Xác định mục tiêu và lập kế hoạch học tập là công việc quan trọng và cần thiết đối với mỗi người. Việc làm này giúp học sinh có định hướng đúng đắn cho hành trình học tập của mình, từng bước đạt được kết quả mong muốn.
Trong nội dung bài viết này Dewey Schools sẽ chia sẻ đến quý phụ huynh và học sinh 6 bước cùng 4 mẹo xây dựng kế hoạch hiệu quả cho học sinh, sinh viên.
Việc lập kế hoạch học tập mang lại lợi ích gì?
Kế hoạch học tập là một lịch trình có tổ chức đã phác thảo thời gian, mục tiêu, hoạt động học tập một cách hợp lý mà người dùng xác định để đạt được thành công trong việc học tập và phát triển bản thân. Kế hoạch có thể tạo ra dựa trên mục tiêu ngắn hạn hoặc dài hạn (theo ngày, theo tuần, theo tháng…) và có thể thay đổi theo thời gian.
Tại sao học sinh lại cần phải lập kế hoạch học tập?
Xây dựng kế hoạch học tập là một trong những kỹ năng quan trọng đối với bất kỳ người học nào. Việc làm này mang đến nhiều lợi ích:
- Tập trung vào mục tiêu: Lập kế hoạch học tập được lập nhằm hoàn thành mục tiêu, do đó các em sẽ biết chính xác mục tiêu của mình là gì. Khi có kế hoạch cụ thể, rõ ràng chúng ta sẽ tập trung hơn vào mục tiêu, học tập chăm chỉ để đạt được kết quả đã định. Ngoài ra, kế hoạch học tập giúp theo dõi tiến trình, từng bước tiến gần hơn đến mục tiêu đã đặt ra của mình.
- Quản lý thời gian tốt hơn: Khi có kế hoạch học tập, chúng ra sẽ quản lý thời gian hiệu quả hơn, tránh các việc làm vô bổ. Theo kế hoạch các em sẽ biết những hoạt động và thời gian cần thực hiện hoạt động để sắp xếp hợp lý, đảm bảo tối đa hiệu quả tiến trình học tập.
- Ưu tiên công việc cần thiết: Trên kế hoạch học tập sẽ có danh sách công việc với thứ tự ưu tiên để xác định công việc quan trọng cần thực hiện trước. Từ đó, chúng ta tập trung vào những việc quan trọng, loại bỏ việc làm không cần thiết để sớm đạt được kết quả mong đợi.
- Phát triển kỹ năng tự quản lý: Kế hoạch học tập là cách hay giúp mỗi chúng ta phát triển kỹ năng tự quản lý bản thân bao gồm việc quản lý thời gian, linh hoạt, chủ động tự điều chỉnh trong quá trình thực hiện để mang lại hiệu quả.
- Giảm căng thẳng: Làm việc theo kế hoạch giúp giảm căng thẳng, luôn chủ động, tránh áp lực và tạo sự cân bằng trong học tập và trong cuộc sống. Theo kế hoạch, trẻ có thể học tập tập trung, có thời gian thư giãn, tận hưởng các hoạt động khác ngoài học tập một cách khoa học.
Có thể cha mẹ quan tâm: 10 cách rèn kỹ năng tự học cho trẻ tiểu học đạt hiệu quả cao
6 bước lập kế hoạch học tập đơn giản, hiệu quả
Lập kế hoạch học tập mang đến nhiều lợi ích, giúp mỗi chúng ta tự đề ra cho mình hình thức, phương pháp học tập khác nhau, phân bổ thời gian hợp lý để học tập hiệu quả. Tham khảo 6 bước trong cách lập kế hoạch học tập hiệu quả dưới đây sẽ giúp học sinh sớm hoàn thiện kế hoạch của riêng mình.
Bước 1: Thiết lập mục tiêu học tập
Bước đầu tiên trong lập kế hoạch học tập là xác định mục tiêu học tập từ ngắn hạn đến dài hạn. Trong đó mục tiêu ngắn hạn thực hiện trong thời gian ngắn với nhiệm vụ và lịch trình cụ thể trong tuần, vài tuần hay vài tháng. Mục tiêu dài hạn là mục tiêu muốn đạt được trong thời gian dài như hoàn thành chương trình học, bằng cấp… có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm.
