Tập viết là kỹ năng quan trọng cần dạy trẻ lớp 1 sớm thành thạo để giúp các bé tự tin trong học tập. Phụ huynh nên chỉ dạy con cách thực hành ngay tại nhà từ sớm với các cầm bút và những quy tắc viết chuẩn. Tuy nhiên đây là hành trình không đơn giản, yêu cầu cha vẻ phải có phương pháp dạy trẻ lớp 1 tập viết hiệu quả.
Cùng Dewey Schools tìm hiểu ngay 7 phương pháp dạy trẻ đơn giản, được phụ huynh đánh giá cao và áp dụng thường xuyên ngay dưới đây nhé.
Làm thế nào để dạy trẻ lớp 1 tập viết nhanh chóng tại nhà?
Trên thực tế việc dạy trẻ lớp 1 tập viết không đơn giản bởi đây là giai đoạn chuyển tiếp từ mầm non lên tiểu học, các bé khó tập trung, đang thích nghi dần với môi trường mới. Cha mẹ cần tìm phương pháp phù hợp khơi gợi được sự chú ý và làm trẻ hứng thú mới mang lại hiệu quả. Trong khi phụ huynh đóng vai trò quan trọng trong hành trình học viết chữ của trẻ để góp phần tạo tiền đề và hành trang cho con tự tin học tập.
Mỗi đứa trẻ có khả năng khác nhau và phát triển theo tiến trình riêng biệt. Do đó trước khi dạy con tập viết cha mẹ nên quan sát kỹ lưỡng thời điểm thích hợp để bắt đầu thì quá trình học của trẻ sẽ đạt được hiệu quả tốt hơn. Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy trẻ đã sẵn sàng tập viết chữ:
- Trẻ có khả năng tự điều chỉnh các cử động nhỏ của cổ tay, cơ tay chứng tỏ đã đủ khả năng để điều khiển bút viết.
- Trẻ có thể vận động linh hoạt các ngón tay để viết một cách chính xác.
- Trẻ có khả năng quan sát chi tiết các chữ cái, kí hiệu, hình ảnh, nhận biết các chữ cái và âm thanh tương ứng của chúng.
- Trẻ có thể tập trung để thực hiện một số hoạt động như vẽ, viết chữ.
- Trẻ quan tâm đến việc học viết chữ, hứng thú và mong muốn học hỏi kỹ năng này.
>>> Có thể ba mẹ quan tâm: 50+ bài toán lớp 1 cơ bản và nâng cao cho bé năm 2024 – 2025
7 phương pháp dạy trẻ lớp 1 tập viết đơn giản
Tập viết là nhiệm vụ khó khăn với trẻ lớp 1, con luôn cần sự hỗ trợ từ phụ huynh để có thể tự tin học tập. Cha mẹ có thể tham khảo 7 phương pháp dạy trẻ lớp 1 tập viết đơn giản đã được Dewey Schools tổng hợp dưới đây để đồng hành cùng con.
Dạy trẻ bảng chữ cái trước
Một trong những phương pháp dạy trẻ lớp 1 tập viết hiệu quả được phụ huynh áp dụng là cho trẻ làm quen với bảng chữ cái trước khi tập viết. Ngay từ khi trẻ lên 4 tuổi, phụ huynh có thể cho con nhận biết mặt chữ qua nhiều hình thức như trò chơi, âm nhạc, bài hát, video…
Tùy theo khả năng nhận thức, tiếp thu của trẻ chúng ta chọn cách dạy trẻ phù hợp. Cha mẹ không nên nóng vội ép con học thuộc trong thời gian ngắn, mà nên học từ từ đảm bảo trẻ nhớ lâu mặt chữ.
Dạy trẻ bảng chữ cái trước
Sử dụng ứng dụng dạy trẻ học chữ cái
Việc học bảng chữ cái đóng vai trò quan trọng đối với hành trình dạy trẻ lớp 1 tập viết. Để cho việc học của trẻ thêm sinh động và hấp dẫn phụ huynh có thể chọn các ứng dụng dạy trẻ học chữ cái tại nhà. Hiện nay có nhiều app trực tuyến dạy nhận diện chữ cái, tập đọc, kể chuyện, tập viết… phù hợp với từng lứa tuổi mang lại lợi ích giáo dục rất lớn.
