Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học là việc làm cần thiết và cần được thực hiện sớm để giúp trẻ tự tin, sáng tạo và chủ động trong việc giải quyết các vấn đề trong cuộc sống. Không chỉ học tập tại trường, cha mẹ nên rèn luyện cho con tại nhà thông qua các phương pháp giáo dục phù hợp với lứa tuổi và khả năng của trẻ.
Cùng The Dewey Schools tham khảo phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tiểu học qua bài viết sau.
Ý nghĩa của giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học
Bất kể bậc phụ huynh nào cũng mong muốn đồng hành cùng con trên hành trình phát triển toàn diện. Việc nuôi dạy trẻ không đơn thuần là cho con ăn học đầy đủ, mà trong đó bao gồm việc giúp trẻ khỏe mạnh về thể chất, có kiến thức, có kỹ năng và tâm lý ổn định. Để đạt được những thành quả này ngoài việc giáo dục tri thức, chúng ta cần rèn luyện những kỹ năng sống cho trẻ từ sớm.
Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học có ý nghĩa lớn trong sự phát triển của trẻ
Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học là việc làm cần thiết để giúp các bé tự tin trong giao tiếp, hòa đồng hòa nhập với xã hội, ứng xử khéo léo… Các kỹ năng sống cho học sinh tiểu học bao gồm kỹ năng tìm kiếm thông tin, kỹ năng thuyết trình, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng giải quyết vấn đề…
Rèn luyện kỹ năng sống để trẻ trở nên chủ động, tự lập, có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội. Những kỹ năng này giúp trẻ kiến tạo thành nền tảng vững chắc, đồng hành cùng con trong sự phát triển bền vững và vươn tới thành công trong tương lai.
Xem thêm: 20+ kỹ năng sống cho trẻ giúp rèn luyện thói quen sống tốt
Các phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học
Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học có vai trò và ý nghĩa quan trọng trong học tập, cuộc sống và sự phát triển của trẻ. Vì vậy cha mẹ cần tìm hiểu thật kỹ các kỹ năng cơ bản phù hợp với từng giai đoạn phát triển để giúp trẻ rèn luyện. Đây cũng chính là cách nuôi dạy con đúng cách mà nhiều phụ huynh hiện đại đang tìm kiếm.
Cùng The Dewey Schools khám phá các phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tiểu học hiệu quả ngay trong nội dung tiếp theo của bài viết.
Dạy trẻ kỹ năng tìm kiếm thông tin
Một trong các kỹ năng cần thiết khi giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học đó là tìm kiếm thông tin. Tìm kiếm thông tin bao gồm nhiều kỹ năng tổng hợp như kỹ năng quan sát, kỹ năng tổng hợp, kỹ năng phân tích, kỹ năng logic… Hình thành khả năng tìm kiếm thông tin trẻ dễ dàng chọn lọc được thông tin chính xác, phục vụ đúng mục đích của mình thông qua sách vở, tài liệu tham khảo, internet.
Mặc dù dạy trẻ kỹ năng tìm kiếm thông tin mang đến nhiều hiệu quả tuy nhiên vấn đề đặt ra là phải dạy con như thế nào. Các bậc phụ huynh mong muốn con có thể tìm kiếm thông tin trên nhiều nền tảng nhưng phải đảm bảo sự an toàn, lành mạnh và có tính chuẩn xác cao.