Để lập kế hoạch học tập tốt thì bước đầu cần đặt mục tiêu cụ thể
Để thực hiện tốt bước đầu tiên này cần trọng tâm vào đúng những gì mong muốn đạt được như muốn học gì hay cần học gì, học nghề nào…. Nếu chúng ta đi sai hướng, học tập lan man sẽ làm mất thời gian nhưng không mang lại hiệu quả.
Trước tiên hãy đưa ra mục tiêu cuối cùng, sau đó cụ thể hóa bằng những mục tiêu nhỏ hơn để hoàn thành mục tiêu lớn đó. Hãy xem xét lý do tại sao mình lại muốn học hỏi kiến thức, kỹ năng này để xác định động lực học tập rõ ràng. Tuy nhiên cần lưu ý đặt ra mục tiêu phù hợp với năng lực, trình độ của mình, không nên hướng đến mục tiêu không thực tế, không rõ ràng.
Thiết lập mục tiêu khi lập kế hoạch học tập giúp các em định hình, chọn lựa hướng đi đúng đắn, đây cũng là động lực để chúng ta cố gắng hoàn thành mong muốn đã đặt ra. Bước này đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc xác định định hướng, truyền cảm hứng vượt qua khó khăn và thử thách. Vì vậy thiết lập mục tiêu học tập là bước bắt buộc trong quy trình không thể bỏ qua.
Bước 2: Nghiên cứu tài liệu học tập
Hiện nay, người học có thể dễ dàng tìm kiếm tài liệu học tập từ nhiều nguồn khác nhau như trong sách, tài liệu, bài báo, nguồn internet… Tuy nhiên, các em cần chú ý chọn tài liệu chính thống, có tính khoa học và trọng tâm vào những gì mình đang cần tìm kiếm khi lập kế hoạch học tập.
Bên cạnh đó chúng ta nên cố gắng tìm những cá nhân là cố vấn cung cấp kiến thức đúng với chuyên môn của mình. Những lời khuyên từ chuyên gia sẽ giúp thu về lượng kiến thức vô hạn, tìm ra khóa học phù hợp, biết cách nhận biết cơ hội, hạn chế rủi ro trên hành trình học tập.
Bước 3: Sắp xếp thứ tự học tập phù hợp
Một cách lập kế hoạch học tập hiệu quả đó là chia nhỏ mục tiêu và gắn với hoạt động cụ thể, đồng thời sắp xếp thứ tự học tập phù hợp. Chú ý, các mục tiêu nhỏ cần phải đo lường được, thì việc thực hiện để hoàn thành mục tiêu sẽ thuận lợi hơn.
Ví dụ: Đặt mục tiêu hoàn thành 1 kỹ năng mới, yêu cầu đặt ra là rèn luyện kỹ năng ít nhất 20 phút mỗi ngày. Hãy thiết lập cho mình khung giờ phù hợp để thực hiện và hoàn thành đúng theo kế hoạch.
Sắp xếp thứ tự học tập phù hợp khi lập kế hoạch học tập
Việc sắp xếp thứ tự học tập ưu tiên một cách khoa học giúp chúng ta cân bằng việc học tập và cuộc sống. Từ đó, các em sẽ luôn có tâm lý thoải mái, không cảm thấy bị áp lực hay quá tải. Một mẹo nhỏ để hoàn thành mục tiêu nhỏ là ghi ra giấy thành 1 danh sách, đặt ở vị trí dễ nhìn. Sau đó đánh dấu những việc đã hoàn thành, thậm chí có thể tự thưởng cho bản thân khi đạt được mục tiêu sẽ giúp các em có động lực thực hiện hơn.
Bước 4: Xây dựng bảng kế hoạch học tập
Bước 4 trong các bước lập kế hoạch học tập là xây dựng bảng kế hoạch chi tiết bao gồm các hoạt động cần làm và thời gian tương ứng. Khi thiết lập hãy đảm bảo rằng, những mục tiêu hay công việc đã được chia nhỏ có thời gian hoàn thành cụ thể, để thuận lợi theo dõi tiến độ thực hiện.
Chi tiết hóa kế hoạch giúp chúng ta dễ dàng nhận biết sự tiến bộ và phát triển của bản thân. Đây cũng là động lực giúp các em hoàn thành công việc, mục tiêu một cách hiệu quả trong thời gian sớm nhất.
Bước 5: Thực hiện theo đúng kế hoạch đề ra
Sau khi xác định mục tiêu và lập kế hoạch học tập chi tiết, cần bắt đầu thực hiện ngay theo đúng những gì đã định ra. Để hoàn thành bản kế hoạch chắc chắn mỗi chúng ta sẽ cần nhiều thời gian và sự kiên trì.
