Người Nhật nổi tiếng thế giới vì có cách dạy con hiệu quả, mọi trẻ em đều hướng đến sự lễ phép, tự lập, chủ động và thông minh. Nhật cũng là nước có bề dày lịch sử, văn hóa lâu đời với các thế hệ người dân có cách ứng xử tốt đẹp. Hãy cùng The Dewey Schools tìm hiểu chi tiết 15 cách dạy con của người Nhật để áp dụng trong cách giáo dục trẻ Việt cha mẹ nhé.
Dạy con kiểu Nhật hay giáo dục trẻ theo phòng cách người Nhật là những từ khóa được nhiều phụ huynh Việt tìm kiếm. Bởi Nhật Bản được biết đến là nơi có những phong cách ứng xử tốt đẹp, có phương pháp nuôi dạy con hiệu quả được ngưỡng mộ. Trẻ em người Nhật có thể tự vui chơi, học tập và khám phá. Các bé rất độc lập, chủ động, sống nề nếp và lễ phép.
Khám phá cách dạy con của người Nhật để áp dụng vào giáo dục trẻ Việt
Bên cạnh đó cách dạy con của người Nhật có nhiều sự khác biệt so với chúng ta. Do đó các cha mẹ người Việt mong muốn tìm kiếm những cách hay để áp dụng trong cách giáo dục con của mình. Một số điểm khác biệt dễ nhận thấy đó là:
- Ngay từ khi lọt lòng trẻ em người Nhật được tập ngủ riêng, không ngủ chung với cha mẹ như trẻ em người Việt. Trẻ cũng được ngồi ghế ăn dặm, tập tự ăn và tự chơi 1 mình từ rất sớm.
- Trẻ em người Nhật không được đưa đón như ở Việt Nam, các bé có thể tự đi bộ hoặc bắt xe đến trường.
- Trẻ em người Nhật tự làm nhiều việc từ nhỏ tùy theo giai đoạn phát triển như tự chăm sóc bản thân, tự đi chợ, tự nấu ăn, tự sắp xếp việc học tập…
- Cha mẹ người Nhật dạy trẻ cách đối xử công bằng và tôn trọng mọi người, lễ phép và lịch sự khi giao tiếp với người lớn, tôn trọng người cao tuổi và lịch thiệp với bạn bè.
- Phụ huynh người Nhật tạo điều kiện và khuyến khích con tự do học tập những điều mình thích, vui chơi giải trí, tham gia các hoạt động cùng tập thể… trong môi trường an toàn.
Phương pháp giáo dục của người Nhật có nhiều điểm đặc trưng và được nhiều nước trên thế giới học tập. Phụ huynh Việt Nam có thể tham khảo một số cách dạy con nổi bật và mang lại hiệu của của cha mẹ Nhật dưới đây để áp dụng trong cách giáo dục con em mình.
Cha mẹ quan tâm: 12 cách dạy con của người Việt Nam mà không ở đâu có
Dạy bé tính kỷ luật là cách dạy con của người Nhật đáng học hỏi
Chúng ta dễ dàng nhận thấy trẻ em người Nhật luôn có tính kỷ luật rất cao. Các em bé Nhật thường xếp hàng khi đi mua hàng, đi qua đường, ăn uống đúng giờ… Những thói quen này hoàn toàn là tự giác mà không cần cha mẹ phải nhắc nhở. Tính kỷ luật của trẻ em người Nhật được hình thành từ rất sớm, thông qua quá trình rèn luyện một cách nhẹ nhàng và kiên nhẫn của cha mẹ.
Đây cũng là một điểm khác biệt trong cách dạy con so với người Việt, nhiều cha mẹ Việt cũng rèn luyện tính kỷ luật cho con nhưng bằng đòn roi hay la hét. Tuy nhiên đây là cách làm không những không mang lại hiệu quả mà còn làm ảnh hưởng đến tinh thần của trẻ.
Để trẻ hình thành tính tự lập, cách dạy con của người Nhật đó là làm gương để cho bé học theo Cha mẹ nên kỷ thuật trong từng việc từ nhỏ nhất để trẻ học theo mỗi ngày, những hành động này sớm giúp con hình thành nề nếp. Đối với những hành động sai của trẻ người Nhật sẽ phân tích để trẻ nhận thấy lỗi sai của mình, trẻ bị phạt bị phạt vì làm sai, không phải là phạt trẻ. Từ đó trẻ có tâm lý thoải mái, sẵn sàng đối diện là sửa sai và không gây nên tâm lý tiêu cực.
