Trong thời đại công nghệ và nền tảng kỹ thuật số trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, vai trò của giáo dục công dân số càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Đặc biệt trong môi trường giáo dục, việc trang bị cho học sinh các kỹ năng công dân số là thiết yếu để các em có thể an toàn và có trách nhiệm khi tiếp cận thế giới kỹ thuật số phức tạp. Vào ngày 13 tháng 2 năm 2023, Dự luật Giáo dục Công dân Số và Đọc hiểu Truyền thông đã được trình lên Thượng viện Mỹ nhằm tăng cường giáo dục nhận thức truyền thông và giúp học sinh nhận biết thông tin sai lệch, qua đó củng cố vai trò công dân số trong xã hội.
Công dân số không chỉ là an toàn trực tuyến
Richard Culatta, CEO của ISTE và ASCD, nhấn mạnh: “Giáo dục công dân số không chỉ giúp trẻ em an toàn trên mạng; mà còn giúp các em sử dụng công nghệ để giải quyết các vấn đề thực tiễn, cân bằng thời gian giữa các hoạt động trực tuyến và ngoại tuyến, trở thành những người học tò mò và sử dụng công cụ số để thắt chặt các mối quan hệ với gia đình và bạn bè.”
Theo khảo sát của Pew Research, có đến 44% người trưởng thành từ 18 đến 49 tuổi cho biết họ gần như luôn trực tuyến. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách cho các trường học trong việc giúp học sinh tiếp cận và sử dụng công nghệ một cách có hiểu biết, có đạo đức và hiệu quả, bất kể trình độ kỹ thuật số ban đầu hay điều kiện tiếp cận công nghệ ngoài lớp học.
5 năng lực cốt lõi của giáo dục công dân số
Nhận thức rõ tầm quan trọng này, Liên minh Giáo dục Công dân Số do ISTE dẫn dắt đã xây dựng năm năng lực trọng tâm, bao gồm: Cân bằng, Có hiểu biết, Bao dung, Tích cực tham gia và Cảnh giác. Bên cạnh đó, ISTE cung cấp nhiều tài nguyên hỗ trợ giáo viên chuẩn bị cho học sinh sử dụng công nghệ một cách an toàn, có đạo đức và hiệu quả. Khóa học “Digital Citizenship in Action” trên ISTE U cũng được công nhận tín chỉ học cao học.
Thách thức và xu hướng
Một vấn đề được phát hiện qua các cuộc khảo sát học sinh là nỗi sợ “bị bỏ lỡ” (FOMO) khiến các em luôn muốn dán mắt vào thiết bị, dẫn đến căng thẳng và lo âu. Nhóm công nghệ của học khu đang lên kế hoạch nâng cao nhận thức và thảo luận sâu hơn về vấn đề này.
Ý nghĩa của năm năng lực công dân số
Cân bằng: Giúp học sinh biết điều chỉnh thời gian và hoạt động online-offline hợp lý.
Có hiểu biết: Rèn luyện khả năng thu thập và đánh giá thông tin chính xác, tránh tin giả.
Bao dung: Thể hiện sự tôn trọng, đồng cảm và văn hóa cư xử trên môi trường số.
Tích cực tham gia: Sử dụng công nghệ cho các mục đích tích cực, góp phần xây dựng cộng đồng tốt đẹp.
Cảnh giác: Nhận biết các nguy cơ, đảm bảo an toàn và bảo mật cá nhân.
Kết luận
Giáo dục công dân số không chỉ là một kỹ năng thiết yếu mà còn là nền tảng giúp học sinh phát triển toàn diện trong thế giới số đang không ngừng thay đổi. Các trường học và gia đình cần đồng hành để trang bị cho thế hệ trẻ công cụ và kiến thức phù hợp, giúp các em trở thành công dân số có trách nhiệm, sáng tạo và an toàn.
Nguồn tham khảo: https://www.edsurge.com/news/2024-02-19-the-growing-importance-of-digital-citizenship




