Trong số nhiều thách thức mà các nhà giáo dục đối mặt, một trong những thử thách khó khăn nhất – và ít rõ ràng nhất – là tư duy của học sinh. Việc dạy học sinh hiểu, tiếp thu, và áp dụng vật liệu và khái niệm mới là một thách thức trong mọi trường hợp. Tuy nhiên, nhiệm vụ này lớn hơn nhiều khi học sinh hoài nghi khả năng học của bản thân.
Liệu việc đơn giản tin rằng bạn có khả năng học sẽ làm tăng khả năng học của bạn? Theo các nhà nghiên cứu tư duy phát triển, câu trả lời là có.
Một cái nhìn chi tiết hơn vào lý thuyết từ duy, cũng như một số cách mà giáo viên có thể thúc đẩy tư duy phát triển trong lớp học, minh họa cho tầm quan trọng của sự phát triển tư duy trong giáo dục
Tư duy Phát triển là gì?
Một lý thuyết về trí thông minh cho rằng con người có thể được phân loại theo niềm tin ngầm về khả năng của họ. Con người với tư duy cố định tin rằng khả năng là bẩm sinh, trong khi con người với tư duy phát triển tin rằng họ có thể có được khả năng thông qua nỗ lực và học tập.
Carol Dweck, một nhà tâm lý học, đã phát triển lý thuyết tư duy cố định với tư duy phát triển. Nghiên cứu tiên phong của giáo sư Đại học Stanford, cũng như cuốn sách năm 2006 của bà, Tư duy: Tâm lý học Thành công mới, đã phổ biến về khái niệm tư duy cố định và tư duy phát triển.
Để có được hiểu biết rõ hơn về việc tư duy phát triển là gì, so sánh sự khác nhau giữa tư duy cố định và tư duy phát triển về mặt quan điểm và hành vi.
Tư duy Cố định vs. Tư duy Phát triển
Tư duy cố định và tư duy phát triển ảnh hưởng sâu sắc đến cách các cá nhân phản ứng trước thất bại. Con người với tư duy cố định nhìn nhận thất bại như là kết quả của việc họ thiếu khả năng, trong khi người với tư duy phát triển lại thấy cơ hội để mở rộng khả năng của họ và làm việc chăm chỉ hơn cũng như làm việc thông minh hơn.
Sự phân đôi giữa tư duy cố định vs. Tư duy phát triển có thể cũng được thể hiện ở khía cạnh mục tiêu. Con người với tư duy cố định mong muốn tỏ ra thông minh bởi vì họ tin rằng nếu không làm vậy sẽ để lộ điểm yếu. Những người với tư duy phát triển thì ít lo lắng hơn nhiều về sự thông minh của họ bởi vì họ tin rằng kiến thức và khả năng có thể được cải thiện thông qua sự nỗ lưc.
Những quan điểm này tạo ra các mục tiêu gần như đối lập nhau liên quan đến việc học: một người với tư duy cố định muốn tránh tỏ ra không thông minh; một người với tư duy phát triển muốn vượt qua thử thách.
Dù khái niệm cơ bản của tư duy cố định vs. Tư duy phát triển là đươn giản, nhưng các định danh tư duy trong thực tế lại phức tạp hơn nhiều. Một yếu tố quan trọng của tư duy là chúng có thể khác nhau ở các lĩnh vực khác nhau. Ví dụ, một người có thể có tư duy phát triển ở các hoạt động thể thao và nghệ thuật nhưng lại có tư duy cố định về lĩnh vực học thuật.
Thêm nữa, tư duy không phải là trạng thái tuyệt đối. Tư duy cố định hay phát triển tồn tại trên một phổ, và thậm chí những ví trí đó có thể khác nhau. Một nguoiwf có thể có một tư duy phát triển chiếm ưu thế ở một lĩnh vực – ví dụ là toán – nhưng một vấn đề thử thách dặc biệt có thể kích hoạt phản ứng phù hợp hơn với tư duy cố định.
Dweck đã mô tả lý thuyết tư duy phát triển như một phản ứng đối với phong trào tự trọng, cho rằng việc khen ngợi học sinh sẽ xây dựng sự tự tin dấn đến việc thành tích được cải thiện.
Các nhà nghiên cứu tư duy đề xuất một cách tiếp cận khác. Thay vì cho học sinh lời khen chung chung hay khen thành quả – một thông lệ không hiệu quả trong quan điểm của Dweck – giáo viên nên tập trung vào khen sự nỗ lực của học sinh và các bước mà các em đã thực hiện để vượt qua thử thách và tạo nên sự tiến bộ.