Khi mới bắt đầu chúng ta không nên làm ngay những việc khó mang tính đột phá. Hãy bắt đầu với những việc đơn giản, dễ hoàn thành để tạo động lực phấn đấu, hoàn thiện bản thân và tiếp tục thực hiện tốt những mục tiêu cao hơn, lớn hơn tiến tới hoàn thành kế hoạch đã thiết lập.
Tuy nhiên, các em cần lưu ý, trong kế hoạch chúng ta không nên cứng nhắc lúc nào cũng phải mục tiêu và học tập sẽ gây ra áp lực, căng thẳng. Hãy cân nhắc với việc giải trí, dành khoảng thời gian thích hợp để thư giãn. Làm việc theo kế hoạch cần cân bằng với nghỉ ngơi để nâng cao tinh thần, tạo cảm giác hứng thú, quá trình học sẽ hiệu quả và chất lượng hơn rất nhiều.
Thực hiện theo đúng những gì trong bảng lập kế hoạch học tập đề ra
Xem ngay: Học tập tự giác tích cực: Tầm quan trọng và cách rèn luyện
Bước 6: Đánh giá và thay đổi
Một trong những bước không thể thiểu trong kỹ năng lập kế hoạch học tập là phải có sự theo dõi, đánh giá và thay đổi thường xuyên.Thay đổi ở đây là sự đổi mới để phù hợp với sự biến động không ngừng của cuộc sống, nhằm thích ứng kịp thời để bản kế hoạch không bị lỗi thời.
Cần thường xuyên đánh giá, thay đổi cho phù hợp với bản thân hơn, bởi trên hành trình thực hiện chúng ta đã có những bước tiến và sự phát triển khác biệt. Nếu các em cảm thấy bản kế hoạch có mục tiêu quá cao so với khả năng thực hiện, hoặc chúng ta có thể làm tốt hơn những dự định đã đặt ra thì đừng ngần ngại điều chỉnh lại.
4 mẹo xây dựng kế hoạch hợp lý
Xác định mục tiêu và lập kế hoạch học tập là việc làm cần thiết giúp cho hành trình học tập của mỗi người sớm đạt được kết quả như mong đợi. Để quá trình lập kế hoạch học tập diễn ra nhanh chóng, thuận tiện và hoàn hảo nhất các em có thể tham khảo 4 mẹo dưới đây:
Thiết lập mục tiêu ngắn và dài hạn
Trong các bước lập kế hoạch học tập, cần lưu ý vấn đề thiết lập mục tiêu ngắn hạn và dài hạn. Khi xác định rõ mục tiêu học tập cho bản thân, các em sẽ dễ dàng thực hiện và bám sát kế hoạch đã đề ra.
Trước tiên, chúng ta cần xác định mục tiêu dài hạn để từ đó tính toán cho các mục tiêu ngắn hạn. Mục tiêu dài hạn có thể tính theo thời gian từ vài tuần, tháng đến năm. Ví dụ: Mục tiêu dài hạn khi bước vào giai đoạn THPT là thi đỗ đại học với thời hạn thực hiện là 3 năm, thi chứng chỉ nghề trong thời hạn 7 tháng…
Đối với mục tiêu ngắn hạn tốt nhất nên sử dụng đơn vị tính theo ngày, tức là cần bao nhiêu ngày để hoàn thành 1 mục tiêu. Ví dụ: Đọc và ghi chú lại kiến thức cần thiết của tài liệu tham khảo trong thời gian 10 ngày, ôn tập học kỳ môn toán trong 1 tuần…
Mẹo thiết lập kế hoạch học tập hợp lý
Tham khảo: Bật mí cách đặt mục tiêu và lập kế hoạch hiệu quả
Sắp xếp mức độ ưu tiên một cách hợp lý
Lập kế hoạch học tập thường bao gồm nhiều môn học, nhiều chương trình học, khó học… Do mỗi người đều phải tiếp thu các nguồn, các loại và các dạng kiến thức khác nhau liên tục. Vì vậy cần sắp xếp mức độ ưu tiên hợp lý để đạt được nhiều mục tiêu khác nhau. Tuy nhiên phải thực hiện sắp xếp như thế nào?
