Câu chuyện giáo dục giới tính cho trẻ luôn là đề tài mà nhiều phụ huynh trăn trở, băn khoăn nhất là khi tình trạng mang thai, nạo phá thai ở tuổi vị thành niên đang ở mức báo động. Những hệ lụy nghiêm trọng của vấn đề này chắc hẳn ai trong chúng ta cũng hiểu. Chính vì vậy cần giáo dục giới tính cho bé gái càng sớm càng tốt. Việc giáo dục giới tính theo từng độ tuổi như thế nào là phù hợp để trẻ sớm nhận thức và tự bảo vệ mình. Cùng The Dewey tìm hiểu về vấn đề này cha mẹ nhé.
Cần giáo dục giới tính cho bé gái càng sớm càng tốt
Theo báo cáo của Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) năm 2022, Việt Nam thuộc nhóm 20 nước có tỷ lệ phá thai vị thành niên cao nhất thế giới. Nước ta có khoảng 300.000 ca phá thai/ năm, trong đó 30% là phụ nữ từ 15 – 19 tuổi với 70% là sinh viên và học sinh. Đây là tình trạng đáng báo động, là nỗi lo của các bậc phụ huynh, mỗi gia đình và toàn xã hội.
Khi bước vào tuổi dậy thì, theo sự thay đổi về tâm lý, trẻ có sự tò mò về thể xác, muốn tìm tòi, khám phá về giới tính nên dễ bị ảnh hưởng bởi sách báo, phim ảnh, bạn bè, người khác về vấn đề tình dục. Sự thiếu hiểu biết, hiểu biết sai, hiểu biết lệch lạc khiến trẻ phát sinh quan hệ tình dục không an toàn, dẫn đến hậu quả mang thai ngoài ý muốn.
Để hạn chế tình trạng này, vấn đề đặt ra cần phải trang bị kiến thức về sức khỏe sinh sản cho trẻ nói chung và các bé gái nói riêng. Từ đó trẻ có kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ mình, có mối quan hệ lành mạnh và phòng tránh nguy cơ mang thai sớm.
Vì sao việc giáo dục giới tính cho bé gái lại quan trọng?
Trên thực tế, giáo dục giới tính được coi là chủ đề nhạy cảm ngay cả đối với nhà trường hay gia đình. Người lớn còn cảm thấy ngại ngùng khi nói chuyện với trẻ về vấn đề này. Thậm chí nhiều người còn cho rằng giáo dục giới tính là “vẽ đường cho hươu chạy” nhất là đối với các bé gái.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây theo số liệu thống kê tình trạng quan hệ tình dục ở tuổi vị thành niên có chiều hướng gia tăng. Hệ lụy là tỷ lệ nạo phá thai của nước ta tăng cao qua các năm và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, khả năng sinh sản và chất lượng dân số. Theo khảo sát của UNICEF năm 2021, tỷ lệ nữ quan hệ tình dục trước 15 tuổi là 0,9% trong đó có đến 8,9% là nữ trong lứa tuổi từ 15 – 19 đã quan hệ tình dục với bạn tình lớn hơn 10 tuổi.
Để tránh tình trạng này, một trong những biện pháp quan trọng giúp các bé gái có kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ mình là giáo dục giới tính. Giáo dục giới tính cho bé gái là việc phụ huynh hướng dẫn để trẻ hiểu rõ về bộ phận sinh dục và chức năng, sức khỏe sinh sản, quan hệ tình dùng an toàn, mang thai và kiểm soát mang thai ngoài ý muốn… Trẻ cần hiểu hoạt động tình dục của con người là như thế nào trong đó bao gồm cả liên hệ về tình cảm và trách nhiệm.
Việc giáo dục giới tính cho bé gái rất quan trọng, bởi vì:
- Trang bị kiến thức cần thiết về giáo dục giới tính cho trẻ: Thông qua giáo dục giới tính các bé gái nắm bắt được các thông tin đầy đủ về tình dục, tránh bị lừa dối, quấy rối và lạm dụng tình dục.
