Mong muốn của tất cả các bậc phụ huynh là con lớn lên ngoan ngoãn, khỏe mạnh thông minh, tài giỏi và có khả năng tự lập. Sự phát triển của trẻ phụ thuộc rất nhiều vào hành trình nuôi dạy của cha mẹ. Do đó cha mẹ luôn tìm kiếm các biện pháp nuôi dạy con đúng cách ngay từ khi còn nhỏ.
Cùng The Dewey Schools tìm hiểu nội dung bài viết sau đây để có thêm bí quyết giúp trẻ phát triển toàn diện cha mẹ nhé.
Dạy con đúng cách là khen trẻ đúng nơi, đúng chỗ
Trẻ nhỏ luôn yêu thích những lời khen ngợi động viên, sợ hãi trước việc bị quát mắng. Vì vậy mẹo nuôi dạy con đúng cách khiến con cái ngoan ngoan chính là khen trẻ đúng nơi, đúng chỗ và đúng lúc. Khi con hoàn thành một việc nào đó, tự thực hiện việc tốt cha mẹ đừng quên khen ngợi trẻ. Lời khem mặc dù đơn giản nhưng lại là món quà khen thưởng ý nghĩa giúp trẻ nhận ra những việc làm đúng và có cách cư xử tốt hơn.
Cha mẹ nên chú ý, khen ngợi con đúng thời điểm, không phải việc gì cũng khen sẽ khiến trẻ coi việc khen tặng là điều hiển nhiên và không còn sự trân trọng. Bạn cũng không nên dùng vật chất để làm quà khen thưởng, vì có thể khiến trẻ hình thành thói quen không tốt.
Khen trẻ đúng nơi đúng lúc là biện pháp nuôi dạy con đúng cách nhiều cha mẹ sử dụng
Trở thành tấm gương tốt cho con noi theo
Để dạy con đúng cách và nên người cha mẹ cần trở thành tấm gương tốt cho con noi theo. Ngay từ khi còn nhỏ trẻ đã có nhận thức quan sát những người thân yêu của mình, học và làm theo họ. Cha mẹ là người gần gũi, thân cận nhất với trẻ vì vậy chỉ có làm tấm gương sáng thì chúng ta mới dạy con tốt lên được. Cha mẹ gương mẫu từ lời nói đến hành động và cách cư xử sẽ khiến trẻ nể phục và nghe lời hơn.
Xem thêm: 11 phương pháp dạy con không đòn roi, trẻ nghe lời cha mẹ
Để con vui chơi một cách thoải mái
Cha mẹ thường mang trong mình nhiều nỗi lo như sợ con gặp nguy hiểm, sợ con dính bẩn, sợ con bị ngã… mà cấm cản trẻ vui chơi. Tuy nhiên trên thực tế cho con vui chơi một cách thoải mái lại là nguyên tắc trong cách dạy con đúng cách, dạy con thông minh được đánh giá cao. Khi trẻ được tự do tìm tòi khám phá thế giới con sẽ được kích thích phát huy tiềm năng, sự sáng tạp của mình.
Cha mẹ nên cho con không gian và sự tự do hoạt động, đừng quát mắng trẻ không được leo trèo, không được lấm bẩn, không được chạy nhảy… Tuy nhiên thoải mái không có nghĩa là cho trẻ tự do 100%, thay vào đó trẻ sẽ được vui chơi dưới sự kiểm soát. Chúng ta luôn quan sát, theo dõi để đảm bảo con được an toàn. Như vậy cũng khiến trẻ yên tâm, trở nên tự tin, thoải mái, cố gắng và kiên trì theo đuổi những thứ con muốn làm.
Dạy con đúng cách: Hãy để con tự do làm điều mình muốn
Trong cách nuôi dạy con ngoan và thông minh, nguyên tắc được nhiều phụ huynh đánh giá cao và áp dụng phổ biến là để con tự do làm điều mình muốn. Cha mẹ hãy dành cho con quyền được lựa chọn việc muốn làm, quần áo muốn mặc, món ăn mà con thích… Thậm chí cần để cho con được phép sai, bởi sau khi sai trẻ sẽ tự biết cách rút ra bài học cho mình để không mắc phải những lỗi tương tự trong những lần tiếp theo.
