻ gặp trong cuộc sống.
Ví dụ “ký hiệu thùng rác như thế nào”, “trên đường đi học về con gặp biển báo giao thông gì”, “cái trống trường con hình gì”…
Một cách khách cha mẹ có thể áp dụng để phát triển tư duy hình tượng cho con là kể các câu chuyện phù hợp mà con yêu thích. Từ nội dung câu chuyện đặt ra các câu hỏi có liên quan để trẻ phát huy khả năng suy luận, tư duy. Liên hệ câu truyện với thực tế cuộc sống xung quanh để trẻ mở rộng kiến thức.
Đơn giản hơn chúng ta cùng con chơi các trò chơi mang tính sáng tạo như trò xếp hình, đất nặn. Khi suy nghĩ để hình dung các hình ảnh ngộ nghĩnh, độc đáo để sắp xếp hay nặn đất trẻ sẽ phát triển trí tưởng tượng, tư duy hình tượng của mình.
Dạy trẻ tư duy hình tượng là cách rèn luyện tư duy logic cho trẻ nhanh chóng
Cùng trẻ học cách tự giải quyết vấn đề
Tự giải quyết vấn đề là việc cha mẹ cần dạy trẻ ngay từ khi còn nhỏ nếu muốn rèn luyện tư duy logic cho trẻ. Đây cũng là yếu tố quan trọng trong việc phát triển tư duy nói chung và tư duy logic cho trẻ nói riêng. Để cùng trẻ học cách tự giải quyết vấn đề đơn giản, cha mẹ có thể cùng con làm việc nhà và để trẻ tự làm một số việc cá nhân đơn giản. Khi trẻ hoàn thành công việc chúng ta cần động viên, khuyến khích để trẻ cảm thấy hứng thú, tự tin với việc làm của mình là đúng đắn, tự tin với khả năng của bản thân và cố gắng hơn để hoàn thành công việc khác.
Đồng thời phụ huynh nên khuyến khích con đưa ra nhiều ý tưởng mới mẻ để luyện tập tư duy trong mọi tình huống như chơi với bạn bè, làm việc nhà, dọn dẹp đồ chơi, sắp xếp sách vở… Cha mẹ hãy tạo điều kiện cho trẻ tự do thử nghiệm, sáng tạo mà không bị đánh giá đúng sai. Từ đó trẻ học được cách giải quyết vấn đề khác nhau phát triển tư duy.
Việc phát triển tư duy logic cho trẻ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau, trong đó có yếu tố quan trọng là phương pháp giáo dục. Vì vậy cha mẹ hãy chú trọng lựa chọn phương pháp phù hợp để giúp con phát huy tối đa tiềm năng của mình. Nếu quá trình giải quyết vấn đề mà chúng ta gặp lúng túng, thay vì mất nhiều thời gian suy nghĩ hãy cùng trẻ thảo luận để tìm ra hướng đúng đắn.
Nội dung bài viết trên đây chia sẻ về các cách rèn luyện tư duy logic cho trẻ hiệu quả. Đây là những thông tin chi tiết có thể giúp ích cho hành trình cha mẹ giáo dục trẻ phát triển toàn diện. The Dewey Schools chúc các bậc phụ huynh sẽ hiểu con hơn và tìm được phương pháp nuôi dạy phù hợp nhất cho em bé nhà mình nhé.
Cha mẹ quan tâm: Tư duy thiết kế là gì? 5 bước của quy trình tư duy thiết kế
