Mỗi đứa trẻ đều có tiềm năng riêng, nhưng không phải phương pháp học nào cũng phù hợp với tất cả. Nếu con được học theo cách phù hợp với năng lực, thế mạnh và sở thích, việc học sẽ trở nên thú vị và hiệu quả hơn. Dưới đây là một số phương pháp giáo dục nổi tiếng trên thế giới giúp con khai phá tiềm năng một cách tối ưu!
1. Dạy học phân hóa – Học theo khả năng của từng cá nhân
Dạy học phân hóa là hoạt động dạy học cho phép tối đa hóa yếu tố cá nhân của người học, đáp ứng tốt nhu cầu của học sinh và tối ưu hóa thời gian của giáo viên. Đây là xu thế của quá trình dạy học nói riêng và quá trình giáo dục nói chung.
Để tiến hành dạy học phân hóa, giáo viên có thể dựa trên:
- Trình độ học tập (học nhanh hay cần thêm thời gian)
- Phong cách học (học qua hình ảnh, âm thanh, vận động…)
- Sở thích cá nhân (thích học theo nhóm hay cá nhân…).
Ví dụ:
- Học sinh thích học qua hình ảnh, giáo viên có thể cho xem infographic, sơ đồ tư duy.
- Học sinh học tốt hơn khi thực hành, giáo viên sẽ giao nhiệm vụ trải nghiệm thực tế như làm thí nghiệm khoa học.
Lợi ích:
- Giúp mỗi học sinh học theo đúng khả năng của mình.
- Tăng sự hứng thú và động lực khi học tập.
- Không để học sinh bị bỏ lại phía sau hoặc cảm thấy nhàm chán.
2. Học qua dự án (Project-Based Learning – PBL) – Học bằng cách thực hành thực tế
Dạy học theo dự án đó là mô hình dạy học mà ở đó, học sinh sẽ phải phối hợp cùng nhau, dựa trên kiến thức được học và sự hỗ trợ của giáo viên để giải quyết một vấn đề học tập. Từ những vấn đề được giải quyết, học sinh có thể tạo thành các sản phẩm có thể giới thiệu, công bố.
Ví dụ:
- Dự án tìm hiểu: Khảo sát và báo cáo về một vấn đề
- Dự án nghiên cứu: Tìm hiểu, giải thích các vấn đề hiện tượng
- Dự án kiến tạo: Tập trung vào sáng tạo sản phẩm
Lợi ích:
- Học đi đôi với hành, không học lý thuyết suông mà phải vận dụng tư duy và hành động để sáng tạo
- Khơi nguồn cảm hứng cho học sinh
- Luyện khả năng ứng xử và giải quyết vấn đề từ đơn giản đến phức tạp
3. Tư duy thiết kế (Design Thinking) – Phát triển khả năng sáng tạo và giải quyết vấn đề
Tư duy thiết kế là phương pháp giúp trẻ suy nghĩ linh hoạt, sáng tạo và tìm ra giải pháp cho vấn đề thông qua 5 bước:
1. Thấu cảm – Học sinh đặt mình vào bối cảnh, đối diện trực tiếp vấn đề, hoặc thực hiện các khảo sát nhỏ để có được hiểu biết, đồng cảm về vấn đề như một người trải nghiệm thực sự.
2. Xác định vấn đề – Dựa trên các thông tin đã thu thập được từ quá trình thấu cảm, học sinh tiến hành phân tích các quan sát của mình sau đó tổng hợp và tìm ra vấn đề cốt lõi cần giải quyết.
3. Lên ý tưởng – Đây là lúc học sinh sẵn sàng xây dựng ý tưởng, bắt đầu suy nghĩ để tìm ra giải pháp cho vấn đề, hay còn gọi là giai đoạn “động não”. Các thầy cô sẽ cho phép học sinh đưa ra càng nhiều ý tưởng càng tốt.
4. Thử nghiệm – Học sinh xác định được giải pháp tốt nhất cho vấn đề thông qua việc thử nghiệm, được hướng dẫn chọn lọc những ý tưởng phù hợp nhất và tạo ra các mô hình (nguyên mẫu) để thử nghiệm, đưa ra giải pháp tối ưu.
5. Kiểm tra, điều chỉnh – Giải pháp mà học sinh đưa ra sẽ nhận được sự đánh giá, nhận xét dựa trên tiêu chí cụ thể. Các em sẽ biết ý tưởng của mình hữu ích hay không, nguyên mẫu mà các em tạo ra có hoạt động theo đúng cách và mang lại trải nghiệm đáng mong đợi hay sẽ tiếp tục cải tiến nó.
Lợi ích:
- Giúp học sinh tự tin, sáng tạo và biết cách giải quyết vấn đề
- Tạo cơ hội học từ chính trải nghiệm thực tế
- Phát triển tư duy phản biện và khả năng thích nghi.
Làm sao để biết con phù hợp với phương pháp nào?
- Quan sát sở thích hàng ngày: Con thích đọc sách hay thích vận động?
- Thử nghiệm nhiều phương pháp: Để xem con phản ứng tốt với cách nào nhất.
- Lắng nghe con: Hỏi con thích học theo cách nào nhất.
Lời kết: Hãy giúp con học tập theo cách con giỏi nhất!
Không có phương pháp học nào là tốt nhất cho tất cả mọi người, nhưng có phương pháp phù hợp nhất cho từng đứa trẻ. Hãy để con học theo đúng năng lực, sở thích và thế mạnh của mình để con luôn hứng thú, chủ động và yêu thích việc học!
Ba mẹ hãy cùng con khám phá, thử nghiệm để tìm ra phương pháp phù hợp nhất nhé!