Dạy con đúng cách là hãy để trẻ được làm điều mà mình mong muốn
Tuy nhiên cha mẹ đừng quên hỗ trợ, giúp đỡ trẻ khi cần hoặc cảnh báo trẻ về những điều xấu có thể xảy ra để con phòng tránh. Bên cạnh đó nếu gặp trường hợp trẻ đã phạm sai lầm 1 lần mà con vẫn tiếp tục sai lần thứ 2 trong cùng 1 việc cha mẹ cũng không nên quá lo lắng. Sau các sai lầm trẻ sẽ nhận thức sâu sắc hơn những việc mình làm sai.
Tự do làm điều mình muốn là nguyên tắc nuôi dạy con đúng cách giúp trẻ không bị giới hạn tư duy, sự sáng tạo và giúp trẻ ngày một chủ động, tự lập hơn.
Tôn trọng ý kiến của con
Bắt trẻ làm theo ý mình, vì cho rằng đó là những tốt cho con là sai lầm mà nhiều phụ huynh mắc phải trong hành trình nuôi dạy trẻ. Việc ép buộc trẻ không chỉ làm các bé cảm thấy khó chịu, không thoải mái mà còn khiến trẻ hình thành thói quen dựa dẫm, phụ thuộc vào sự sắp xếp của phụ huynh.
Thay vì ép buộc, dạy con đúng cách là cách mà cha mẹ hãy lắng nghe và tôn trọng ý kiến của con, cho trẻ được thoải mái chia sẻ suy nghĩ, quan điểm của riêng mình. Đây cũng là cách giúp cha mẹ và con cái trở nên gần gũi, thắt chặt tình cảm và chúng ta sẽ hiểu trẻ hơn. Nếu ý kiến của trẻ không hợp lý, cha mẹ cần phân tích để con hiểu và chấp nhận.
Đối với những ý kiến mà trẻ kiên quyết muốn thực hiện, nhưng không hợp lý mà không làm ảnh hưởng đến con cha mẹ hãy chấp nhận để bé thử thách bản thân. Nuôi dạy con đúng cách là việc chúng ta tâm lý để con có nhiều cơ hội học hỏi và phát triển hơn.
Cần dạy con biết cách tự kiểm soát hành vi của mình
Cha mẹ thường áp lực về những việc con làm sai, dẫn đến thói quen quát mắng, dọa dẫm và phạt trẻ. Sống trong môi trường giáo dục với nhiều áp lực, sự sợ hãi có thể khiến trẻ trở nên rụt rè, tự ti, thiếu tự tin hoặc trở nên mất kiểm soát về hành vi như gào thét, ăn vạ…
Thay vì quát mắng, phạt cha mẹ hãy nghĩ đến việc đưa ra những quy tắc và điều kiện để trẻ không tái phạm lỗi lầm. Đây là nguyên tắc dạy con đúng cách để giúp bé rèn luyện tự kiểm soát hành vi của mình để không vi phạm nguyên tắc đã được thống nhất. Từ đó trẻ sớm hình thành thói quen tự điều chỉnh hành vi hợp lý rất có lợi cho cuộc sống sau này của con.
Dạy con đúng cách là hướng dẫn trẻ tự kiểm soát hành vi của bản thân mình
Tham khảo: Cách dạy con tự lập từ sớm vô cùng đơn giản và dễ thực hiện
Dạy con đúng cách theo phương pháp của người Nhật
Người Nhật có cách dạy con thông minh được nhiều phụ huynh trên khắp thế giới đánh giá cao và tích cực tìm hiểu áp dụng. Cách dạy con của người Nhật có nhiều khác biệt so với người Việt và cách giáo dục này giúp trẻ trở nên tự lập chủ động và biết nghe lời.
- Phụ huynh Nhật luôn rèn luyện cho con tính kỷ luật bằng sự nhẹ nhàng
- Ngay từ lúc mới sinh trẻ em Nhật được tập ngủ riêng, tập chơi 1 mình, tập ngồi ghế ăn dặm để rèn tính kỷ luật và sự tự lập.