Dưới đây là một số gợi ý để cha mẹ có thể giúp trẻ là học sinh tiểu học tìm kiếm thông tin một cách tối ưu nhất:
- Xác định từ khóa: Hãy dạy trẻ xác định từ khóa của nội dung các bé muốn tìm kiếm. Từ khóa đảm bảo ngắn gọn, đúng trọng tâm nội dung chúng ta muốn hướng đến. Ví dụ Từ khóa tìm kiếm có thể là “cách học kỹ năng sống hiệu quả” “kỹ năng tìm kiếm thông tin cho học sinh tiểu học”…
- Giới hạn kênh thông tin: Hiện nay có rất nhiều kênh thông tin, tài liệu tham khảo, sách vở có thể cung cấp thông tin mà trẻ cần tìm kiếm. Tuy nhiên để tiết kiệm thời gian, tối ưu kết quả tìm kiếm cha mẹ nên dạy con cách khoanh vùng kênh thông tin. Trẻ có thể xác định sẽ tìm thông tin trên youtube, hội nhóm, diễn đàn, trong cuốn tạp chí, trong sách kỹ năng sống…
- Chọn lọc thông tin: Chọn lọc thông tin đóng vai trò quan trọng trong hiệu quả tìm kiếm thông tin. Trẻ cần biết cách lấy thông tin từ các kênh thông tin chính thống, tìm kiếm một cách khách quan, theo nhiều hướng khác nhau. Không áp đặt quan điểm của mình để chỉ tìm thông tin phù hợp với quan điểm đó.
- Tìm kiếm sự giúp đỡ: Nếu gặp bất cứ khó khăn nào trong quá trình tìm kiếm thông tin, cha mẹ nhấn mạnh con có thể hỏi ý kiến, nhờ sự giúp đỡ của cha mẹ, thầy cô để có nhìn nhận, đánh giá chính xác nhất.
Dạy trẻ tìm kiếm thông tin trong giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học
Giáo dục học sinh tiểu học kỹ năng kiểm soát thời gian
Quản lý thời gian là kỹ năng quan trọng mà cha mẹ cần quan tâm khi giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học, học sinh các cấp học khác và cả người lớn. Kỹ năng này giúp trẻ có khả năng lập kế hoạch, học tập, làm việc đạt hiệu quả, hoàn thành tốt thông qua sự sắp xếp hợp lý về mặt thời gian. Do đó hướng dẫn kỹ năng sống tiểu học kiểm soát thời gian cho trẻ là nhiệm vụ hàng đầu trong việc giáo dục trẻ của cha mẹ.
Để giúp con quản lý thời gian, sắp xếp thời gian biểu hợp lý cha mẹ có thể áp dụng các cách:
- Hướng dẫn trẻ xác định thời gian cần thiết để hoàn thành công việc bất kỳ
- Liệt kê rõ các công việc, kế hoạch cần thực hiện trong ngày
- Sắp xếp thời gian thực hiện các công việc hợp lý
- Chuẩn bị cho trẻ một chiếc đồng hồ để trẻ có thể theo dõi thời gian để hoàn thành các công việc theo kế hoạch đã đặt ra
Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học: Thuyết trình
Kỹ năng thuyết trình sẽ giúp trẻ trở nên mạnh dạn, tự tin và không ngại đứng trước đám đông. Thuyết trình tốt giúp trẻ truyền đạt thông tin thông qua những lập luận để trình bày một vấn đề nào đó thuyết phục được người nghe. Đồng thời trẻ của cảm nhận được sâu sắc về bản thân, biết tự đánh giá điểm mạnh, điểm yếu của mình để phát huy hay khắc phục.
Thuyết trình là kỹ năng sống tiểu học cần thiết cho trẻ, cha mẹ nên giáo dục để con sớm thành thạo. Đây là cách tạo động lực cho con tự tin, hoạt ngôn và mạnh mẽ. Phụ huynh có thể áp dụng một số cách dạy con thuyết trình như sau:
- Khuyến khích trẻ tích cực học tập, tìm hiểu thông tin nâng cao kiến thức, trình độ làm cơ sở cho quá trình thuyết trình
- Động viên trẻ mạnh dạn trình bày quan điểm của mình trước đám đông
- Cho trẻ xem các bài diễn thuyết, trình bày của người nổi tiếng, của các bạn nhỏ đồng trang lứa để tạo động lực cho trẻ
- Tạo điều kiện cho trẻ tham gia các hoạt động nhóm, hoạt động tập thể nơi mà trẻ có nhiều cơ hội để thuyết trình
- Khuyến khích trẻ đặt nhiều câu hỏi, tự tìm câu trả lời để nâng cao khả năng tư duy và lập luận của mình
Thuyết trình là kỹ năng mà cha mẹ cần giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học
Xem thêm: Bí kíp rèn luyện kỹ năng thuyết trình cho học sinh tự tin và thành công
Dạy trẻ kỹ năng phản biện và đặt câu hỏi
Phản biện và đặt câu hỏi là các kỹ năng cần phải có cho hành trình học tập, tìm hiểu kiến thức, nâng cao trình độ bản thân của mỗi trẻ. Hiểu theo cách đơn giản, phản biện và đặt câu hỏi là khả năng để trẻ đánh giá và hiểu các thông tin đã thu thập được thông qua giao tiếp, quan sát, tranh luận…
Hình thành kỹ năng phản biện, đặt câu hỏi sớm trẻ sẽ có cái nhìn đa chiều về một vấn đề, đánh giá vấn đề một cách khách quan, tạo điều kiện để trẻ sáng tạo, phát triển tư duy. Đồng thời giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, năng lực sử dụng ngôn ngữ, xác định đúng trọng tâm của vấn đề, tiết kiệm thời gian. Đây là khả năng cần thiết phục vụ cho quá trình tiếp cận bài học, lập luận logic và nâng cao hiệu quả học tập.