Các ứng dụng thiết kế sinh động, dễ sử dụng mang lại nhiều lợi ích cho việc học của các bé. Thông qua ứng dụng, trẻ thực sự được trải nghiệm cơ hội học tập hiệu quả nhưng vui vẻ, thoải mái. Từ đó các bé ghi nhớ nhanh và lâu hơn nội dung bài học của mình.
Kiên nhẫn là phương pháp dạy trẻ lớp 1 tập viết hiệu quả
Hành trình dạy con học không đơn giản, nhất là đối với lớp 1, cha mẹ cần kiên trì, nhẹ nhàng tránh việc nổi nóng hay gây áp lực cho trẻ. Mặc dù dạy con tập viết khó khăn, trẻ hay quên, con chưa quen nên cầm bút không chắc hoặc viết không đẹp. Nếu trẻ thiếu tập trung, mải chơi, chán học cha mẹ không nên quát mắng, khiến trẻ càng căng thẳng.
Cha mẹ cần phải bình tĩnh, căn cứ vào khả năng nhận thức, phản ứng của trẻ để tìm cách hợp lý dạy con học. Hướng dẫn con từ từ theo từng bước, hướng dẫn nhiều lần để trẻ ghi nhớ quy tắc. Sau một thời gian, trẻ chắc chắn sẽ thành thạo và viết chữ ngày một đẹp lên.
Kiên trì, nhẹ nhàng khi dạy trẻ lớp 1 tập viết
Dạy trẻ viết nét cơ bản, điểm đặt bút, điểm dừng bút
Cha mẹ không nên dạy trẻ lớp 1 tập viết chữ cái ngay từ đầu, trẻ sẽ khó nhớ, viết không đúng quy định, dần dần có thể khiến chữ xấu. Trước tiên phụ huynh nên dạy trẻ viết nét cơ bản mà lặp đi, lặp lại đến khi thành thạo như nét nghiêng, nét khuyết, nét hất, nét thẳng…
Cho trẻ tập viết nét cơ bản vào vở ô ly để hình thành thói quen, sự cẩn thận và ghi nhớ rõ các nét. Như vậy, khi từ nét cơ bản tập viết chữ trẻ sẽ viết đúng dòng kẻ, viết đẹp, chữ viết gọn gàng và đẹp. Ngoài ra, chúng ta đừng quên dạy con điểm đặt bút, dừng bút sao cho đúng và giải thích cặn kẽ cho trẻ hiểu. Điểm đặt bút là vị trí bắt đầu viết nét chữ, điểm dừng bút là điểm cuối cùng kết thúc chữ cái. Học thuộc những điểm này giúp trẻ viết chữ liền mạch, tự nhiên, chữ cái thanh thoát.
Chuẩn bị không gian học tập tạo hứng thú cho trẻ
Bước vào lớp 1, trẻ không còn được học mà chơi, chơi mà học như giai đoạn mẫu giáo. Do đó, khi dạy trẻ lớp 1 tập viết cha mẹ nên chuẩn bị cho con góc học tập riêng để làm quen với việc học tại trường lớp. Không gian học tập có tác động lớn đến tâm lý ban đầu, sự hứng thú và chú ý học của trẻ. Ba mẹ nên thiết lập góc học tập thông thoáng, thoải mái, có đầy đủ ánh sáng và trang thiết bị phù hợp.
Cha mẹ có thể cùng con chọn lựa bàn ghế, dụng cụ học tập, đèn học… phù hợp với sở thích, tính cách để trẻ yêu thích góc riêng của mình. Không gian nên hạn chế tối đa các yếu tố gây mất tập trung như tiếng ồn, thiết bị điện tử giúp trẻ tập trung học tốt nhất.
Tạo không gian học tập hứng thú
>>> Xem ngay: 9 cách xây dựng môi trường học tập tích cực cho học sinh
Động viên, khích lệ trẻ học tốt
Khi dạy trẻ lớp 1 tập viết, ngoài việc kiên nhẫn với con ra thì phụ huynh nên động viên, khích lệ mỗi khi con cố gắng và làm tốt. Chúng ta có thể dành tặng con những phần thưởng nho nhỏ, thừa nhận sự tiến bộ để trẻ có tâm lý thoải mái, cảm thấy có thể làm tốt việc tập viết, việc học không còn nặng nề. Việc trẻ cố gắng viết đúng, viết đẹp cũng là sự cố gắng, cần được tán dương để con đạt được mục tiêu đề ra.