- Củng cố mối quan hệ giữa cha mẹ và con gái: Thông thường việc trao đổi, chia sẻ về giới tính giữa con gái và cha mẹ nói chung thường tế nhị và khó để thực hiện. Tuy nhiên khi phụ huynh có những biện pháp thích hợp giáo dục giới tính phù hợp cho con không chỉ giúp trẻ tăng sự hiểu biết mà còn có gắn bó hơn với cha mẹ. Từ đó trẻ cảm thấy tin tưởng, thân thiết dễ dàng trao đổi mọi vấn đề của mình và phụ huynh kịp thời gỡ rối, hỗ trợ con khi cần thiết.
- Kịp thời kiểm soát sự bồng bột của tuổi dậy thì: Thông qua giáo dục giới tính trẻ có thể kiểm soát được sự tò mò, phấn khích của tâm lý tuổi dậy thì. Giáo dục giới tính cung cấp cho bé gái các kiến thức cần thiết về tình dục, quan hệ tình dục khiến trẻ không còn muốn trải nghiệm để biết về vấn đề này nữa. Trẻ có thể trao đổi thắc mắc, băn khoăn và tiếp nhận thông tin chính thống từ cha mẹ, tránh các thông tin sai lệch cho hại cho bản thân.
Giáo dục giới tính cho bé gái là trang bị kiến thức cần thiết về giới tính cho trẻ
>>> Xem thêm: Giáo dục Kỹ năng sống cho học sinh tại sao lại quan trọng?
Hậu quả của việc không giáo dục giới tính cho bé gái
Thực trạng hiện nay trẻ yêu sớm hơn các thế hệ trước, thậm chí các bé còn có cảm xúc yêu từ khi học trung học cơ sở. Đây là lứa tuổi trẻ tò mò tìm hiểu về giới tính, thích quan tâm đến người khác giới, thích thể hiện bản thân và bắt đầu rung động với tình cảm đôi lứa. Trong khi đó, các em đang sống trong môi trường tràn ngập thông tin về tình yêu, tình dục trong truyện tranh, phim hoạt hình, tivi, internet… Vì vậy việc trẻ yêu sớm, quan hệ tình dục sớm rất dễ xảy ra.
Nhiều bậc phụ huynh lo lắng trước tình trạng này và ra sức cấm cản trẻ chơi với bạn khác giới, cấm con yêu, thậm chí tìm cách kèm cặp trẻ mọi lúc mọi nơi. Tuy nhiên đây là biện pháp cực đoan, càng khiến trẻ tò mò, cố tìm hiểu và tìm mọi cách để phá vỡ cấm cản. Nhiều trẻ còn thách thức khiến phụ huynh vô cùng đau đầu.
Một bộ phận phụ huynh khác có quan điểm không giáo dục giới tính cho bé gái, vì như vậy là cổ súy cho trẻ yêu sớm. Có những phụ huynh lại e ngại, không muốn trả lời thắc mắc hay trao đổi với con về vấn đề giới tình vì cho rằng khi lớn lên trẻ sẽ tự nhận biết, tự hiểu.
Không giáo dục giới tính, không trao đổi, chia sẻ cùng con khiến nhiều phụ huynh đã tự tạo ra một khoảng cách vô hình khiến trẻ mất đi một nơi tin cậy để được giải đáp thắc mắc, được chia sẻ. Nhiều trẻ nhận thông tin về giới tính, tình dục ở trên mạng xã hội, phim ảnh do tự tò mò tìm hiểu và tìm cách trải nghiệm thử cảm giác. Điều này đã dẫn đến những hậu quả không lượng như mang thai ngoài ý muốn, nạo phá thai chui, mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục…
Mặt khác nếu sinh con khi chưa được chuẩn bị sẵn sàng về sức khỏe, tâm lý trẻ phải gánh vác trách nhiệm quá nặng nề. Nhiều bé gái còn phải chịu hậu quả nặng nề của việc phá thai, tâm lý căng thẳng, bị bạn bè cười cợt, trêu chọc… khiến trẻ trở nên căng thẳng, sợ hãi thậm chí trầm cảm.
Cần giáo dục giới tính cho bé gái để tránh các hậu quả nghiêm trọng
Giáo dục giới tính cho bé gái cũng là giáo dục làm người, để trẻ có nhận thức về đúng đắn về giới tính, biết trân quý bản thân và tôn trọng người khác. Khi nhận ra giá trị của của ban thân, các bé không chấp nhận việc bị người khác xâm hại, biết cách phòng tránh và từ chối các mối quan hệ không lành mạnh. Thận trọng người khác giúp trẻ không dễ bị lợi dụng, dám chịu trách nhiệm với việc mình làm, nếu có lỡ lầm các em biết yêu thương và nâng niu con mình.