Để giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học phản biện và đặt câu hỏi, phụ huynh nên thực hiện các nguyên tắc sau:
- Tạo các tình huống thực hành để trẻ tự đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi và tìm hướng giải quyết các vấn đề đã đặt ra. Vớ mỗi vấn đề hãy để trẻ tự do vận động, suy nghĩ để tìm ra cách giải quyết tốt nhất không bắt buộc phải tuân theo lối mòn nào cả.
- Hướng dẫn, hỗ trợ cho trẻ tham gia các trò chơi vận dụng tư duy để đạt được kết quả cuối cùng từ đó nâng cao năng lực phản biện cho con.
Dạy trẻ kỹ năng tập trung, chú ý
Tập trung, chú ý nằm trong danh sách giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học cha mẹ cần trang bị cho trẻ. Kỹ năng này giúp trẻ biết cách lắng nghe, tiếp thu bài giảng, học hỏi từ bạn bè, thầy cô tốt hơn. Bên cạnh đó đây cũng là kỹ năng quan trọng sẽ đồng hành cùng con trong suốt hành trình lớn lên. Tập trung, chú ý trong các việc cần làm sẽ tăng cường hiệu quả học tập và công việc. Sự tập trung còn thể hiện sự tôn trọng của trẻ với người khác, để mọi người yêu quý và dành sự tôn trọng lại cho con.
Việc rèn luyện kỹ năng tập trung, chú ý cho trẻ không đơn giản, đòi hỏi cha mẹ phải kiên nhẫn. Dưới đây là 1 số biện pháp làm tăng sự tập trung, chú ý của trẻ phụ huynh có thể tham khảo:
- Tạo ra không gian học tập yên tĩnh nâng cao sự tập trung cho trẻ
- Giảm thiểu các đồ vật không cần thiết có thể gây mất tập trung trong tầm mắt của con
- Thiết kế thời gian học tập và nghỉ ngơi hợp lý để đảm bảo sức khỏe, tinh thần hứng thú với việc học tập hay làm việc của con
- Ngồi học cùng con hoặc quan sát việc học của trẻ để hỗ trợ khi cần thiết
- Khen ngợi, động viên khi trẻ hoàn thành mục tiêu đặt ra
Tuy nhiên, trên thực tế có một số trẻ không thể tập trung, giảm sự chú ý do mắc phải các bệnh lý về tâm lý như rối loạn tăng động. Nếu cha mẹ phát hiện ra những biểu hiện bất thường của con, hãy đưa trẻ đến các cơ sở ý tế, gặp bác sĩ để có cách khắc phục, chữa trị kịp thời.
Cha mẹ cần giáo dục trẻ kỹ năng tập trung và chú ý khi học tập
Dạy trẻ kỹ năng tư duy sáng tạo
Tư duy sáng tạo được xem là nền tảng quan trọng cho trẻ trong học tập, rèn luyện, thực hành và làm việc để có cơ hội phát triển và đạt được những kết quả tốt đẹp và sự thành công trong tương lai. Bởi vậy, tư duy sáng tạo là kỹ năng mà cha mẹ nào cũng muốn dạy cho trẻ thành thạo từ sớm.