Tuy nhiên chúng ta không nên dành những phần thường quá lớn, hoặc mỗi khi con học đều có những hứa hẹn về quà tặng. Như vậy trẻ dễ coi việc học chỉ vì phần thưởng, không có thưởng sẽ không học. Cha mẹ nên chọn những món quà nho nhỏ, nhưng trẻ yêu thích như đồ dùng học tập, đồ chơi… để trẻ hăng hái và nỗ lực viết chữ đẹp hơn.
Luyện tập viết chữ cùng trẻ mỗi ngày
Giai đoạn lớp 1, não bộ của trẻ đang trong quá trình hoàn thiện, chỉ có khả năng thực hiện nhiệm vụ ngắn hạn. Do đó cha mẹ khi dạy trẻ lớp 1 tập viết không nên ép buộc con liên tục trong thời gian dày. Chúng ta nên quan sát để chọn thời điểm mà trẻ tập trung, học vừa đủ thời gian đủ giúp con làm quen với việc học chữ, viết chữ.
Ngoài ra, để trẻ ghi nhớ tốt cha mẹ nên luyện tập viết chữ cùng trẻ mỗi ngày. Chúng ta nên cho con ôn tập lại những chữ đã học, tăng dần thời gian ngồi học để trẻ quen dần. Khi con thành thạo, chữ viết sẽ ngày càng đều và đẹp hơn.
Luyện tập viết chữ cùng trẻ mỗi ngày
>>> Tham khảo: Cách dạy con học lớp 1 tại nhà đơn giản giúp cha mẹ nhàn tênh
Hướng dẫn cách dạy trẻ lớp 1 tập viết
Cha mẹ có thể áp dụng phương pháp dạy trẻ lớp 1 tập viết hiệu quả tại nhà với 4 bước cơ bản dưới đây:
Bước 1: Dạy trẻ cách làm quen với bút
Bước đầu tiên chúng ta cần dạy trẻ lớp 1 tập viết cách làm quen với bút và giấy, đây là cá dụng cơ viết cơ bản cần thành thạo để phát triển kỹ năng viết. Cha mẹ nên chọn cho con loại bút viết và giấy chuyên dụng, khi dùng trẻ cảm thấy thoải mái và dễ sử dụng.
Tiếp theo, phụ huynh cần dạy con cách cầm bút đúng. Trẻ dùng ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa để cố định bút, các ngón tay còn lại đặt lên trên giấy một cách chắc chắn.
Bước 2: Luyện cho trẻ viết các nét cơ bản
Khi trẻ cầm bút thành thạo, bước tiếp theo khi dạy trẻ lớp 1 tập viết là luyện viết các nét cơ bản, không nên yêu cầu trẻ viết các chữ cái ngay từ đầu. Chúng ta nên khuyến khích con thực hành viết từ nét thẳng, nét móc, vòng tròn… để làm quen với việc viết bằng bút.
Luyện tập viết các nét cơ bản giúp trẻ phát triển khả năng kiểm soát tay viết nhanh dần và thuần thục hơn. Trẻ cần được hướng dẫn viết tất cả các nét khi nối lại hình thành các chữ cái cơ bản.
Luyện cho trẻ viết các nét cơ bản
Bước 3: Dạy trẻ tập viết các chữ cái
Sau khi trẻ chủ động viết được các nét cơ bản, bước thứ 3 của hành trình dạy trẻ lớp 1 tập viết cha mẹ nên dạy con viết các chữ cái. Trẻ bắt đầu học viết chữ cái từ các nét cơ bản đã luyện trước. Phụ huynh chú ý hướng dẫn con từng nét của chữ cái với kích thước đúng chuẩn, đảm bảo trẻ hiểu và có thể viết lại đúng các nét cơ bản như nét dọc, nét móc, nét ngang, đường cong…
Nên dạy con từ những chữ cái cơ bản như a, b, d, c… sau đó đến các chữ khó hơn. Phụ huynh có thể viết mẫu chữ đầu tiên và trẻ học viết theo. Hãy tạo cho con một khởi đầu nhẹ nhàng, tránh tạo áp lực khiến trẻ cảm thấy căng thẳng, mệt mỏi.
