Với sự phát triển của công nghệ 4.0 và thời đại số, giáo dục STEM dường như trở thành môn học “thời thượng” và nhanh chóng nhận được nhiều sự quan tâm từ phụ huynh. Hiện nay tại các trường học quốc tế, phương pháp giáo dục STEM ở tiểu học là một phần không thể thiếu trong chương trình học.
Vậy vì sao giáo dục STEM lại cần thiết và cách giáo dục STEM ở bậc Tiểu học được áp dụng như thế nào? The Dewey Schools thân mời Quý Phụ huynh cùng đọc bài viết dưới đây.
Sự phát triển của giáo dục STEM tại Việt Nam
Chương trình giáo dục STEM ở tiểu học
Với điểm đặc biệt là dựa trên việc dạy học tích hợp để phát triển cho học sinh khả năng khả năng và năng lực giải quyết các vấn đề thực tiễn, phương pháp giáo dục STEM ở tiểu học đang được đón nhận và triển khai giảng dạy tại nhiều trường học tân tiến. Là cầu nối giữa tri thức khoa học liên môn và vận dụng giải quyết các vấn đề trong cuộc sống cũng như thúc đẩy sáng tạo trong nghiên cứu khoa học công nghệ.
Được hình thành gồm 4 môn Science (Khoa học) – Technology (Kỹ thuật) – Engineering (Kỹ Thuật) – Mathematics (Toán học), STEM là giáo dục mang tính thực hành, ứng dụng giúp học sinh phải triển mạnh mẽ về khía cạnh tư duy logic, tính toán… và chuẩn bị các kỹ năng cần thiết trong thời đại số. Do vậy, giáo dục STEM được khuyến khích đưa vào giáo dục cho trẻ từ những cấp học đầu tiên.
Nội dung chương trình giáo dục STEM ở Tiểu học
Quá trình chuyển từ Mầm non lên Tiểu học có nhiều về môi trường học và chương trình giáo dục khiến con ít nhiều có những khó khăn và ảnh hưởng đến tâm lý và kết quả học tập. Nếu như ở Mầm non, con có thể thoải mái vui chơi, không bị gò bó thì Tiểu học lại cần con duy trì sự tập trung cao trong giờ học, thời gian chơi cũng có giới hạn nên cũng vô hình gây nên những áp lực cho con.
Điều này đã khiến không ít trẻ cảm thấy lo âu, ảnh hưởng đến tâm lý và kết quả học tập. Như vậy, ở bước chuyển giao vô cùng nhạy cảm này, cần lựa chọn được một chương trình giáo dục hiệu quả vừa giúp trẻ nhanh chóng tiếp nhận môi trường mới vừa nâng cao hiệu quả học tập.
Để giúp trẻ thoải mái và tăng tính sáng tạo trong việc học, giáo dục STEM ở Tiểu học giúp học sinh vừa học, tiếp nhận kiến thức vừa giải trí qua việc tích hợp lý thuyết vào thực hành sáng tạo có liên quan đến bài học. Đặc biệt, giáo cụ trong STEM thường là những “bạn” robot giúp trẻ hào hứng hơn trong học tập.
Chương trình giáo dục STEM ở Tiểu học là tiền đề giúp trẻ hình thành 4 nền tảng cốt lõi trong từng bước nghiên cứu STEM:
- Tư duy sáng tạo
- Tư duy phản biện
- Kỹ năng làm việc nhóm
- Quy trình thực hiện dự án.
Chương trình học trong giáo dục STEM ở tiểu học mang lại hứng thú cho học sinh
Với trọng tâm gắn thực hành và đổi mới vào mỗi tiết học, học sinh có thể học tập một cách chủ động, thích thú. Bên cạnh đó, giáo dục STEM ở tiểu học với cốt lõi là tính linh hoạt và tính tò mò, nó sẽ trang bị cho người học khả năng thích ứng cũng như ứng phó với các thách thức trong môi trường thực tế. Có thể nói, việc dạy và học STEM sẽ tăng tính hấp dẫn đối với học sinh, giúp học sinh hiểu sâu vấn đề, nhanh chóng đạt hiệu quả trong học tập.