Tư duy sáng tạo là quá trình tìm ra nhiều phương án và chọn lựa phương án khả thi nhất trên hành trình giải quyết vấn đề. Để rèn luyện cho trẻ tư duy sáng tạo phụ huynh hãy khuyến khích con không ngừng tìm tòi, trải nghiệm và khám phá những điều mới mẻ. Trẻ có thể thực hiện những việc mà trước đây con chưa từng làm như tham gia hoạt động nghệ thuật, học chơi nhạc cụ, học tập các môn năng khiếu… Bên cạnh đó, chúng ta cần hướng dẫn trẻ biết cách học hỏi từ những người xung quanh để có sự nhìn nhận đa chiều, luôn chủ động tìm cách giải quyết mới lạ với từng vấn đề cụ thể.
Dạy trẻ kỹ năng hợp tác, làm việc nhóm
Hợp tác là sự kết nối giữa các cá nhân với nhau, cá nhân với nhóm và cá nhân với tập thể để cùng hướng đến và hoàn thành mục tiêu chung đặt ra. Kỹ năng hợp tác, làm việc nhóm mang đến cho trẻ những lợi ích to lớn trong hành trình học tập và làm việc của mình. Do đó cha mẹ nên sớm đưa vào danh sách giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học và rèn luyện cho trẻ.
- Trẻ biết cách hợp tác, làm việc nhóm là trẻ biết nhường nhịn, chia sẻ, cộng tác với người khác trong công việc chúng nào đó.
- Trẻ cũng sớm hình thành sự trách nhiệm với bản thân, với mọi người xung quanh.
- Rèn kỹ năng hợp tác cho con, trẻ hoàn thành công việc nhanh hơn, có nhiều góc nhìn về cùng 1 vấn đề hơn
- Trẻ biết cách trình bày quan điểm của bản thân, tôn trọng và giao tiếp tốt với người khác
Cha mẹ có thể tham khảo một số cách đơn giản để áp dụng rèn luyện kỹ năng hợp tác, làm việc nhóm cho con hiệu quả như sau:
- Thường xuyên chia sẻ, trao đổi với trẻ để gắn kết tình cảm, tạo niềm tin vào cha mẹ cho con. Từ đó dạy con biết cách chia sẻ với cha mẹ cũng như những người khác từ việc học tập, làm việc đến cảm xúc.
- Khuyến khích trẻ thường xuyên trò chuyện với cha mẹ, thầy cô, bạn bè xung quanh và tích cực giúp đỡ mọi người.
- Dạy trẻ biết cách lắng nghe, tôn trọng ý kiến của người khác, biết cách nhún nhường, khiêm tốn.
- Giải thích cho trẻ về những bất đồng, tranh luận có thể xảy ra khi học tập hay làm việc tập thể và cách xử lý
- Dạy cho trẻ biết về trách nhiệm của bản thân trong quá trình hợp tác, làm việc nhóm
Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học cần quan tâm đến kỹ năng làm việc nhóm
Tham khảo: Kỹ năng làm việc đội nhóm quan trọng đối với học sinh thế nào?
Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học phòng chống bạo lực học đường
Bạo lực học đường đã và đang là vấn đề nóng được nhiều phụ huynh và nhà trường quan tâm. Gần đây đã xảy ra một số vụ bạo lực học đường để lại hậu quả đáng tiếc. Bởi vậy trang bị kỹ năng phòng chống bạo lực học đường cho trẻ là cần thiết và cần được thực hiện ở nhà trường, cũng như tại các gia đình.
Phòng chống bạo lực học đường cũng cần được triển khai sớm, là 1 trong những kỹ năng sống tiểu học cơ bản nhất hiện nay. Kỹ năng này cho phép trẻ phát hiện những hành vi vượt giới hạn trong cách ứng xử của người khác trong trường học, lớp học. Đồng thời giúp trẻ nhìn nhận lời nói hay hành vi của mình làm tổn thương người khác. Từ đó trẻ biết cách phòng ngừa, hạn chế những tình huống xấu xảy ra với con và người khác.