Bước 4: Dạy trẻ viết các từ và câu đơn giản
Hành trình dạy trẻ lớp 1 tập viết chữ cái có thể mất nhiều thời gian, cha mẹ nên cùng con kiên trì luyện tập. Khi trẻ thành thạo cách viết các chữ trong bảng chữ cái, chúng ta có thể hướng dẫn con tập viết các từ đơn, từ ghép và các câu đơn giản. Nên bắt đầu từ những từ đơn giản, quen thuộc để trẻ hiểu và tạo hứng thú học cho con như viết các loại đồ dùng, động vật, màu sắc…
Để tránh việc trẻ mệt mỏi, chán nản cha mẹ nên cho con luyện viết trong thời gian ngắn. Hãy yêu cầu con viết các câu đơn giản về chủ đề mà trẻ yêu thích, khuyến khích con viết câu, từ nhiều cần để làm quen cách viết và viết chính xác.
Dạy trẻ viết các từ và câu đơn giản
Một số quy tắc cần nhớ khi dạy trẻ lớp 1 tập viết
Để quá trình dạy trẻ lớp 1 tập viết tiến bộ, con tiếp thu tốt, sớm thành thạo kỹ năng, phụ huynh nên tham khảo một số quy tắc sau:
Dạy trẻ cầm bút đúng cách
Trước khi dạy trẻ lớp 1 tập viết, cha mẹ nên dạy trẻ cầm bút đúng cách tránh nhức mỏi, viết đúng, ngay ngắn và đẹp hơn. Hướng dẫn trẻ cầm bút vừa phải, không quá chặt, di chuyển bút nhẹ nhàng, tạo thành nét viết đều. Nếu trẻ cầm bút chưa đúng cần phải nhanh chóng sửa ngày, nhưng không nên khiển trách hay mắng khiến con sợ hãi.
Cách cầm bút đúng hạn chế mỏi tay:
- Cầm bút bằng tay thuận, giữ bút bằng 3 ngón tay là ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa. Ngón cái và trỏ giữ mặt bên của bút, ngón giữa làm điểm tựa đỡ bút.
- Cầm bút xuôi theo chiều trẻ ngồi, mép bàn tay phải làm điểm tựa
- Nghiêng bút góc 45 – 60 độ so với vai phải, giữ khoảng cách giữa đầu ngòi bút và 2 ngón tay khoảng 2.5cm
- Khi viết giữ lực vừa phải, không đè mạnh lên giấy, viết nhẹ nhàng di chuyển bút từ trái sang phải, từ trên xuống dưới
Một số quy tắc cần nhớ khi dạy trẻ lớp 1 tập viết
Dạy trẻ ngồi đúng tư thế
Tư thế ngồi học khi dạy trẻ lớp 1 tập viết rất quan trọng có ảnh hưởng đến thị lực và cột sống. Trẻ cần được dạy cách ngồi đúng tư thế chống nhức mỏi, luôn cảm thấy thoải mái để học tập hiệu quả. Nên cho trẻ ngồi viết với bàn ghế học đúng chuẩn, trong không gian có đủ ánh sáng.
- Ngồi viết với tư thế lưng thẳng, cột sống vuông góc với mặt bàn, ngực không tựa thành bàn.
- Trẻ ngồi với tư thế 2 chân rộng bằng vai, dồn trọng tâm vào đùi và hông, ngồi thẳng không cong vẹo
- Giữ khoảng cách từ mắt đến mặt bàn khoảng 25 – 30cm
- Đặt vở tập viết thẳng với mép bàn, tay trái đặt xuôi theo chiều ngồi, cánh tay mở rộng thoải mái, bàn tay và cổ tay không có vật cản
- Hướng ánh sáng chiếu từ trái qua phải
Làm thế nào để trẻ lớp 1 hứng thú tập viết
Một trong những lo lắng lớn của phụ huynh khi dạy trẻ lớp 1 tập viết là con khó tập trung, dễ bị thu hút bởi những yếu tố khác xung quanh. Giai đoạn lớp 1, trẻ vẫn cần thời gian để làm quen với quy định và môi trường học tập hoàn toàn mới lạ so với bậc mầm non. Do đó cha mẹ có thể tham khảo một số bí quyết hữu ích sau đây để tạo hứng thú cho con tập viết:
- Viết chữ trên cát: Thay vì liên tục dạy viết trên giấy, phụ huynh có thể đổi sang bảng cát để trẻ có thể vừa học vừa chơi vui vẻ. Chúng ta sử dụng cát làm thành chiếc bảng nhỏ bằng cách đổ trong khung gỗ, hộp giấy, chậu… và cho trẻ viết trên bề mặt.