Bỏ qua những tiết học lý thuyết khô cứng từ sách vở, các bài học theo mô hình STEM ở Tiểu học luôn dựa trên những câu chuyện hoặc các vấn đề thực tiễn. Nhờ vậy, học sinh sẽ cảm thấy bài vở không còn khô khan mà trở nên sinh động, gần gũi.
Học thông qua dự án sẽ được kéo dài trong vài buổi học, học sinh sẽ được phân công làm việc theo nhóm hoặc cá nhân, từ đó vận dụng kiến thức từ các môn học liên ngành để tạo ra một sản phẩm có giá trị và ý nghĩa, gắn liền với thực tế. Tùy theo từng khối lớp mà mức độ dự án sẽ đi từ đơn giản đến phức tạp.
Định hướng giáo dục STEM ở tiểu học đã làm tốt vai trò mở màn của mình, giúp các em học sinh có thể ứng dụng ngay kiến thức đã học vào cuộc sáng hàng ngày.
Cha mẹ có thể quan tâm: Phương pháp giáo dục STEM mầm non mang đến điều gì cho trẻ?
Việc áp dụng giáo dục STEM ở tiểu học mang lại giá trị gì?
Với phương pháp dạy và học truyền thống, học sinh sẽ nghe giảng từ những bài giảng của các thầy cô, sau đó ghi chép lại và làm theo. Bởi vậy, việc tiếp thu kiến thức sẽ trở nên máy móc và thụ động, ảnh hưởng đến khả năng tư duy của trẻ nhỏ.
Hơn nữa, các em cũng khó mà có thể có được tư duy phản biện, qua đó sự hiếu kỳ một cách rất tự nhiên của các em học sinh cũng có thể sẽ bị giảm đi đáng kể. Tính sáng tạo của các bạn nhỏ cũng theo đó mà không phát huy được nhiều. Vì thế, giáo dục STEM ở tiểu học là giải pháp hiệu quả, giúp các em học sinh phát triển tối đa khả năng tư duy, sáng tạo và khám phá thêm những khả năng của bản thân.
Phát huy khả năng tư duy logic, sáng tạo và giải quyết vấn đề.
Nếu như giáo dục truyền thống yêu cầu học sinh nghe giảng và sau đó ghi chép lại những nội dung, kiến thức được giảng trong giờ học. Thì việc học tập trở nên máy móc và học sinh bị thiếu hụt sự chủ động, tư duy phản biện và tích cực trong quá trình học.
Giáo dục STEM ở tiểu học đề cao những trải nghiệm thực tế của trẻ. Nghĩa là, trẻ sẽ áp dụng được kiến thức từ bài học để tạo ra sản phẩm của mình. Bên cạnh đó, chương trình STEM tiểu học còn giúp các em sử dụng tối đa các kỹ năng thu được để giải quyết các vấn đề gặp phải.
Mỗi tiết học sẽ đưa ra một vấn đề trong thực tiễn cần phải giải quyết bằng các kiến thức các em đã được học. Để giải quyết được chúng, các em học sinh sẽ phải tự mình tư duy, tìm tòi, ứng dụng các kiến thức liên môn, sử dụng các thiết bị hỗ trợ để tìm ra cách giải quyết cuối cùng. Đây cũng là những kỹ năng cần thiết mà các em sẽ phải sử dụng để có thể thích nghi và phát triển trong kỷ nguyên đổi mới.
Giáo dục Stem ở tiểu học mang lại rất nhiều lợi ích
Cung cấp những kiến thức và kỹ năng đa dạng, nâng cao kỹ năng mềm.