Đối với việc trẻ làm sai ở nơi công cộng, lúc này cha mẹ người Nhật sẽ không trách phạt hay la mắng con tại nơi đông người. Trẻ sẽ được giải thích về hành động sai của mình tại một nơi kín đáo, như vậy con sẽ dễ dàng nhận lỗi mà không cảm thấy bị thiếu tôn trọng. Từ cách dạy con tinh tế nhưng không kém phần nghiêm khắc, trẻ em người Nhật dần hình thành tính kỷ luật và đi vào nề nếp.
Cha mẹ Nhật luôn luôn dạy con hình thành tính tự lập từ khi còn bé
Cha mẹ luôn làm gương cho con
Trong cách dạy con của người Nhật, cha mẹ luôn làm gương để con noi theo. Người Nhật hiểu sâu sắc vấn đề trẻ chính là tấm gương phản chiếu của cha mẹ, do đó họ luôn cố gắng sống, làm việc theo nề nếp, kỷ luật. Đây cũng chính là truyền thống của Nhật, mọi người đều được lớn lên trong sự tôn trọng, bình đẳng và tình yêu thương.
Người Nhật đặc biệt quan tâm đến không khí trong gia đình bởi với họ đây là môi trường ảnh hưởng nhiều nhất đến trẻ. Họ cũng quan tâm đến môi trường xung quanh còn mình, bởi môi trường có tốt đẹp thì trẻ mới phát triển tốt đẹp và ngược lại. Bởi vậy họ cũng luôn sống một cách tốt đẹp để trở thành môi trường tốt cho con mình cũng như cho trẻ em khác.
Vì gia đình đóng vai trò quan trọng trong hành trình lớn lên của trẻ nên cha mẹ người Nhật luôn gắn kết các thành viên với nhau. Người lớn không để các mâu thuẫn hay xung đột làm ảnh hưởng đến trẻ mà họ sẽ giải quyết mọi việc một cách kín đáo, êm đềm.
Cách dạy con của người Nhật: Khuyến khích trẻ bộc lộ năng lực bản thân
Mỗi đứa trẻ đều có năng lực cá nhân riêng, cha mẹ người Nhật luôn tạo điều kiện, cơ hội để con bộc lộ tiềm năng của mình. Trẻ em Nhật được thoải mái tham gia những môn học yêu thích, tham gia các buổi ngoại khóa, giao lưu với bạn bè, tìm tòi và khám phá thế giới. Thông qua đó trẻ rèn luyện sự tự tin, lòng dũng cách, sự chủ động và dám chịu trách nhiệm trước việc làm của mình.
Khác với một số cha mẹ người Việt, cách dạy con của người Nhật cho phép trẻ thoải mái trình bày suy nghĩ riêng của bản thân, không ép buộc con phải tuân theo quyết định của người lớn.
Trẻ có thể thoải mái học môn học, buổi thực hành rèn luyện kỹ năng mềm như học nhảy, học hát, học làm bánh, buổi biểu diễn cộng đồng, lễ hội tổ chức qua đêm, các buổi triển lãm… Từ đó trẻ sớm bộc lộ năng lực cá nhân và cha mẹ có cách giúp con phát triển các năng lực đó.
Khuyến khích trẻ bộc lộ năng lực bản thân là cách dạy con của người Nhật thông minh, tài giỏi
Giáo dục trẻ thông qua truyện cổ tích
Giáo dục trẻ thông qua truyện cổ tích là cách dạy con của người Nhật cũng như rất nhiều nước trên thế giới sử dụng. Theo quan niệm của cha mẹ Nhật truyện cổ tích chính là chất liệu và niềm cảm hứng vô biên cho sự sáng tạo của trẻ. Bởi trong mỗi câu chuyện luôn có những yếu tố lạ kỳ, thần thoại và không tưởng kích thích trí tưởng tượng của trẻ bay cao, bay xa.
Dạy con theo cách của người Nhật giúp trẻ tìm tòi và nghiên cứu
Tìm tòi, nghiên cứu và khám phá là các việc làm mà trẻ yêu thích thực hiện. Trong khi nhiều cha mẹ Việt hạn chế con vì sợ con lấm bẩn, không an toàn thì đây là cách dạy con của người Nhật giúp trẻ nâng cao khả năg tìm tòi và nghiên cứu. Người Nhật coi đây là các rèn luyện cần thiết để phát triển tư duy và giúp trẻ nhớ nhanh, nhớ lâu hơn.