Cha mẹ có thể giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học phòng chống bạo lực học đường thông qua các biện pháp kịp thời như sau:
- Đưa ra cho trẻ những hành vi không đúng mực như bắt nạt, dọa dẫm… giải thích cho trẻ hiểu như thế nào là hành vi sai trái không nên xảy ra với bất kỳ người nào
- Hướng dẫn trẻ cách xử lý trong những tình huống bị bạo lực học đường ngay cả với học sinh khác hay với thầy cô giáo
- Dạy trẻ cách sử dụng từ ngữ, hành động để xử lý nếu phát hiện trường hợp bị bạo lực học đường
- Thường xuyên trao đổi, nói chuyện, giữ kết nối với trẻ để kịp thời nhận ra vấn đề của con để có sự hỗ trợ kịp thời tránh trường hợp đáng tiếc
- Thường xuyên giữ liên hệ với nhà trường, thầy cô giáo để cập nhật tình hình của trẻ
Dạy trẻ kỹ năng tự tin trước đám đông
Tại sao tự tin trước đám đông là 1 trong các kỹ năng sống cần thiết mà cha mẹ cần dạy trẻ khi giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học? Bởi đây là kỹ năng sống giúp trẻ không còn lo lắng, sợ hãi khi đứng trướng mọi người. Bên cạnh đó trẻ còn tự tin, mạnh dạn thể hiện bản thân, trình bày những suy nghĩ, ý kiến và làm chủ tình thế. Trẻ không con run rẩy, quên hết mọi điều cần nói khi đứng trước đám đông nữa.
Tự tin trước đám đông là 1 trong các kỹ năng sống cần thiết cho học sinh tiểu học
Muốn trẻ sớm hình thành kỹ năng tự tin trước đám đông, phụ huynh có thể áp dụng một số cách như sau:
- Tạo điều kiện cho trẻ giao tiếp với mọi người xung quanh ngay từ khi con còn nhỏ
- Thường xuyên trò chuyện, trao đổi, chia sẻ với con, tạo điều kiện cho trẻ được trình bày, bảo vệ quan điểm của mình thay vì quát nạt hay ép buộc phải theo quyết định của cha mẹ
- Động viên khích lệ trẻ tự tin, vượt qua nỗi sợ hãi khi đứng trước người khác hay đứng trước đám đông
- Khuyến khích con đọc sách, tìm hiểu thông tin, học hỏi kiến thức, kỹ năng từ nhiều lĩnh lực để sở hữu nền kiến thức rộng mở, vững vàng
Kiểm soát cảm xúc là kỹ năng sống cần giáo dục cho học sinh tiểu học
Mỗi người đều có cung bậc cảm xúc khác nhau và ngay cả người lớn nhiều khi không kiểm soát được cảm xúc của chính mình. Cha mẹ cần giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học biết kiểm soát cảm xúc từ sớm để hành động theo hướng tích cực. Con cần biết nếu con có cảm thấy căng thẳng, lo âu, buồn chán, thất vọng, sợ hãi… con không nên có những biểu hiện tiêu cực.