Giáo dục STEM ở tiểu học hướng đến việc học sinh cần linh động áp dụng kiến thức liên môn để giải quyết vấn đề trong học tập thông qua các dự án hay trò chơi đồng đội dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Học STEM giúp con phát triển năng lực cá nhân trong việc nghiên cứu, nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau để tìm ra giải pháp tối ưu nhất.
Với mục tiêu là tạo ra sản phẩm hay thí nghiệm thành công, học sinh cũng được rèn luyện bộ kỹ năng 4C: Tư duy phản biện (Critical thinking), Hợp tác (Collaboration), Giao tiếp (Communication) và Sáng tạo (Creativity) trong việc làm việc nhóm và tư duy cách truyền tải ý tưởng sản phẩm trước lớp.
Ngoài ra, giá trị của giáo dục STEM ở tiểu học không chỉ nằm ở việc các sản phẩm các em tạo ra mà còn là trong quá trình nghiên cứu, lên ý tưởng và thực hiện, các em đã học được những kiến thức, kỹ năng gì.
Nuôi dưỡng đam mê học tập và tạo bàn đạp phát triển cho các cấp học sau
Điểm đặc biệt của phương pháp giáo dục STEM ở tiểu học đó là học sinh sẽ được học với học cụ chuyên biệt giúp kích thích sự tò mò và hào hứng khi học cho trẻ. Sự kết hợp giữa học và thực hành tạo cho trẻ những giây phút được tự do thảo luận và tương tác trong lớp.
Thông qua việc trải nghiệm phương pháp giáo dục STEM ở bậc Tiểu học giúp trẻ được “nuôi dưỡng” sự ham học hỏi và tăng khả năng tư duy để con trở thành những người học tập trọn đời và chuẩn bị hành trang cho các bậc học cao hơn.
Giáo dục STEM ở tiểu học: Làm sao để đạt hiệu quả tối đa?
Từ những vai trò và lợi ích thực tế mà Chương trình STEM Tiểu học mang lại cho học sinh, mô hình này đang được áp dụng rộng rãi trong nhiều cơ sở giáo dục hiện nay. Tuy nhiên, việc hiểu rõ được đặc điểm tư duy, tâm lý lứa tuổi của học sinh tiểu học chính là nền tảng tốt nhất để phương pháp giảng dạy STEM đạt hiệu quả tối đa. Bên cạnh đó còn có thể lưu ý một số ứng dụng khác như:
Phát triển phương pháp học theo dự án, CLB
Song song với phương pháp giáo dục STEM ở tiểu học, nhà trường cần đẩy mạnh phát triển việc áp dụng phương pháp giáo dục STEM trong dạy học thông qua các dự án thực tế, CLB Đội – Nhóm hoặc các ngày hội, sự kiện.
Thông qua các hoạt động đó, học sinh sẽ nâng cao khả năng tiếp cận với các vấn đề thực tế, nâng cao kỹ năng mềm, biết cách quản lý nhóm, làm việc trong môi trường tập thể. Đồng thời, học sinh còn rèn luyện thêm khả năng xử lý vấn đề, biết chia sẻ và quan tâm mọi người xung quanh.
Triển khai phương pháp giáo dục stem ở tiểu học hiệu quả thông qua dự án thực tế
Hoạt động STEM kết hợp hoạt động thể chất
Giáo dục STEM ở tiểu học nên được kết hợp với các hoạt động thể chất nhằm “đánh thức” các giác quan, giúp trẻ tăng khả năng tập trung vào nội dung bài học. Bên cạnh đó, học sinh còn có thể rèn sức bền thể lực, tăng cường sự dẻo dai, linh hoạt. Trẻ có sức khỏe tốt đồng nghĩa với việc não bộ có khả năng phát huy toàn bộ khả năng tư duy sáng tạo của mình.
Tiểu học là cấp học vô cùng quan trọng bởi lẽ đây là những bước chân đầu tiên của các con trong cuộc hành trình chinh phục kiến thức của mình. Chính vì thế, các tiết dạy stem tiểu học được thực hiện một cách sinh động và dễ hiểu là phương pháp hợp lý dành cho độ tuổi này.