Lợi ích của Tư duy Phát triển trong Giáo dục
Nghiên cứu ban đầu của Dweck đã chứng minh nhiều lợi ích tiềm năng khuyến khích tư duy phát triển trong giáo dục. Một trong những nghiên cứu của cô cho thấy rằng việc khen ngợi các nỗ lực của học sinh thay vì trí thông minh khiến cho các em có nhiều khả năng theo đuổi các thử thách khó khăn hơn. Một nghiên cứu khác đã chứng minh ảnh hưởng của các biện pháp can thiệp tư duy đơn giản. Nghiên cứu của bà cho thấy những học sinh được dạy về việc phát triển trí thông minh đã học tốt hơn ở trường và thể hiện nhiều động lực hơn trong lớp học.
Tư duy phát triển đã va đang được chấp nhận rộng rãi trong và ngoài giáo dục. (Ví dụ, tư duy phát triển đã trở thành một chủ đề phổ biến trong thế giới doanh nghiệp). Tuy nhiên, khái niệm này không phải là không có sự chỉ tríc. Những người hoài nghi chỉ ra rằng quá ít nhà nghiên cứu có thể tái tạo kết quả của Dweck, và phần lớn các nghiên cứu chứng thực đã được thực hiện là được thực hiện bởi Dweck và đồng nghiệp của bà. Tuy nhiên, nghiên cứu về tư duy tiếp tục tiến triển, và bằng chứng về lợi ích của tư duy phát triển trong giáo dục vẫn tiếp tục tăng lên.
Thúc đẩy Tư duy Phát triển ở Học sinh như thế nào?
Việc học cách thúc đẩy tư duy phát triển ở học sinh đòi hỏi thời gian và thực hành. Phương pháp tiếp cận đòi hỏi sự giảng dạy nhất quán củng cố và chứng minh ý tưởng rằng học sinh có thể cải thiện khả năng của bản thân. Ở mức độ cơ bản, các kỹ thuật tư duy liên quan đến việc đổi trọng tâm khỏi thành quả và hướng đến nỗ lực và quá trình. Thay vì khen ngợi sự hoàn thành, người giảng dạy khen ngợi nỗ lực và các bước học tập dẫn tới thành quả tích cực.
Việc xem xét các ví dụ về cách hướng dẫn và ngôn ngữ có thể được thay đổi để khuyến khích tư duy phát triển minh họa cách giáo viên có thể thay đổi cách học sinh nhận thức về quá trình học tập:
- Câu phát biểu về tư duy cố định: “Không sao nếu bạn gặp khó khăn. Có thể đại số không phải là thế mạnh của bạn.”
- Câu phát biểu về tư duy phát triển: “Khi bạn học cách giải một dạng bài toán mới, nó sẽ phát triển não bộ toán học của bạn.”
Một ví dụ khác nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khuyến khích học sinh giải quyết các vấn đề:
- Câu phát biểu về tư duy cố định: “Nỗ lực rất lớn. Bạn đã cố gắng hết sức có thể.”
- Câu phát biểu về tư duy phát triển: “Mục tiêu không phải là làm đúng ngay lập tức. Mục tiêu là cải thiện sự hiểu biết của bạn từng bước một. Bạn có thể thử gì tiếp theo?”
Dạy học sinh cách được khuyến khích khi gặp khó khăn cũng có thể củng cố tư duy phát triển:
- Câu phát biểu về tư duy cố định: “Đừng lo lắng, bạn sẽ làm được nếu bạn tiếp tục cố gắng.”
- Câu phát biểu về tư duy phát triển: “Cảm giác bạn đang trải qua khi thấy đại số khó chính là cảm giác não bộ của bạn đang phát triển.”
Phương pháp tiếp cận tư duy phát triển vẫn yêu cầu hiệu suất tối ưu từ học sinh – chỉ khen thưởng những nỗ lực là không hiệu quả, và, thực tế, nó có thể có hại nếu sự nỗ lực của học sinh cuối cùng không mang lại kết quả.
Một phần của việc giảng dạy tư duy phát triển là dạy học sinh hỏi sự giúp đỡ và sử dụng bất kỳ nguồn lực nào có thể hỗ trợ các em. Chỉ vì học sinh vẫn có trách nhiệm học các tài liệu, giáo viên vẫn có trách nhiệm cho em các công cụ các em cần để học.
10 Chiến lược để Thúc đẩy Tư duy Phát triển trong Lớp học
Việc giúp học sinh phát triển tư duy phát triển đòi hỏi nỗ lực có chủ đích từ giáo viên, nhưng nhiều phương pháp có thể được tích hợp một cách dễ dàng trong những thông lệ có sẵn của họ. Các chiến lược và mẹo dưới đây có thể giúp các nhà giáo dục thúc đẩy tư duy phát triển trong lớp học:
- Bình thường hóa sự đấu tranh. Sự đấu tranh là một phần của quá trình học tập, và việc nhấn mạnh cũng như củng cố ý tưởng đó giúp học sinh phản ứng tích cực khi các em cảm thấy được thử thách.