Ngay từ nhỏ, trẻ em người Nhật đã được cha mẹ hướng dẫn cách tra cứu từ điển đơn giản để biết đúng Hán tự hay tra nghĩa của từ. Trẻ cũng học cách tự tìm kiếm, mà mò để tự học tập một cách hứng thú không còn cảm giác nhàm chán. Cha mẹ cũng khuyến khích trẻ thoải mái tham gia các hoạt động ngoài trời, hoạt động tập thể, tự mình khám phá thế giới. Từ đó trẻ nhanh chóng mở rộng hiểu biết, nâng cao tri thức và phát triển toàn diện hơn.
Xem thêm: 18 phương pháp dạy con đúng cách, ngoan và thông minh từ chuyên gia
Chú ý đến cảm xúc của trẻ
Quản lý cảm xúc và tôn trọng cảm xúc của người khác là điểm được chú trọng trong cách dạy con của người Nhật. Một đứa trẻ có thể sống và phát triển trong tập thể, xã hội là khi chúng biết cách quản lý cảm xúc của mình cũng như tôn trọng cảm xúc, sở thích của người khác. Thấu hiểu điều đó, cha mẹ người Nhật luôn tôn trọng con cái, chú ý đến cảm xúc của con, không khiến con xấu hổ trước đông người.
Phụ huynh Nhật luôn chú ý làm gương cho con, giúp trẻ hiểu cảm xúc của mọi người, ngay cả đối với những vật cô trí. Ví dụ khi trẻ làm vỡ đồ, cha mẹ Việt có thể quát mắng con, bắt con dừng ngay hành động này. Nhưng cha mẹ Nhật sẽ nói với con rằng đồ vật đó đang khóc vì đau nên lần sau con đừng tổn thương nó như thế.
Cha mẹ Nhật thường chú ý đến cảm xúc của trẻ
Cách dạy con của người Nhật rèn luyện tính tự giác
Tự giác là đức tính quan trọng giúp trẻ có khả năng tự chủ động, tự lập và đạt được những bước tiến quan trọng trong hiện tại và tương lai. Người Nhật chú trọng rèn luyện đức tính này cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ. Trẻ em Nhật từ 2 – 3 tuổi đã được dạy cách tự thực hiện các hoạt động cá nhân của mình như tự xúc ăn, tự vệ sinh cá nhân, tự sắp xếp sách vở…
Do được dạy ngay từ nhỏ nên trẻ em người Nhật luôn ý thức được những việc mình cần phải làm. Các bé không ỷ lại hay trông chờ người lớn giúp đỡ. Tự giác, tự lập chính là 1 trong những đặc điểm nổi bật trong cách dạy con của người Nhật được phụ huynh của nhiều nước khác học hỏi và làm theo.
Cho bé tham gia nhiều hoạt động tập thể
Cách dạy con của người Nhật Bản đó là c cổ vũ, động viên trẻ tham gia nhiều hoạt động tập thể, thể dục thể thao, vui chơi giải trí. Đây được coi là các hoạt động rèn luyện thể lực, xây dựng mối quan hệ xã hội được cha mẹ tạo điều kiện cho con tham gia ngoài việc tập trung vào dạy nề nếp, kỷ luật.
Ngay từ khi lên 2, trẻ đã được rèn luyện đi bộ đều đặn hàng ngày tùy theo khả năng. Theo đó các bé sẽ đi thành những đoạn ngắn từ 10m, 20m và kéo dài dần quãng đường theo thời gian. Trẻ còn được phụ huynh dẫn đến công viên vui chơi, tham gia các hoạt động của trường lớp tổ chức, giao lưu bạn bè, rèn luyện kỹ năng sống cần thiết. Người Nhật hướng đến mục tiêu phát triển toàn diện cho con cả về trí tuệ, thể chất, sức khỏe và giao tiếp.
Khen ngợi khi bé làm tốt
Theo cách dạy con của người Nhật, cha mẹ không tiếc lời động viên, khen ngợi những việc trẻ làm tốt. Tuy nhiên họ không khen ngợi một cách chung chung hay tung hô thành tích của con vì điều này sẽ làm trẻ trở nên tự phụ, không cố gắng ở những việc sau đó.
Cha mẹ người Nhật sẽ khen con vào những hành vi cụ thể để trẻ biết những việc mình làm đúng và lần sau sẽ cố gắng hơn. Không ngại khen con, nhưng phải khen đúng sẽ giúp trẻ ngày càng tiến bộ, phát huy việc làm tốt của mình.