Thực hành và trải nghiệm của học sinh là hai yếu tố quan trọng nhất để có thể đánh giá mức độ hiệu quả của phương pháp STEM nói chung và chương trình STEM ở Tiểu học nói riêng. Hiểu được tầm quan trọng của phương pháp này đối với sự phát triển mọi mặt của trẻ, The Dewey Schools đã áp dụng mô hình STEM trong giảng dạy thực tế tại trường với tiêu chí lấy học sinh làm trung tâm, tập trung vào sự phát triển khả năng tư duy và các kỹ năng cá nhân của trẻ, tạo môi trường làm việc nhóm và giúp trẻ tự tin hơn khi giao tiếp.
Giáo dục STEM ở tiểu học cần giáo án phù hợp
Đối với giai đoạn Tiểu học, thầy cô nên xây dựng giáo án một cách sinh động, ngắn gọn, dễ hiểu. Các kiến thức truyền đạt không nên quá hàn lâm để học sinh dễ dàng tiếp nhận. Bên cạnh đó, giáo viên nên lồng ghép kiến thức đa môn trong các bài học thường ngày. Từ đó, học sinh sẽ được bồi dưỡng thêm khả năng tiếp nhận và kết nối thông tin mới từ các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Toán học, Kỹ thuật
Hình thức trình bày của mỗi bài giảng ảnh hưởng rất nhiều đến khả năng tiếp thu bài học của trẻ. Ở giai đoạn này, trẻ sẽ rất dễ bị thu hút bởi những điều mới lạ từ các hình ảnh bắt mắt, âm thanh sôi động. Do đó, giáo viên cần trình bày một cách phù hợp, dễ nhìn. Việc kết nối thêm các kiến thức trong sách vở với đời sống thực tế sẽ giúp học sinh có khả năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn một cách nhanh chóng.
Tham khảo: So sánh STEAM và STEM: Ưu và nhược điểm của hai phương pháp
Cách giáo dục STEM ở tiểu học được triển khai tại The Dewey Schools
Dạy học các môn học theo giáo dục STEM
The Dewey Schools – Hệ thống trường quốc tế song ngữ tiên phong, mang đến nền giáo dục đẳng cấp thế giới. Với chương trình học ưu việt chuẩn Mỹ, mở ra cánh cửa tri thức cho học sinh để mỗi cá nhân có thể trở thành những nhà lãnh đạo tài năng có đầy đủ phẩm chất cần thiết. Đối với giáo dục STEM ở bậc Tiểu học, học sinh sẽ được học với nội dung như sau:
Khoa học (Science)
Học sinh có được kiến thức và lý thuyết cơ bản của giáo dục khoa học. Thông qua phương pháp giáo dục STEM ở Tiểu học, trẻ có thể phát triển khả năng liên kết các kiến thức để thực hành và tư duy logic, từ đó trẻ biết áp dụng kiến thức đã học vào thực tiễn để giải quyết được các vấn đề thực tế.
Công nghệ (Technology)
Không chỉ là những kiến thức khô khan trong sách, trẻ sẽ được thực tế trải nghiệm để nâng cao khả năng sử dụng, quản lý và ứng dụng được công nghệ thông qua nhiều vật dụng đơn giản hàng ngày từ bút, quạt cho đến cấu trúc phức tạp như hệ thống mạng Internet hay máy móc.
Các môn học trong giáo dục STEM ở tiểu học tại Dewey Schools
Kỹ thuật (Engineering)
Thông qua các phương pháp giáo dục STEM ở tiểu học, học sinh sẽ được trang bị đầy đủ kỹ năng phân tích, tổng hợp, kết hợp để tạo ra các sản phẩm thực tế cũng như hiểu được quy trình tạo ra nó. Không những thế, học sinh còn nắm vững được cách để cân bằng các yếu tố: Khoa học, nghệ thuật, công nghệ, kỹ thuật để tạo ra một sản phẩm tốt nhất.
