Trong bối cảnh giáo dục không ngừng phát triển, giáo viên liên tục tìm kiếm các phương pháp đổi mới sáng tạo để đáp ứng nhu cầu đa dạng của học sinh. Hai khung nổi bật thường được sử dụng cho mục đích này là Thiết kế Học tập Phổ quát (UDL) và Dạy học Phân hóa.
Mặc dù cả hai cách tiếp cận đều hướng đến mục tiêu nâng cao việc học của học sinh, nhưng thông qua các phương pháp luận riêng biệt. Hiểu được sự khác biệt giữa UDL và Dạy học Phân hóa là điều cần thiết để các nhà giáo dục triển khai hiệu quả các chiến lược này trong lớp học.
Thiết kế Học tập Phổ quát là gì?
Thiết kế Học tập Phổ quát, thường được gọi là UDL, là một khung nhấn mạnh vào việc tạo ra các môi trường học tập linh hoạt để thích ứng với sự thay đổi của người học. Về bản chất, UDL là về việc chủ động thiết kế giảng dạy và thiết kế các đánh giá để giải quyết các nhu cầu, khả năng và phong cách học tập đa dạng ngay từ đầu.
Nền tảng của Thiết kế Học tập Phổ quát (UDL) nằm ở ba nguyên tắc cơ bản: Biểu diễn, Biểu đạt và Tham gia, phối hợp với nhau cùng cố gắng cung cấp nhiều con đường để tiếp cận thông tin, thể hiện sự hiểu biết và thúc đẩy sự tham gia hoạt động trong học tập.
Ba Nguyên tắc của UDL
- Biểu diễn
- Biểu đạt
- Tham gia
Biểu diễn
Một trong những nguyên tắc chính của UDL là cung cấp nhiều phương tiện biểu diễn. Điều này liên quan việc trình bày thông tin thông qua nhiều định dạng khác nhau, bao gồm các phương thức thị giác, thính giác, và vận động cơ thể.
Đối với người học thị giác, việc kết hợp sơ đồ, biểu đồ và đồ họa hỗ trợ khả năng hiểu và ghi nhớ. Người học thính thác hưởng lợi từ ngôn ngữ nói, các bản ghi âm, và thảo luận. Trong khi người học vận động cơ thể phát triển thông qua các hoạt động trực tiếp và các trải nghiệm tương tác. Bằng việc tích hợp các phương thức đa dạng này cùng với tài liệu dựa trên văn bản truyền thống, các nhà giáo dục có thể tạo nên các môi trường học tập hòa nhập đáp ứng các nhu cầu các nhân của tất cả người học.
Biểu đạt
Một khía cạnh cơ bản khác của UDL là cung cấp nhiều phương tiện biểu đạt. Học sinh được cung cấp nhiều lựa chọn khác nhau để thể hiện sự hiểu biết và kiến thức của mình, cho phép các em thể hiện bản thân theo những cách phù hợp với thế mạnh và sở thích của mình. Điều này có thể bao gồm việc cho học sinh lựa chọn viết một bài luận, tạo một bài thuyết trình hoặc tham gia vào một dự án thực hành để thể hiện kiến thức của mình.
Tham gia
Cuối cùng, UDL nhấn mạnh việc cung cấp cho học sinh nhiều phương tiện tham gia để thúc đẩy động lực của học sinh và tăng cường sự tham gia của học sinh vào việc học. Việc kết hợp nhiều lựa chọn tham gia khác nhau là then chốt trong UDL và các nhà giáo dục có nhiều cách để thu hút học sinh.
Ví dụ, bảng lựa chọn để học sinh chọn các hoạt động hoặc nhiệm vụ liên quan đến bài học, cho phép học sinh chọn những hoạt động và nhiệm vụ phù hợp với mối bận tâm của các em. Tương tự, các danh mục học tập cung cấp một định dạng giống như thực đơn với một loạt các hoạt động mà học sinh được trao quyền để lựa chọn các hoạt động phù hợp nhất với nhu cầu của các em. Ngoài ra, các hoạt động với mức độ công nghệ thấp cung cấp các cách thay thế để học sinh tương tác với tài liệu mà không cần dựa vào công nghệ. Những lựa chọn này thúc đẩy sự tự chủ, động lực, và chủ động tham gia trong quá trình học.