Cha mẹ chính là những người đầu tiên cần định hướng, trang bị kiến thức về giới tính cho các bé gái nói riêng và trẻ nói chung. Chúng ta cần dành thời gian chất lượng cho con để chia sẻ một cách khách quan, cởi mở về kinh nghiệm, hiểu biết của mình để giúp trẻ chủ động bảo vệ bản thân một cách tốt nhất.
Cách giáo dục giới tính cho bé gái theo từng độ tuổi
Mỗi lứa tuổi khác nhau trẻ có nhận thức, sự phát triển khác nhau. Vì vậy khi giáo dục giới tính cho các bé gái cha mẹ cần có sự thay đổi trong việc áp dụng phương pháp. Phụ huynh có thể tham khảo nội dung dưới đây để có cách dạy con hiệu quả hơn.
Giáo dục giới tính cho bé gái 0 – 2 tuổi
Cách giáo dục giới tính cho bé gái từ 0 – tuổi
Đối với bé gái trong độ tuổi từ 0 – 2 tuổi chúng ta nên dạy con các kiến thức:
- Dạy cho trẻ hiểu về giới tính, sự khác nhau giữa nam và nữ, các đặc điểm để nhận biết thế nào là giới tính nam, thế nào là giới tính nữ
- Dạy trẻ về các bộ phận trên cơ thể con người, bao gồm cả bộ phận sinh dục
- Dạy trẻ cách gọi đúng tên các bộ phận sinh dục mà không sử dụng các tên gọi ngộ nghĩnh, đáng yêu hay các kí hiệu riêng mà chúng ta tự nghĩ ra
- Dạy trẻ về khu vực nhạy cảm không được xâm phạm, hướng dẫn con cách nói ra nếu bị xâm phạm
Giáo dục giới tính cho bé gái 2 – 5 tuổi
Giai đoạn 2 – 5 tuổi trẻ đã có những bước tiến mới trong nhận thức, lúc này cha mẹ có thể dạy trẻ nhiều nội dung hơn:
- Dạy trẻ làm chủ cơ thể và tự trân trọng bản thân, biết nói không nếu ai đó động chạm làm con khó chịu.
- Đây là thời điểm cha mẹ có thể dạy con các khái niệm cơ bản về sự sinh sản như: cách mà em bé được tạo thành là từ 2 người bao gồm 1 nam và 1 nữ, hệ sinh dục nữ gồm những bộ phận nào…
- Trẻ cần biết về sự riêng tư, các vấn đề liên quan đến cơ thể của mình, đâu là sự đụng chạm không được phép, động chạm nào có thể chấp nhận được. Dạy trẻ chỉ có một số ít người được chạm đến vùng riêng tư của con như cha, mẹ, bác sĩ.
Giáo dục giới tính cho bé gái 5 – 8 tuổi
Khi bé gái bước sang tuổi từ 5 – 8, phụ huynh nên dạy con các kiến thức giáo dục giới tính như sau:
- Cha mẹ cần cho con biết rằng ngoài giới tính nam và nữ còn một số người thuộc giới tính khác như dị tính, lưỡng tính và trẻ cần tôn trọng họ. Bên cạnh đó con cần được dạy những quy ước về sự riêng tư, khỏa thân.
- Trẻ cần biết điều cấm kỵ là không được lộ vùng kín ở thời công cộng, cha mẹ cũng nên dạy con gái cách vệ sinh vùng kín và cách giữ gìn cơ thể sạch sẽ.
- Bước sang tuổi thứ 8, phụ huynh nên cho con biết những điều cơ bản về dậy thì để chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ chuẩn bị bước sang thời kỳ này. Hiện nay tình trạng dậy thì sớm ngày càng trở nên phổ biến và nhiều bé gái bắt đầu dậy thì ở tuổi thứ 10.
- Khác với trẻ giai đoạn mầm non, cha mẹ nên cho các bé gái biết về quá trình sinh sản. Khi nói chuyện, trao đổi với con, chúng ta có thể nói về vai trò của quan hệ tình dục.