Toán học (Math)
Sự kì diệu của Toán học trong giáo dục STEM giúp học sinh biết áp dụng Toán vào các vấn đề trong cuộc sống. Bên cạnh kiến thức, học sinh còn có thể tích lũy thêm các kỹ năng về toán học để thực lên ý tưởng một cách chính xác, vận dụng các chất liệu lý thuyết vào cuộc sống hàng ngày.
Nhìn chung, học sinh được học phương pháp giáo dục STEM ở tiểu học sẽ có ưu thế nổi trội như:
- Nắm vững kiến thức của 4 môn Khoa học, Kỹ thuật, Công nghệ và Toán học
- Nâng cao kỹ năng tư duy logic, sáng tạo và kỹ năng mềm được bồi đắp toàn diện
- Học sinh được truyền cảm hứng được để trở thành những người học tập trọn đời thông qua việc tìm kiếm các giải pháp thực tế
Tổ chức hoạt động trải nghiệm theo chủ đề STEM
Tại The Dewey Schools, học sinh được trải nghiệm đa dạng các dự án học tập để khám phá tiềm năng của bản thân. Điển hình như Ngày hội Khoa Học – Science Fair 2023 tại The Dewey Schools – Tây Hồ Tây là cơ hội để học sinh các cấp khám phá vẻ đẹp kì diệu của Khoa học cũng như ươm mầm tình yêu STEM cho học sinh.
Ngoài việc triển lãm các dự án Khoa học của học sinh, trong ngày hội có đến 13 trạm trải nghiệm tương tác như Xây cầu, Tìm kiếm hóa thạch, Cuộc đua bi lăn, Tự làm hologram, Lập trình robot… do đội ngũ Giáo viên Khoa học tự nhiên thiết kế để tạo nên một ngày vừa học, vừa chơi, vừa tiếp thu kiến thức về Khoa học một cách tự nhiên và trực quan.
Hoạt động xây cầu nổi bật trong Ngày hội Khoa học 2023 giúp học sinh Dewey tư duy về STEM một cách trực quan nhất
Chị Nguyễn Hoàng Anh – Phụ huynh tại The Dewey Schools – Tây Hồ Tây hào hứng chia sẻ: “Điều đầu tiên tôi thấy hữu ích cho các bạn nhất trong ngày hội khoa học là sự kiện giúp các bạn rèn luyện khả năng giao tiếp và hợp tác. Trong quá trình chuẩn bị, các bạn biết cách sắp xếp 1 dự án nhỏ, phân công công việc, rồi làm việc nhóm với nhau như thế nào. Đó là những điều rất hữu ích cho cuộc sống sau này! Tôi đánh giá rất cao sự chuẩn bị của Ban tổ chức. Thứ 2, việc tham gia các trạm trải nghiệm tương tác khuyến khích được sự tò mò của các bạn ấy đối với Khoa học. Điều tôi ấn tượng nhất là sự tham gia của rất nhiều bạn nữ trong một sự kiện khoa học. Việc khuyến khích các bạn nữ tham gia vào STEM, lập trình, khoa học là một vấn đề trọng tâm. Vậy nên tôi rất là vui khi thấy trường đã tổ chức 1 sự kiện khoa học có được sự tham gia của rất nhiều bạn nữ như thế này.“
Hi vọng thông qua bài viết trên, Quý phụ huynh đã có những thông tin bổ ích về phương pháp giáo dục STEM ở bậc Tiểu học. Để tìm hiểu thêm về chương trình học tại The Dewey Schools và đặt lịch tham quan trường, Quý Phụ huynh có thể liên hệ với Nhà trường qua hotline: 19003293 hoặc liên hệ theo địa chỉ: https://thedeweyschools.edu.vn/lien-he/ để được tư vấn và giải đáp nhanh nhất.