Trước tiên, khi xác định mục tiêu, chúng ta cần phân loại mức độ ưu tiên ngay từ đầu. Tham khảo ma trận theo quyết định của Eisenhower sẽ giúp học sinh sắp xếp hợp lý:
| Khẩn cấp | Không khẩn cấp | |
| Quan trọng | 1 | 2 |
| Không quan trọng | 3 | 4 |
Thứ tự ưu tiên cho các hoạt động hợp lý sẽ là 1 => 2 => 3 => 4
Cân bằng giữa học và chơi
Cách lập kế hoạch học tập hiệu quả đó là sắp xếp lịch trình cân bằng giữa học và chơi. Điều này sẽ giúp các em học sinh dễ dàng tiếp thu hơn trong quá trình học tập, tránh tình trạng căng thẳng, chán nản hay bỏ cuộc. Bên cạnh đó, lưu ý sắp xếp thời gian cho các hoạt động khác như thể dục thể thao, giao lưu… để đảm bảo sự thư giãn cần thiết.
Cân bằng giữa học và chơi bao gồm cả việc học sinh chọn học theo phương pháp yêu thích một cách linh hoạt. Ví dụ nếu các em thích nghe audio hay xem video hay chọn những thứ liên quan đến bài học, các em có khả năng tập trung vào buổi sáng thì nên chọn nội dung học tập quan trọng cho buổi sáng…
Lập kế hoạch học tập cần cân bằng việc học và chơi
>>> Xem thêm: Phương pháp giảng dạy vừa học vừa chơi giúp trẻ học tập hiệu quả
Sử dụng phần mềm lập kế hoạch học tập
Phần mềm lập kế hoạch học tập được đánh giá cao và nhiều người chọn lựa bởi tính hiệu quả mà nó mang lại. Phần mềm này hỗ trợ học sinh rất nhiều trong việc tăng hiệu quả thực hiện kế hoạch, tiết kiệm thời gian. Phụ huynh và các em học sinh có thể tham khảo một số phần mềm phổ biến như sau:
- Phần mềm Trello: Trello là phần mềm quản lý đơn giản, được ứng dụng rộng rãi giúp học sinh, sinh viên hay người đi làm xây dựng kế hoạch cá nhân một cách chi tiết, phân chia công việc cụ thể. Giao diện phần mềm khá đơn giản, dễ hiểu, dễ điều chỉnh và miễn phí. Học sinh có thể sử dụng phần mềm để xây dựng kế hoạch chi tiết, mỗi công việc biểu thị bằng 1 thẻ có thể xác định thời gian bắt đầu, thời gian hoàn thành và thứ tự ưu tiên.
- Phần mềm Notion: Nếu các em tìm phần mềm lập kế hoạch cá nhân cho việc học tập linh hoạt, đa tính năng thì Notion chính là lựa chọn hợp lý. Phần mềm cho phép học sinh sắp xếp, tạo bảng công việc chi tiết, nhanh chóng hiển thị được toàn bộ kế hoạch. Sử dụng Notion các em có thể quản lý, phân loại công việc khoa học, đặt thời gian và cài đặt nhắc nhở để theo dõi tiến độ của bản thân.
Lập kế hoạch học tập chính là việc quan trọng giúp học sinh học tập hiệu quả, năng suất. Vì vậy các em nên kiên trì theo sát kế hoạt, chủ động viết ra những việc bản thân cần hoàn thành trong ngày và đánh dấu những việc đã hoàn thành đảm bảo không bỏ lỡ bất cứ nhiệm vụ nào. Đây cũng chính là cách để tạo động lực thúc đẩy bản thân hoàn thành tốt những mục tiêu đã đề ra.
Một chú ý quan trọng khác là nếu các em học sinh nhận thấy bất cứ hoạt động nào không làm tốt, đừng nản lòng. Hãy xem xét, đánh giá để thay đổi kế hoạch, điều chỉnh mục tiêu cho phù hợp với khả năng của bản thân. Nếu mục tiêu đặt ra ở hiện tại chưa đáp ứng được định hướng cho tương lai, các em cũng đừng ngần ngại thay đổi.
Trong nội dung bài viết trên đây, The Dewey Schools đã cùng phụ huynh và học sinh tìm hiểu về cách lập kế hoạch học tập hiệu quả. Một kế hoạch hoàn chỉnh sẽ giúp học sinh có động lực thực hiện để đạt được kết quả cao, hoàn thiện kỹ năng và phát triển bản thân. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp ích cho các em học sinh học tập tốt hơn. Nếu quý phụ huynh và các em học ính có nhu cầu tìm kiếm môi trường học tập hiện đại tiêu chuẩn quốc tế cho học sinh hãy liên hệ với Dewey Schools nhé.