Khi trẻ biết kiểm soát cảm xúc con luôn có hành động, suy nghĩ đúng đắn có lợi cho việc học tập, quan hệ xã hội hay cuộc sống ở hiện tại và tương lai. Bởi vậy đây cũng chính là 1 trong các kỹ năng sống của học sinh tiểu học cơ bản và cần thiết
Cha mẹ có thể giúp trẻ quản lý sự căng thẳng, khó chịu hay các cảm giác tiêu cực bằng cách:
- Dạy trẻ các gọi tên cảm xúc bằng sự mô tả điều mà trẻ cảm nhận, việc nói ra được cảm xúc khó chịu của mình sẽ khiến trẻ cảm thấy thoải mái, dễ chịu hơn
- Giúp con giải tỏa cảm xúc thông qua các hoạt động mà trẻ yêu thích như vẽ tranh, hát múa, tập luyện thể dục thể thao, sáng tạo nghệ thuật, chơi trò chơi…
- Hướng cảm xúc và suy nghĩ của trẻ đến các vấn đề khác
- Dạy con về những điều tốt đẹp của bản thân, những điều tốt đẹp trong cuộc sống
- Đóng vai là người bạn, người mà con yêu quý để giúp con giải quyết vấn đề khó chịu đang gặp phải
- Cha mẹ nên thường xuyên cùng con chia sẻ, giao tiếp để hiểu nhau hơn, có thể giúp đỡ con giải quyết vấn đề khó khăn nhanh chóng
Xem thêm: Rèn luyện kỹ năng quản lý cảm xúc cho học sinh
Dạy trẻ kỹ năng giao tiếp hiệu quả
Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học cách giao tiếp hiệu quả với người khác
Giao tiếp là kỹ năng cần sống cho trẻ tiểu học vô cùng cần thiết. Trên thực tế kỹ năng này cần thiết không chỉ với trẻ mà người lớn cũng phải thường xuyên học tập và nâng cao kỹ năng giao tiếp của mình. Những người có kỹ năng giao tiếp thành thạo thường có khả năng ngôn ngữ vượt trội, phản xạ nhanh trong mọi tình huống, tự tin và xử lý tốt các vấn đề phát sinh trong cuộc sống.
Kỹ năng giao tiếp hiệu quả ở trẻ không chỉ là việc biết cởi mở, chia sẻ khéo léo với người xung quanh. Ở đây còn bao gồm cả kỹ năng lắng nghe và các hành vi ứng xử tinh tế, khéo léo. Từ đó giúp trẻ tạo ấn tượng tốt, tạo dựng được nhiều mối quan hệ tốt đẹp với bạn bè và mọi người xung quanh. HÌnh thành nền tảng để trẻ thích ứng nhanh với môi trường cũng như tìm kiếm cơ hội phát triển bản thân.
Để dạy trẻ kỹ năng giao tiếp trong giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học, cha mẹ nên chú trọng một số nguyên tắc sau đây:
- Dạy trẻ không ngừng học hỏi, mở rộng vốn từ bằng cách tích cực đọc và nghe nhiều hơn
- Dạy trẻ phải biết lắng nghe và không chen ngang khi người khác nói, chủ động tương tác một cách chừng mực
- Trẻ cần biết cách sử dụng ngôn ngữ cơ thể, giao tiếp bằng mắt phù hợp.
- Luôn thể hiện sự tôn trọng với mọi người, trả lời các câu hỏi một cách hoàn chỉnh và đúng mực
- Luôn có thái độ cởi mở, cầu thị, sẵn sàng học hỏi khi tương tác với người đối diện
- Lễ phép với người lớn, vui vẻ và hòa nhã với bạn bè, yêu thương và nhường nhịn các em nhỏ
Nguyên tắc trong giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học
Giáo dục các kỹ năng sống cần thiết cho trẻ tiểu học là việc làm cần thiết, được nhiều phụ huynh chú trọng và mong muốn sớm rèn luyện cho trẻ. Nhưng để hành trình này diễn ra suôn sẻ, ngoài việc cha mẹ tích cực dạy các con chúng ta cũng cần chú ý đến các nguyên tắc dưới đây:
Cha mẹ phải làm mẫu cho con học theo
Trẻ nhỏ chính là hình ảnh phản chiếu của cha mẹ, các con thích quan sát và học theo người lớn vì vậy phụ huynh phải làm mẫu cho con. Làm mẫu cho con học theo chính là một trong những nguyên tắc quan trọng khi giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học.
Các hành động, cách ứng xử, thái độ của cha mẹ có tác động mạnh mẽ đến trẻ. Những đứa trẻ sẽ tin rằng, điều mà cha mẹ làm được thì mình cũng được làm. Nên nếu chỉ lo uốn nắn con làm đúng nhưng cha mẹ không thực hiện sẽ tạo hiệu ứng ngược.