- Lớn hơn trẻ em Nhật được rèn tự đi bộ hoặc bắt xe buýt đến trường, tự đi chợ, tự làm các việc phục vụ nhu cầu cá nhân mà không phụ thuộc vào người khác
- Người Nhật đề cao văn hóa ứng xử, trẻ con được cha mẹ dạy phải lễ phép với người lớn, giao tiếp lịch sự tôn trọng bạn bè và người xung quanh ngay từ khi còn nhỏ
- Dạy con đúng cách của người Nhật đó là trẻ em được tạo điều kiện học tập những môn năng khiếu, tham gia các buổi sinh hoạt ngoại khóa, đi cắm trại cùng bạn bè… để sớm bộc lộ và phát triển năng khiếu cá nhân
- Cha mẹ người Nhật luôn động viên, khen ngợi khi trẻ hoàn thành nhiệm vụ hay làm được điều tốt giúp trẻ nhận biết việc làm của mình đúng hay sai có nên lặp lại hay không. Việc khen ngợi luôn trọng tâm vào việc làm cụ thể như “hôm nay con biết tự thay quần áo rất ngoan”, “con tự xúc ăn rất giỏi”…
Đề cao tính tự giác khi dạy con
Tính tự giác là đức tính tốt cần có ở mỗi người cả ở trẻ em hay người lớn. Vì vậy nuôi dạy con đúng cách chính là giúp trẻ đề cao tính tự giác. Cha mẹ đừng quên tán thưởng, khen tặng khi trẻ thực hiện tốt điều này. Đây chính là các để động viên, khuyến khích khiến trẻ hào hứng duy trì thói quen tốt.
Ví dụ: Khi con tự giác lấy quần áo đi tắm, tự giác đánh răng trước khi đi ngủ, tự giác gấp quần áo và cất gọn vào tủ, tự giác soạn sách vở đi học… cha mẹ nên khen ngợi trẻ kèm theo việc động viên con tiếp tục phát huy tinh thần tự giác.
Dạy con đúng cách cần có kỷ luật
Dạy con nên người là dạy con cần có kỷ luật, nhưng kỷ luật ở đây không phải là hình phạt mà thay vào đó là phản ứng tích cực thu hút trẻ hướng đến hành vi mới có tính tích cực. Việc sử dụng hình phạt với trẻ không được khuyến khích, thay vào đó nhiều cha mẹ áp dụng hình thức “time out” để trẻ bị cô lập, hạn chế chuyển động để con trở nên bình tĩnh và suy nghĩ về những việc làm sai trái của mình.
Trên thực tế hình thức Time out không pháp áp dụng với trẻ nào cũng hiệu quả. Có những trường hợp đây là là hình thức làm trầm trọng thêm hành vi sai trái của con. Với nhiều trẻ cách làm này chỉ làm đưa trẻ ra khỏi môi trường bị kích thích quá mức nhưng không khiến trẻ bình tĩnh và nhận ra cái sai của mình.
Do đó dạy con đúng cách theo kỷ luật cần được áp dụng một cách sáng tạp và linh hoat. Cha mẹ cần hiểu rõ con mình để tập trung định hướng những hành vi phù hợp cho trẻ hơn là trừng phạt hay sử dụng hình phạt với con. Chúng ta cần nhớ rằng mỗi đứa trẻ là một tính cách, khả năng khác biết, không phải phương pháp dạy dỗ hiệu quả với bé này thì cũng hiệu quả với trẻ khác.
Dạy con đúng cách cần có kỷ luật
Tìm hiểu nguyên nhân mỗi khi trẻ làm điều sai
Thông thường khi trẻ làm điều sai trái cha mẹ thường trách phạt ngay lập tức mà không tìm hiểu nguyên nhân hay lý do. Nhưng luôn có một nguyên nhân nào đó khiến trẻ trở nên ương bướng hoặc cư xử sai trái thậm trí với người lớn nó có thể là nguyên nhân ngớ ngẩn. Tuy nhiên nguyên nhân trực tiếp đó sẽ khiến trẻ cảm thấy bất mãn âm ỉ, không được thỏa mái và cũng khiến trẻ tiếp tục làm điều sai trái nếu như cha mẹ không có cách giải quyết phù hợp.