Cha mẹ đừng quên khen ngợi khi con làm tốt
Tham khảo: Các cách nuôi dạy con theo khoa học mà cha mẹ cần biết
Luôn kiên nhẫn là đặc điểm trong cách dạy con của người Nhật
Trẻ nhỏ thường ham học hỏi, luôn muốn tìm đến những giải thích kỹ lưỡng nên có hàng vạn câu hỏi vì sao. Nhiều cha mẹ Việt khó chịu khi con hỏi đi hỏi lại về một vấn đề hoặc những câu hỏi mà mình cho là vô lý từ trẻ. Hoặc có những phụ huynh nóng tính, tức giận khi con làm sai, mắc lỗi nhất là những lỗi mà trẻ đã mắc trước đó.
Nhưng cách dạy con của người Nhật đó là luôn kiên nhẫn trong việc dạy con. Họ sẵn sàng giải thích cho con nhiều lần khi con chỉ hỏi về 1 vấn đề. Người Nhật quan niệm trẻ thường cần ít nhất 3 tháng để thông thạo về 1 vấn đề, 1 việc hay 1 kỹ năng nào đó. Vì thế, cha mẹ luôn sẵn lòng và kiên nhẫn đồng hành cùng con để giúp con tiến bộ.
Dạy bé đối xử công bằng với mọi người
Một điểm nổi bật trong cách dạy con của người Nhật là mọi trẻ em đều được tôn trọng, bình đẳng và công bằng. Tại gia đình, trường học hay xã hội trẻ em dù ở gia đình giàu hay nghèo thì luôn được đối xử bình đẳng. Bởi vậy, ngay từ những năm đầu đời, trẻ em Nhật đã được giáo dục về các giá trị sống chung trong xã hội. Trẻ sớm hình thành cách đối xử công bằng với tất cả bạn bè xung quanh, tôn trọng người lớn tuổi. Chúng ta dễ dàng nhận thấy văn hóa cúi chào 90 độ là nét đẹp văn hóa đặc trưng mà mỗi người Nhật đều được rèn luyện từ nhỏ.
Không dừng lại ở đó người Nhật dạy còn tôn trọng sở thích và quyền riêng tư, ngành nghề của người khác. Mọi ngành nghề dù kiếm được nhiều tiền hay ít tiền, sang trọng hay lấm bẩn như kỹ sư, bác sĩ, thợ điện, lao công, tạp vụ… đều được tôn trọng. Mọi người đều được đối xử như nhau và tất cả các công việc lao động chân chính đều đáng trân trọng.
Dạy con kiểu Nhật: Không chỉ trích mỗi khi bé làm sai
Trên thực tế ai cũng có lúc mắc phải sai lầm không chỉ là trẻ nhỏ mà với ngay cả người lớn. Bởi vậy cách dạy con của người Nhật đó là không chỉ trích mỗi khi bé làm sai mà sẽ phạt hành động sai của trẻ. Trong khi đó tại Việt Nam rất nhiều gia đình có phản ứng chì chiết, quát mắng con khi trẻ mắc lỗi mà không để ý đến việc gây ra những tổn thương về tinh thần vì đã bạo lực ngôn ngữ với trẻ.
Người Nhật quan niệm việc chỉ trích lỗi sai của người khác không làm họ tốt lên nên họ không thực hiện việc đó với con cái. Nên các hình phạt nghiêm khắc như chửi mắng, đòn roi cũng không bao giờ xảy ra. Thay vào đó cha mẹ người Nhật sẽ chỉ bảo, dạy dỗ, giải thích để trẻ hiểu đó là hành động sai, không được hoan nghênh và không nên tái phạm. Điều quan trọng hơn, họ sẽ dạy trẻ cách để sửa chữa sai lầm đó.
Không nên chỉ trích mỗi khi trẻ làm sai là cách dạy con kiểu Nhật giúp trẻ nghe lời
Quy tắc vàng trong cách dạy con của người Nhật: Không áp đặt
Tâm lý chung của nhiều cha mẹ cho rằng trẻ nhỏ nhận thức còn hạn chế, không biết đúng sai nên thường áp đặt con cái phải nghe theo quyết định của mình. Việc áp đặt cho con đã khiến tâm lý của trẻ không thoải mái, không thích dẫn đến việc có những bé bất mãn trở nên ương bướng hoặc có trẻ lại trở nên rụt rè, phụ thuộc. Không được tự do làm điều mình thích, cũng là nguyên nhân hạn chế khả năng tư duy, sự sáng tạo của các bé.