Để giáo dục kỹ năng sống cho con, cha mẹ hãy là người làm gương trong mọi tình huống. Với một số kỹ năng, cha mẹ hãy lấy mình làm ví dụ, hoặc đóng vai để dạy trẻ cách cư xử, đối phó. Các tình huống càng chi tiết, sinh động càng lôi cuốn, thu hút sự chú ý và giúp trẻ ghi nhớ nhanh và nhớ lâu hơn.
Quan sát một cách nhạy bén
Nguyên tắc trong giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học
Hơn ai hết, cha mẹ cần trở thành người thân thuộc, hiểu rõ về tâm sinh lý của con. Phụ huynh phải nhạy bén để lựa chọn những điều cần thiết, phù hợp với lứa tuổi, khả năng của trẻ. Từ đó đánh giá xem con cần phải học kỹ năng nào, nâng cao kỹ năng nào để kịp thời hỗ trợ cho trẻ.
Mỗi khi có ý định rèn luyện các kỹ năng sống cần thiết cho trẻ tiểu học, cha mẹ nên xem xét sự cần thiết và đánh giá tầm quan trọng tại thời điểm đó với con. Hãy đảm bảo sự lựa chọn của chúng ta là chính xác để giúp con phát triển toàn diện nhất.
Có thể ba mẹ quan tâm: 11 cách xử lý tình huống kỹ năng sống cho học sinh tiểu học
Khuyến khích trẻ thực hiện theo từng bước nhỏ
Để giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học từ sớm là việc làm cần thiết, nhưng cha mẹ không được quá nóng vội, áp đặt hay bắt buộc con phải học nhanh, học tốt ngay lập tức. Mỗi đứa trẻ có tiềm năng, sự tiếp thu riêng vì vậy chúng ta không nên so sánh con với các bạn khác. Cha mẹ cần kiên trì rèn luyện và dành thời gian cho trẻ làm quen và học hỏi.
Mọi sự hấp tấp chỉ khiến trẻ khó tiếp thu hoặc không phát triển kỹ năng theo chiều sâu được. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến hiện tại và còn ảnh hưởng đến tương lai sau này của con. Thay vào đó phụ huynh nên chia nhỏ thành các bước thực hành để đảm bảo thời gian học tập, rèn luyện, thư giãn nghỉ ngơi cho con.
Ví dụ với kỹ năng thuyết trình cha mẹ có thể chia nhỏ thành các bước:
- Bước 1: Chọn chủ đề thuyết trình là vấn đề mà trẻ có ưu thế
- Bước 2: Giúp con chuẩn bị các kiến thức kỹ năng để nói về vấn đề này
- Bước 3: Trẻ thuyết trình trước những người thân thuộc để rèn luyện sự tự tin trước khi nói trước đám đông
- Bước 4: Cha mẹ động viên, công nhận những việc con làm được sau đó đưa ra nhận xét, đánh giá khách quan giúp trẻ phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu
Khen ngợi mỗi khi trẻ làm đúng
Động viên, khen ngợi là hành động không thể thiếu của cha mẹ dành cho con cái trên hành trình giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học. Đây cũng chính là cách mang đến cho trẻ các cảm xúc tích cực, là động lực để trẻ tiếp tục phát huy những điều tốt đẹp. Khen ngợi, động viên sẽ giúp trẻ nhận biết đúng sai, thêm sự tự tin để học tập, làm việc và hình thành cho các bé thái độ tích cực.
Tuy nhiên lời khen ngợi cũng cần sử dụng đúng lúc, đúng chỗ, không nên việc gì cũng khen sẽ làm trẻ thấy khen ngợi là đương nhiên không cần cố gắng. Khen ngợi phải mang đến hiệu quả cho trẻ hiểu được cha mẹ đang ủng hộ việc làm đúng đắn và công nhận sự cố gắng của con. Vì vậy lời khen cần trọng tâm vào nội dung cụ thể thay vì những lời nói chung chung khiến trẻ không biết đâu là việc tốt, đâu là hành động không đúng.