Chính vì vậy, dạy con đúng cách là việc cha mẹ nên quan tâm đến con, tìm ra nguyên nhân và giải quyết vấn đề vướng mắc thay vì trách phạt nghiêm khắc. Thấu hiểu con cũng chính là cách giúp cha mẹ tránh được hành động làm tổn thương trẻ. Từ đó dễ dàng dạy trẻ cách ứng xử đúng đắn và tránh các trường hợp phát sinh tương tự.
Ví dụ: Khi trẻ giành đồ chơi với bạn vì bạn lấy đồ chơi của con, thay vì trách phạt con ngay lập tức hãy hỏi con nguyên nhân vấn đề. Sau đó dạy trẻ nên chia sẻ đồ chơi với bạn để cùng chơi vui vẻ, không được giành đồ chơi với người khác và con nên nói với bạn một cách nhẹ nhàng để bạn trả đồ chơi lại cho con.
Trẻ không vâng lời có thể do một số lý do như cha mẹ đưa ra yêu cầu không hợp lý, trẻ bị ép buộc phải tuân theo mệnh lệnh của người lớn, không tin tưởng vào quyết định của phụ huynh… Vì vậy cha mẹ cần quan tâm, chia sẻ để hiểu con và tạo nên mối quan hệ tình cả, gần gũi trong gia đình. Mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái càng tốt đẹp càng trở thành nền tảng vững chắc cho sự trưởng thành và phát triển toàn diện của trẻ.
Dạy trẻ biết cách tôn trọng gia đình
Gia đình luôn là điểm tựa vững chắc cho mỗi người, đặc biệt là với trẻ nhỏ. Các bé nhận được tình yêu thương từ ông bà, cha mẹ, các anh chị em ruột thịt… Sự yêu thương, chiều chuộng từ mọi người có thể khiến trẻ có thói quen ỷ lại và trở nên ương bướng. Vì vậy, dạy con đúng cách là cho phép con được làm những điều mình muốn, được tự do hoạt động những nên đặt ra nguyên tắc phải biết cách tôn trọng gia đình, lễ phép với ông bà cha mẹ.
Đặc biệt, cách dạy con ngoan phải từ những lời giao tiếp với các thành viên trong gia đình cần được dạy dỗ nghiêm ngặt. Trẻ không được phép nói năng vô lễ, phải biết đi thưa về chào và yêu thương, chăm sóc mọi người.
Tôn trọng gia đình là cách dạy con đúng cách, thông minh
Xem thêm: 9 cách dạy trẻ kỹ năng chào hỏi lễ phép với người lớn tuổi
Hãy luôn nhẹ nhàng khi dạy con
Cha mẹ chính là hình mẫu đầu tiên mà trẻ học hỏi, bắt chước. Chính vì vậy hãy cư xử đúng mực, đối xử tử tế và làm gương cho con về cách tôn trọng mọi người xung quanh. Hãy luôn nhẹ nhàng khi dạy dỗ con, những lời la lắng, lời nói thô tục đối với trẻ hay đối với người khác sẽ khiến trẻ học và làm theo.
Cha mẹ nên nhớ cách dạy con ngoan, dạy con đúng cách là dù đang nóng giận cũng cần phải bình tĩnh và luôn tôn trọng, đối xử tử tế với trẻ. Tuy nhiên bạn cần lưu ý, nhẹ nhàng không phải là dễ dãi, tôn trọng không phải là nhượng bộ mà cần kiên quyết nếu trẻ phạm lỗi. Chúng ta cần giúp con biết tự kiềm chế cảm xúc, bình tĩnh tiếp thu lý luận và hợp tác hơn bằng một giọng nói cứng rắn truyền tải sự uy quyền.