- Khuyến khích sự tham gia vào những thử thách. Miêu tả các thử thách là thú vị và hấp dẫn, và các nhiệm vụ dễ dàng là nhàm chán.
- Chấp nhận từ “chưa phải”. Nếu ai đó đưa ra tuyên bố “Tôi không phải là người giỏi toán,” thêm một từ hạn định đơn giản sẽ báo hiệu rằng có một quá trình để nâng cao năng lực. “Bạn chưa phải là một người giỏi toán.”
- Quảng bá giá trị của những nhiệm vụ khó cho não bộ. Thúc đẩy ý tưởng rằng não bộ là “cơ bắp” dễ uốn có thể được phát triển. Nghiên cứu về tĩnh dẻo của nào bộ ủng hộ ý tưởng về sự phát triển của tế bào thần kinh, nghiên cứu tư duy đã cho thấy rằng việc tin rằng não bộ có thể phát triển đã chứng minh là có tác động lên hành vi và thành tích.
- Chỉ ra lỗi sai và khen ngợi việc sửa lỗi. Lỗi sai nên được nhìn nhận là cơ hội học tập. Giáo viên có thể làm mẫu cho quan điểm này trong phản ứng với lỗi sai của chính mình và các bước họ thực hiện để sửa lỗi sai.
- Thiết lập mục tiêu. Việc cho học sinh đặt ra các mục tiêu gia tăng, có thể đạt được chứng mình khả năng phát triển và tiến bộ.
- Phát triển các bài tập có tính hợp tác. Làm việc cùng nhau để giải quyết vấn đề nhấn mạnh vào quá trình và củng cố tầm quan trọng của việc nhận trợ giúp và tìm ra giải pháp. Nó cũng giảm bớt sự nhấn mạnh vào thành quả.
- Đặt ra thử thách. Một phần của việc phát triển tư duy phát triển là dạy học sinh vượt qua trở ngại. Một bài toàn đặc biệt khó hoặc một bài tập viết phức tạp giúp phát huy khả năng của học sinh có thể đem đến cơ hội phát triển và hướng dẫn thêm nhấn mạnh vào việc giải quyết vấn đề.
- Tránh khen trí thông minh. Điều có có thể dường như là trái ngược với trực giác, nhưng khen “thông minh” ủng hộ cho ý tưởng rằng trí thông minh là một tố chất cố định. Điều này có thể làm mất động lực đối với những học sinh được khen (“Tôi thông minh; Tôi không phải cố gắng hơn nữa”), cũng như những những học sinh không nhận được lời khen (“Bạn đó thì thông minh; mình thì không”).
- Đừng đơn giản hóa quá mức. “Bạn hãy làm bất cứ điều gì!” có vẻ như là lời động viên vô hại, nhưng nếu không sinh không ở vị thế vượt lên trên thử thách, các em sẽ kết luận rằng những tuyên bố như vậy là sáo rỗng, và nhà giáo dục sẽ mất tín nhiệm.
Thúc đẩy Tư duy Phát triển ở Giáo viên và Đội ngũ Lãnh đạo Như thế nào?
Việc mở rộng khái niệm về lý thuyết của tư duy phát triển đến giáo viên và đội ngũ lãnh đạo là vô cùng quan trọng. Nghiên cứu đề xuất rằng các phương pháp tiếp cận tư duy phát triển hiệu quả hơn khi ở trong môi trường có tính hỗ trợ. Tuy nhiên, các cá nhân quan tâm đến việc thúc đẩy các sáng kiến tư duy phát triển có thể gặp phải sự phản kháng. Sự thay đổi văn hóa ở bất kỳ tổ chức hay hệ thống nào cũng đều khó khăn, nhưng hiểu biết những thử thách đó là bước đầu tiên để tìm tiếng nói chung và tiến về phía trước.
Vượt qua Thử thách
Việc thay đổi các chính sách và thông lệ giảng dạy mà giáo viên và đội ngũ lãnh đạo đã thiết lập có thể là khó khăn với nhiều lý do:
- Giáo viên và đội ngũ lãnh đạo đã đầu tư thời gian và công sức vào các phương pháp giảng dạy hiện tại của họ và văn hóa lớp học có thể kháng cự lại sự thay đổi, đặc biệt nếu phương pháp của họ đã và đang hiệu quả.
- Giáo viên và đội ngũ lãnh đạo thường xuyên được yêu cầu phải thay đổi hoặc điều chỉnh theo các phương pháp giảng dạy mới có thể cảm thấy hoài nghi về lợi ích của phương pháp mới.