- Nặn chữ bằng đất sét: Khi cho trẻ học cách viết chữ cái, cha mẹ có thể cho con nặn đất sét thành sợi mỏng, sau đó tạo hình thành các chữ và dán lên bìa carton hoặc bảng. Nặn đất sét cũng là cách giúp trẻ rèn luyện sự khéo léo của đôi tay, vận động cổ tay linh hoạt tốt cho quá trình luyện viết chữ.
- Ghép chữ bằng vật dụng quen thuộc: Hãy tận dụng những đồ dùng, dụng cụ trong nhà đặc biệt là các món đồ trẻ yêu thích để trẻ ghép thành chữ cái. Cách này có thể thu hút sự chú ý, làm trẻ hứng thú học chữ, luyện viết hiệu quả. Cha mẹ có thể chọn một số món đồ như viên sỏi, cúc áo nhiều màu…
Dạy trẻ lớp 1 tập viết chữ trên cát để tạo hứng thú
>>> Xem thêm: Trẻ lớp 1 không tập trung học: Lý do và cách khắc phục
Sai lầm cần tránh khi dạy trẻ lớp 1 tập viết
Khi áp dụng phương pháp dạy trẻ lớp 1 tập viết, phụ huynh không nên nóng vội, muốn con thành thạo ngay. Chúng ta tìm hiểu kỹ cách dạy, chuẩn bị kỹ lưỡng và tránh một số sai lầm làm ảnh hưởng đến tiến trình học của con:
- Chọn sai thời điểm học viết chữ: Một số phụ huynh có xu hướng ép con học viết quá sớm, vì lo lắng con không theo kịp bạn bè cùng trang lứa. Áp đặt trẻ học viết khi chưa sẵn sàng về kỹ năng và sự phát triển có thể gây tác hại mà không mang lại lợi ích.
- Không chuẩn bị cho con trước khi học viết chữ: Nếu phụ huynh bỏ qua việc rèn luyện các kỹ năng vận động toàn thân, kiểm soát cơ tay và cổ tay cho trẻ trước khi học viết dẫn đến việc trẻ tập viết khó khăn.
- Không dạy trẻ quy tắc tập viết: Ngay từ đầu nếu phụ huynh không hướng dẫn trẻ các quy tắc tập viết như cách cầm bút, cách viết chữ, khoảng cách… dễ dẫn đến hình thành thói quen viết không đúng khó sửa. Bên cạnh đó cần phải cung cấp đủ bàn ghế tiêu chuẩn và dụng cụ viết phù hợp cho con để trẻ học tập thuận lợi.
- Đặt áp lực lên trẻ: Mỗi đứa trẻ có tiến độ phát triển và kỹ năng khác nhau, nếu cha mẹ thường xuyên so sánh và đặt quá nhiều áp lực sẽ khiến con bị căng thẳng, mất đi niềm đam mê học tập. Chúng cần nhận ra, tôn trọng sự khác biệt và khả năng của con để tìm ra phương pháp dạy tập viết phù hợp.
- Môi trường học tập không thoải mái: Cha mẹ không tạo cho con môi trường học tập thoải mái, thiếu sự phản hồi tích cực, không có sự khích lệ sẽ làm giảm hứng thú tập viết của trẻ,
- Bắt buộc trẻ phải viết đúng từng chữ: Nhiều phụ huynh quá cẩn thận, quá quan tâm và yêu cầu trẻ viết đúng từng chữ. Điều này sẽ làm giảm đi sự hứng thú, khiến trẻ cảm thấy căng thẳng và không muốn học.
Chuẩn bị cho con vào lớp 1, đồng hành cùng con học lớp 1 là hành trình có nhiều khó khăn và thử thách. Trong đó việc tìm và áp dụng phương pháp dạy trẻ lớp 1 tập viết chưa bao giờ là dễ dàng với phụ huynh và bé. Cha mẹ cần kiên trì, hiểu con và chọn các cách khoa học giúp con nhanh tiến bộ, tạo nền móng vững chắc cho trẻ sớm thích nghi và học tập tốt. The Dewey Schools luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của phụ huynh trong thời gian ngắn nhất.