Thay vì nóng giận, quát nạt khi con làm sai thì việc đặt ra các quy tắc và giới hạn với trẻ và thực hiện đúng các quy định đó sẽ giúp trẻ biết cần phải làm gì. Đồng thời giúp con phát triển tư duy, khả năng nhận thức, đây là kỹ năng vô giá là nền tảng cho sự thành công của trẻ trong tương lai.
Đảm bảo tính nhất quán là nguyên tắc của dạy con đúng cách
Trẻ nhỏ nhận thức còn hạn chế nên với mỗi quyết định cha mẹ cần giải thích rõ ràng cho trẻ hiểu về hậu quả nếu con vi phạm giới hạn đặt ra. Ngoài ra, cha mẹ cần lưu ý trong nuôi dạy con đúng cách là cần phải nhất quán và rõ ràng để tránh việc trẻ bị nhầm lẫn.
Nhiều trẻ có thể tiếp tục thử thách hay kiểm tra giới hạn để xem có thể xảy ra các trường hợp khác hay không. Để trẻ tin tưởng, tuân thủ quy định cha mẹ cần tránh sự mâu thuẫn trong lời nói, hành động của mình.
Dạy trẻ những điều phù hợp với lứa tuổi
Dạy con đúng cách là cha mẹ cần dạy trẻ những điều phù hợp với lứa tuổi
Các giai đoạn khác nhau trẻ có những sự phát triển nhất định và cha mẹ cần có sự hiểu biết về sự phát triển đó để dạy trẻ những điều phù hợp với lứa tuổi. Tránh trường hợp chúng ta nghĩ hành vi của trẻ là không phù hợp nhưng thực tế đấy lại là hành vi phù hợp với lứa tuổi.
Các giai đoạn phát triển của não bộ đóng vai trò quan trọng trong việc cha mẹ lựa chọn cách nuôi dạy con ngoan và thông minh. Ví dụ: Trẻ mới biết đi có những cơn giận dữ hãy những cảm xúc khó chịu nhưng không thể diễn tả thành lời, do não bộ chưa phát triển nên không thể tự điều chỉnh. Vì vậy cha mẹ cần giúp đỡ trẻ học cách điều tiết, thư giãn để trẻ cảm thấy thoải mái.
Tương tác với trẻ
Một trong những mẹo nuôi dạy con đúng cách và dạy con cái thông minh cha mẹ không nên bỏ qua là thường xuyên tương tác với trẻ. Theo nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng những đứa trẻ thường xuyên được yêu thương, chăm sóc, chơi đùa, giao tiếp cùng cha mẹ sẽ có sự phát triển tốt hơn, ngoan ngoãn hơn. Sự tương tác giữa cha mẹ và con cái thường xuyên có tác động mạnh mẽ đến cảm xúc giúp trẻ cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc và tăng cường khả năng phát triển tư duy, trí tuệ.
Vì vậy dù cuộc sống có bận rộn, cha mẹ cũng nên dành cho con những khoảng thời gian chất lượng để cùng con học tập, vui chơi, trò chuyện. Đây là cách đồng hành, thấu hiểu, hỗ trợ con kịp thời giúp tình cảm cha mẹ và con cái ngày càng gắn kết.
Dạy con đúng cách là rèn luyện cho trẻ thói quen đọc sách từ sớm
Rèn luyện thói quen đọc sách là cách dạy con thông minh đúng cách mà cha mẹ nên áp dụng. Cha mẹ nên đọc sách cho con nghe, chọn nội dung sách phù hợp ngay từ khi trẻ chưa hiểu từ ngữ. Từ đó tạo tiền đề giúp trẻ phát triển khả năng ngôn ngữ, khơi dậy niềm yêu thích đọc sách cho trẻ.
Khi trẻ có nhận thức, trong lúc đọc sách cùng con, phụ huynh có thể đặt các câu hỏi có liên quan đến nội dung đang đọc để trẻ phát triển tư duy, nhận thức cũng như khả năng suy luận. Ví dụ: Hỏi các câu hỏi liên quan đến nhân vật, nội dung diễn biến câu chuyện, hỏi trẻ sẽ làm gì trong tình huống này… Chọn đọc sách có nội dung thú vị, hình ảnh đẹp mắt khiến trẻ hứng thú theo dõi. Khi trẻ yêu thích việc đọc sách con nâng cao khả năng hiểu biết, rèn luyện khả tự học và niềm yêu thích học tập của mình.