Cách giáo dục giới tính cho bé gái từ 5 -8 tuổi
Giáo dục giới tính cho bé gái 9 – 12 tuổi
Giai đoạn 9 – 12 tuổi là thời điểm trẻ cần được giáo dục nhiều hơn về các mối quan hệ an toàn và tình dục, cụ thể:
- Phụ huynh cần dạy cho bé gái trong độ tuổi từ 9 – 12 về tình dục, quan hệ tình dục và các biện pháp tình dục an toàn, biện pháp phòng tránh thai.
- Trẻ cũng cần được dạy về các mối quan hệ lành lạnh, đâu là áp lực về mối quan hệ nào đó và khi nào 1 mối quan hệ trở nên tồi tệ.
- Cha mẹ đừng quên dạy con cách tìm hiểu về giáo dục giới tính trên các phương tiện truyền thông, trẻ cần biết cách nhận biết, đánh giá những tư liệu giới tính đúng đắn. Trẻ cần hiểu thế nào là đúng, thế nào là sai, điều gì là lành mạnh và phù hợp với trẻ.
>> Xem thêm: Giáo dục giới tính cho học sinh tiểu học như nào cho đúng?
Cha mẹ cần lưu ý khi giáo dục giới tính cho bé gái
Giáo dục giới tính cho bé gái nói riêng và trẻ nói chung chưa bao giờ là việc dễ dàng. Rất nhiều cha mẹ còn dè dặt và né tránh giáo dục cho con và đây chính là sai lầm có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Để giúp hành trình đồng hành cùng của của phụ huynh trở nên dễ dàng hơn, cha mẹ cần lưu ý một số điểm sau đây:
- Việc giáo dục giới tính không chỉ dừng lại với các bé gái, chúng ta cần giáo dục giới tính cả cho các bé trai.
- Khi giáo dục giới tính cho con, phụ huynh nên giữ thái độ trung lập không nên áp đặt quan điểm cá nhân, không nên xấu hổ, không khó chịu và không nên tỏ thái độ kỳ thị. Sử dụng từ ngữ chuẩn khoa học, không nên nói lái đi, sử dụng kí hiệu riêng khi giảng giải cho con về bộ phận sinh dục.
- Dạy trẻ mọi lúc, mọi nơi vào lúc ăn, ngủ, đi chơi… gắn các kiến thức giáo dục giới tính cho bé gái vào các bài học và tình huống thực tế, tình huống giả định để trẻ dễ hiểu và ghi nhớ lâu hơn.
- Khi dạy trẻ các vấn đề nhạy cảm, cha mẹ hãy trao đổi một cách nhẹ nhàng, chân thành và bắt đầu ở những nơi cả chúng ta và các bé đều cảm thấy thoải mái. Cảm giác cân bằng, thấu hiểu sẽ giúp trẻ lắng nghe và dễ chia sẻ hơn.
- Hãy bắt đầu giáo dục cho con từ những kiến thức cơ bản nhất, đến nội dung phức tạp hơn phù hợp với lứa tuổi và nhận thức của bé.
- Cha mẹ cần kiểm soát các nội dung mà trẻ tiếp cận trên sách vở, báo chí, tivi, internet, bạn bè, diễn đàn, hội nhóm… Hãy hướng dẫn trẻ chọn lọc và tìm hiểu các thông tin chính thống, có ích tránh xa các thông tin sai lệch làm ảnh hưởng đến nhận thức, tâm lý của con.
Một số lưu ý khi giáo dục giới tính cho bé gái
Giáo dục giới tính cho bé gái nói riêng và cho trẻ nói chung không phải là vấn đề của riêng ai. Đây là quá trình trang bị kiến thức, định hướng về sức khỏe sinh sản của gia đình, nhà trường và xã hội. Đối với các phụ huynh, chúng ta nên chủ động dành nhiều thời gian chia sẻ cởi mở, đồng hành cùng con để giúp trẻ chủ động bảo vệ bản thân an toàn.
Thông qua bài viết này, The Dewey Schools hy vọng sẽ hỗ trợ thêm cho cha mẹ, để chúng ta cùng con có những giờ học thú vị, nhiều niềm vui.