Thấu hiểu điều đó cách dạy con của người Nhật không áp đặt, không sử dụng lời lẽ tiêu cực để mắng chửi hay ép con phải theo ý của mình. Thay vào đó với mỗi việc trẻ làm đúng cha mẹ sẽ động viên khích lệ, những việc trẻ làm sai cha mẹ sẽ nhẹ nhàng phân tích để trẻ hiểu và không tái phạm. Những lời nói nặng nề với trẻ không được người Nhật sử dụng bởi họ chắc chắn rằng trẻ sẽ học theo và ảnh hưởng tâm lý nặng nề.
Dạy con tính độc lập và tự tin
Mỗi đứa trẻ Nhật đều được cha mẹ dạy tính độc lập và sự tự tin. Khác với nhiều cha mẹ Việt, cách dạy con của người Nhật không bảo bọc con, không nuôi dạy con bằng cách làm hộ con mọi việc. Trẻ em Nhật được rèn luyện để hình thành thói quen tự chơi, tự ăn, tự ngủ ngay từ những năm tháng đầu đời. Việc rèn luyện sớm tính độc lập và tự tin trẻ biết cách chủ động trong những việc của bạn thân và sẵn sàng đương đầu với khó khăn và vượt qua những vấn đề phát sinh trong học tập và cuộc sống.
Để dạy trẻ độc lập, tự tin ngay từ nhỏ theo phong cách người Nhật, cha mẹ Việt có thể bắt đầu từ những việc nhỏ, hàng ngày. Ví dụ thay vì bón cho con ăn, cha mẹ nên để bé tự ăn uống. Hãy khuyến khích trẻ làm theo những điều con thích và tự giải quyết các xung đột. Khi được tự do phát triển, độc lập giải quyết vấn đề trẻ sớm hình thành tính cách tự lập và tự tin.
Xem thêm: Cách dạy con tự lập từ sớm vô cùng đơn giản và dễ thực hiện
Dạy trẻ về lòng biết ơn
Cách dạy con của người Nhật là luôn dạy trẻ về lòng biết ơn
Lòng biết ơn là điều cơ bản nhất mà mỗi người đều phải có, do đó những bài học đầu tiên của trẻ em người Nhật, cha mẹ sẽ dạy con về vấn đề này. Trẻ cần biết cảm ơn trước tiên đối với cha mẹ, những người đã vất vả sinh ra và nuôi dưỡng các con và trẻ đáp lại bằng tình yêu thương. Bên cạnh đó trẻ em người Nhật cũng học cách để cảm ơn mọi thứ xung quanh, những người đã giúp đỡ mình.
Cách dạy con của người Nhật được phụ huynh của nhiều nước ngưỡng mộ, tuy nhiên có thể đây không phải là cách dạy con tốt nhất phù hợp với con của bạn. Mỗi đứa trẻ đều có đặc điểm riêng, tiềm năng riêng và tính cách riêng vì vậy khi áp dụng phương pháp này cha mẹ cần lưu ý:
- Không áp dụng phương pháp dạy con một cách cứng nhắc, chọn lựa cách dạy con phù hợp với trẻ, môi trường sống và văn hóa của từng dân tộc
- Tôn trọng trẻ và khuyến khích con hoàn thiện sở thích riêng của mình, dạy con đúng độ tuổi, nắm bắt từng thời điểm nhạy cảm của trẻ và định hướng phát triển cho con phù hợp
- Sử dụng ngôn từ nhẹ nhàng, gần gũi trong quá trình dạy con, tránh việc mắng chửi hay đánh vì đây là hành vi bạo lực có thể làm ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ
- Không dỗ dành, nuông chiều và bảo bọc khiến trẻ mất dần đi khả năng tư duy, tự lập chủ động, dễ trở thành người thụ động, phụ thuộc
- Tạo điều kiện cho trẻ tiếp cận với môi trường thiên nhiên, được thoải mái tìm tòi và khám phá thế giới, nâng cao sự hiểu biết và nhận thức ngay từ khi còn nhỏ
Cách dạy con của người Nhật đã tạo nên những đứa trẻ thông minh, tự lập và chủ động. Hy vọng những thông tin trong bài viết trên sẽ giúp phụ huynh có thêm thông tin để áp dụng vào phương pháp dạy con một cách phù hợp nhất. Từ đó đảm bảo sự phát triển toàn diện cho trẻ trong những năm tháng đầu đời.
Cha mẹ quan tâm: 11 phương pháp dạy con không đòn roi, trẻ nghe lời cha mẹ