Rèn luyện cho trẻ thói quen đọc sách từ sớm là nguyên tắc day con đúng cách
Kiên nhẫn khi dạy trẻ
Từ giai đoạn sơ sinh trẻ đã có những thời điểm khủng hoảng làm cho tâm trạng, hành động khó chịu, khó chiều. Sai lầm ở trẻ là không tránh khỏi vì vậy cha mẹ đừng tuyệt vọng, chán nản trên hành trình dạy con, ngay cả khi chúng ta chưa đạt được những kết quả mong muốn.
Những quy tắc dạy con đúng cách, tích cực và kỷ luật có thể không tạo ra sự thay đổi nhanh chóng từ trẻ, vì vậy cha mẹ hãy luôn kiên nhẫn. Thực hành mẹo nuôi dạy con cái hiện đại không phải là để trẻ phát triển toàn diện nhanh chóng. Kết quả này cần có thời gian để chúng ta có thể nhìn nhận thấy sự nhận thức và thay đổi tích cực từ trẻ.
Mỗi ngày cha mẹ có thể phải giải thích rất nhiều, thời gian thực hiện có thể kéo dài đến vài tuần hoặc vài tháng trẻ mới bắt đầu thay đổi. Nhưng khi những thay đổi xảy ra là lúc bạn nhận thấy sự bổ ích và ý nghĩa lâu dài của những nguyên tắc nuôi dạy con tích cực và hiện đại.
Xem thêm: Dạy trẻ kỹ năng sống giúp rèn luyện tính tự lập, thói quen tốt
Dạy con đúng cách là giúp trẻ nhận biết sai lầm
Thời điểm mà trẻ có đủ khả năng để suy luận, nhận thức hành vi sai trái thường từ 3 tuổi trở lên. Lúc này cha mẹ cần dạy con cách để nhận biết sai lầm và tìm ra bài học cho bản thân. Ví dụ: Khi trẻ làm vỡ đồ chơi, cha mẹ nên chỉ cho con hiểu là do con không thích món đồ chơi đó hay con đang bực bội nên làm vỡ nó. Nếu trẻ không thích thì con có thể giải quyết vấn đề bằng cách tặng cho bạn bè. Nếu con bực bội thì hãy tìm hiểu nguyên nhân tại sao con khó chịu, nếu cần giải tỏa có thể hít thở sâu hoặc nghĩ đến điều tốt đẹp. Giải thích để trẻ hiểu hành động làm vỡ đồ chơ là hành động thô kệch, xấu xí không nên tiếp diễn.
Hãy dạy trẻ cách sử dụng từ ngữ để biểu đạt cảm xúc của mình thay vì khó chịu và cư xử sai hay có hành động không đẹp. Phát triển ngôn ngữ, biểu đạt ngôn ngữ cũng là cách làm giảm thiểu các cơn giận dữ và hành vi sai trái của trẻ.
Dạy con cái nên người là mong ước chung của nhiều bậc phụ huynh, để con phát triển, trưởng thành thực sự trở thành người tốt trong xã hội. Tuy nhiên trên hành trình nuôi dạy trẻ cha mẹ cần tôn trọng con, không nên áp đặt, chọn phương pháp nuôi dạy phù hợp để trẻ phát triển đúng với lứa tuổi. Cha mẹ chính là người chịu trách nhiệm chính, là chìa khóa giúp trẻ phát triển một cách tốt nhất và đạt được những thành công trong tương lai.
Trên đây là tổng hợp các cách nuôi dạy con đúng cách đã được kiểm chứng hiệu quả bởi nhiều phụ huynh. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp ích cho cha mẹ trên hành trình nuôi dạy con của mình. Dạy con không đơn giản nhưng với tình yêu thương vô bờ bến của cha mẹ chắc chắn chúng ta sẽ tìm ra cách thích hợp để con ngoan ngoãn, tự lập chủ động và phát triển toàn diện.