- Giáo viên và đội ngũ lãnh đạo thường làm việc với điều kiện thời gian eo hẹp và khó học phương pháp mới hoặc triển khai các chính sách mới.
- Giáo viên và đội ngũ lãnh đạo có thể bản thân họ có tư duy cố định và phủ định ý nghĩa của lý thuyết tư duy.
Những nỗ lực vượt qua sự kháng cự đối với các sáng kiến tư duy phát triển nên tập trung vào những lợi ích đã được chứng minh đối với học sinh. Một mục tiêu chung là giúp đỡ học sinh có thể xóa bỏ những thách thức trong việc thay đổi văn hóa.
Năm mẹo Tạo Văn hóa Giảng dạy Tư duy Phát triển
Làm việc cùng nhau để định hình lại những thử thách và mục tiêu chung có thể giúp cả giáo viên và đội ngũ lãnh đạo phát triển tư duy phát triển và văn hóa phát triển:
- Coi trọng quá trình hơn kết quả. Coi trong quá trình hơn kết quả có thể là điều khó khăn trong một môi trường được định hướng bởi kết quả, nhưng giáo viên và đội ngũ lãnh đạo, những người coi trọng tư duy phát triển và lợi ích lâu dài của của nó có nhiều khả năng sẽ duy trì được lộ trình.
- Nhìn nhận thử thách như cơ hội. Học sinh không chỉ là những người duy nhất đối mặt với thử thách; giáo viên và đội ngũ lãnh đạo có thể hưởng lợi nhiều như vậy từ góc nhìn coi trọng quá trình.
- Trải nghiệm nhiều phương pháp giảng dạy và chiếc lược học tập khác nhau. Việc giúp học sinh xây dựng các kỹ năng mà các em cần để cải thiện các thành tố chính trong phương pháp tiếp cận tư duy phát triển. Giáo viên và ban lãnh đạo, những người thấm nhuân tư duy phát triển không nên sợ thử nghiệm.
- Tôn vinh sự phát triển. Việc tìm kiếm các chiến lược giảng dạy tiếp cận được học sinh và giúp các em học tập nên được tôn vinh cùng với học sinh, cũng như với các giáo viên và các nhà lãnh đạo khác. Điều này củng cố sự nhấn mạnh vào nỗ lực và quá trình. Nó cũng đem đến cơ hội để chia sẻ những bài học có giá trị.
- Giao tiếp về tư duy phát triển của bạn. Việc chia sẻ ự thành công và thất bại giữa các giáo viên và ban lãnh đạo giúp thiết lập văn hóa coi trọng thử thách và tư duy phát triển.
Cung cấp công cụ cho việc học tập suốt đời
Đặc điểm xác định của tư duy phát triển—niềm tin rằng trí thông minh có thể thay đổi—mang đến một công thức mạnh mẽ để cải thiện kết quả học tập của học sinh. Học sinh tin rằng mình có thể trở nên thông minh hơn và nỗ lực khiến mình thông minh hơn sẽ nỗ lực để đạt được thành tích cao hơn.
Việc hiểu rằng mình luôn có thể học các kỹ năng mới và vượt qua thử thách thông qua sự chăm chỉ là bài học mà học sinh có thể mang theo sau những ngồi trên ghế nhà trường. Như đại dịch COVID-19 đã chứng minh, nhiều thách thức trong học tập mà học sinh sẽ phải đối mặt là điều không thể lường trước. Bằng cách giúp các em phát triển tư duy không chùn bước trước thử thách và dạy các em phương pháp học tập có thể áp dụng cho bất kỳ môn học hoặc trở ngại nào, các nhà giáo dục chuẩn bị cho học sinh những môi trường làm việc ngày càng năng động và một thế giới ngày càng phức tạp.
Các nhà giáo dục quan tâm đến cách giáo dục và học tập có thể thay đổi cuộc sống nên tìm hiểu các chương trình cấp bằng của Trường Giáo dục thuộc Đại học Hoa Kỳ, bao gồm Thạc sĩ Nghệ thuật Giảng dạy (MAT) trực tuyến và Thạc sĩ Giáo dục (MEd) trực tuyến về Chính sách và Lãnh đạo Giáo dục. Chuẩn bị cho giáo viên và nhà hoạch định chính sách để chuyển đổi hệ thống giáo dục nhằm mang lại lợi ích cho tất cả người học là nguyên tắc cốt lõi của Trường Giáo dục thuộc Đại học Hoa Kỳ.
Nguồn tham khảo: https://soeonline.american.edu/blog/growth-mindset-in-the-classroom/