Dạy học Phân hóa là gì?
Dạy học phân hóa là một phương pháp giảng dạy liên quan đến điều chỉnh nội dung, quá trình, và sản phẩm giảng dạy để hỗ trợ các nhu cầu học tập đa dạng của học sinh trong cùng một lớp học. Không giống như UDL tập trung vào thiết kế dự phòng, Dạy học Phân hóa liên quan đến dạy học ứng biến diễn ra trong thời điểm thực dựa trên việc đánh giá liên tục nhu cầu và sự sẵn sàng của học sinh.
Nguyên tắc cốt lõi của Dạy học Phân hóa là công nhận rằng các học sinh có các hồ sơ học tập khác nhau, bao gồm sự sẵn sàng, mối quan tâm, và sở thích học tập khác nhau. Các nhà giáo dục cung cấp các chiến lược chia nhóm và các hoạt động học tập để đưa ra sự hỗ trợ mục tiêu cho học sinh ở các cấp độ khác nhau.
Chiến lược chính yếu được sử dụng trong Dạy học Phân hóa là các bài tập phân cấp, ở đó các nhiệm vụ được thiết kế với các cấp độ phức tạp khác nhau để đáp ứng nhu cầu đa dạng của người học. Ví dụ, học sinh ở một lớp ELA sẽ được giao các bài đọc dựa trên trình độ đọc của các em. Một khía cạnh khác là chia nhóm linh hoạt, liên quan đến việc sắp xếp học sinh thành các nhóm nhỏ dựa trên nhu cầu học hoặc sở thích học tập của các em.
Hơn nữa, Dạy học Phân hóa thúc đẩy việc sử dụng các phương pháp và nguồn lực giảng dạy khác nhau để đáp ứng các phong cách học tập khác nhau. Những phương pháp và nguồn lực khác nhau này bao gồm hỗ trợ về thị giác, vận động cơ thể, công cụ công nghệ, và các hoạt động trực tiếp để nâng cao thành tích của học sinh.
Sự khác biệt giữa UDL và Dạy học Phân hóa là gì?
Trong khi cả Thiết kế Học tập Phổ quát và Dạy học Phân hóa đều hướng tới nâng cao việc học của học sinh và sự hòa nhập, chúng vẫn có sự khác biệt ở cách tiếp cận và các nguyên tắc cơ bản.
UDL là một phương pháp mang tính dự phòng, nhấn mạnh đến việc tạo các môi trường học tập linh hoạt, ở đó ước tính trước và giải quyết các nhu cầu học tập đa dạng. Bằng cách cung cấp nhiều phương tiện để biểu diễn, biểu đạt, và tham gia, UDL hỗ trợ loại bỏ rào cản học tập và thúc đẩy khả năng tiếp cận cho TẤT CẢ học sinh.
Ở mặt khác, Dạy học Phân hóa liên quan đến dạy học ứng biến, ở đó điều chỉnh việc giảng dạy ở thời điểm thực dựa trên việc đánh giá liên tục nhu cầu của học sinh. Các giáo viên có thể đạt được điều này thông qua việc sử dụng các bài tập phân cấp, chia nhóm linh hoạt, và các phương pháp giảng dạy khác nhau để tùy chỉnh đối với từng học sinh.
Liệu UDL và Dạy học Phân hóa có thể Triển khai Cùng nhau được không?
Cả UDL và Dạy học Phân hóa đều mang đến các chiến lược có giá trị để hỗ trợ những người học đa dạng trong lớp học. Mặc dù đây là những góc nhìn khác nhau, nhưng chúng không loại trừ nhau; thực tế, chúng có thể là các phương pháp bổ trợ nhau, có thể được sử dụng cùng nhau và tối đa hóa sự thành công trong tương lai của học sinh. Bằng việc hiểu các trường hợp sử dụng từng phương pháp này, các nhà giáo dụng tận dụng các khung này để tạo nên môi trường học tập hòa nhập nhằm đáp ứng tất cả nhu cầu của học sinh.
Nguồn tham khảo: https://progresslearning.com/news-blog/difference-between-udl-differentiated-instruction/