Bên cạnh đó khen ngợi trẻ không đi kèm với việc so sánh con với người khác. So sánh trẻ với bạn bè, những người xung quanh có thể hình thành thói quen xấu hơn thua với người khác. Ví dụ cha mẹ có thể động viên trẻ “bài thi con làm tốt lắm đạt điểm cao hơn lần trước”, “hôm nay con chăm em giỏi quá, mẹ cảm ơn con”…
Khuyến khích trẻ thực hiện theo từng bước nhỏ
Đồng hành cùng trẻ
Đồng hành cùng con, xem con như một người bạn để cùng phấn đấu, cùng tiến bộ là nguyên tắc giáo dục kỹ năng sống cho cho học sinh tiểu học hiệu quả. Nếu cha mẹ vẫn còn có thói quen áp đặt, bắt trẻ làm theo quyết định của mình thì nên dừng lại vì điều này chỉ khiến trẻ bực tức, khó chịu, bất mãn. Lâu dần trẻ có khuynh hướng chống đối, không nghe lời cha mẹ.
Phụ huynh nên cởi mở khi trao đổi, chuyện trò cùng trẻ phân tích cho con hiểu sự cần thiết của thói quen hay hành động nào đó. Hãy cho trẻ được quyền phát biểu, nêu ra suy nghĩ của bản thân, hậu thuẫn khi trẻ có ý kiến đúng đắn. Trong cuộc nói chuyện cần linh hoạt, uyển chuyển, sử dụng lời nói dễ hiểu để con dễ hình dung và tiếp nhận thông tin.
Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học tại Dewey Schools
The Dewey Schools là hệ thống trường quốc tế liên cấp dành cho trẻ từ bậc tiểu học đến THPT hàng đầu tại Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung. Chương trình giáo dục của nhà trường là sự kết hợp hài hòa giữa tinh hoa giáo dục truyền thống và nền giáo dục hiện đại Hoa Kỳ, thông qua việc liên kết đào tạo với trường Mount Vernon School (Giải thưởng Top 10 trường đổi mới sáng tạo tại Mỹ, 2017). Chương trình đào tạo của The Dewey Schools trang bị cho trẻ toàn diện về tri thức, nhân cách, tình thần và thể chất đáp ứng nhu cầu học tập và phục vị tốt cho các bậc học tiếp theo cũng như cho công việc trong tương lai.
Là hệ thống trường liên cấp hàng đầu, The Dewey Schools tiên phong áp dụng phương pháp Tư duy thiết kế (Design Thanking). Đây là phương pháp khuyến khích người học tự thiết kế giải pháp cho các vấn đề thông qua dự án thực tế hoạt động cộng đồng. Từ đó giúp trẻ hình thành khả năng tự giải quyết vấn đề phát sinh, tự chủ, không ngại thách thức, thất bại.
Ngoài giáo dục về trí thức, nhà trường chú trọng trang bị kỹ năng cần thiết cho học sinh tiểu học và các cấp học tiếp theo. Các kỹ năng cơ bản và cần thiết được đưa vào giảng dạy thông qua quá trình học tập trên lớp, các giờ học thực hành, các chương trình ngoại khóa, câu lạc bộ… Học sinh được thỏa sức khám phá thế mạnh, theo đuổi đam mê và hoàn thiện bản thân để gia tăng khả năng tư duy sáng tạo, sự độc lập và phát triển toàn diện.
The Dewey Schools trang bị kỹ năng cần thiết cho học sinh tiểu học
Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học có ý nghĩa lớn trong hành trình lớn lên, quá trình học tập và hình thành các mối quan hệ xã hội của trẻ. Cha mẹ cần trang bị kỹ năng sớm cho trẻ ngay tại gia đình, cũng như chọn môi trường học tập tốt nhất giúp trẻ phát huy năng lực, phát triển bền vững trong tương lai.
Hy vọng những thông tin trên đây sẽ là gợi ý hay trong cách chọn lựa phương pháp giáo dục con của các bậc phụ huynh. The Dewey Schools tin rằng với sự kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường, việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ sẽ đạt được hiệu quả như mong đợi.
