Công dân toàn cầu được Liên Hợp Quốc định nghĩa là: Một thuật ngữ mang tính tổng quát để chỉ các hành động xã hội, chính trị, môi trường và kinh tế của các cá nhân và cộng đồng mang tư duy toàn cầu trên quy mô toàn thế giới.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá khái niệm công dân toàn cầu, tầm quan trọng trong việc thúc đẩy công bằng và bình đẳng cho mọi người, cùng những lợi ích lan tỏa toàn cầu. Đồng thời, bài viết đề cập đến những thách thức mà công dân toàn cầu đối mặt và gợi ý cách hành động thiết thực để tạo nên sự khác biệt. Cuối cùng, chúng ta sẽ tìm hiểu cách nuôi dưỡng giá trị công dân toàn cầu trong trẻ em thông qua phương pháp giáo dục thế giới (worldschooling), nhằm xây dựng tương lai tươi sáng cho thế hệ mai sau.
Công dân Toàn cầu là gì?
Công dân toàn cầu là sự hiểu biết sâu sắc về nhân loại, vượt qua mọi ranh giới quốc gia, văn hóa và tôn giáo. Điều này đồng nghĩa với việc chúng ta ý thức về mối liên kết với tất cả con người và chấp nhận trách nhiệm bảo vệ sức khỏe của hành tinh cũng như cộng đồng toàn cầu.
Bằng cách thấu hiểu tư duy toàn cầu và tinh thần cộng đồng quốc tế, chúng ta biết rằng mỗi hành động, dù nhỏ, đều có ảnh hưởng sâu rộng đến mọi người trên thế giới. Đó là lời kêu gọi hành động để vun đắp lòng trắc ẩn, tôn trọng và hợp tác, hướng tới một thế giới công bằng, yêu thương và toàn diện.
Định nghĩa theo Oxfam
Tổ chức Oxfam – một tổ chức toàn cầu trong nỗ lực xóa nghèo – định nghĩa công dân toàn cầu như sau:
“Là những người nhận thức và hiểu biết về thế giới rộng lớn – và vị trí của họ trong đó. Họ là công dân của thế giới. Họ tích cực tham gia cộng đồng, hợp tác với người khác để làm cho hành tinh của chúng ta trở nên hòa bình, bền vững và công bằng hơn.”
Tại sao cần trở thành Công dân Toàn cầu?
Lợi ích của việc trở thành công dân toàn cầu
- Cảm thông sâu sắc hơn: Kết nối với mọi người từ nền văn hóa khác giúp chúng ta tăng khả năng đồng cảm, tạo dựng mối quan hệ chân thành và xây dựng thế giới hòa bình hơn.
- Ý nghĩa sống rõ ràng hơn: Khi biết hành động của mình góp phần thay đổi thế giới, ta cảm thấy cuộc sống trở nên trọn vẹn và đầy ý nghĩa.
- Học hỏi thông qua trải nghiệm: Trải nghiệm giáo dục toàn cầu giúp trẻ phát triển toàn diện – cả về kiến thức và kỹ năng sống. Đây là lựa chọn lý tưởng trong hoàn cảnh làm việc và học tập từ bất cứ nơi nào.
- Định hình hệ giá trị sâu sắc: Khi tiếp cận với những nền văn hóa xa lạ, bạn bắt đầu xem xét lại giá trị và ưu tiên của mình, từ đó kết nối với giá trị bản thân sâu sắc hơn.
- Cảm nhận cộng đồng toàn cầu: Khi là công dân toàn cầu, bạn không chỉ thuộc về gia đình hay quốc gia, mà thuộc về cộng đồng rộng lớn của cả thế giới.
Thách thức khi theo đuổi tư duy toàn cầu
- Định kiến và phân biệt: Một số người không hiểu hoặc không tán thành tư duy toàn cầu. Tuy nhiên, bằng cách giao tiếp cởi mở, dẫn đầu bằng hành động và thúc đẩy sự thấu hiểu, ta có thể dần vượt qua rào cản này.
- Cảm giác choáng ngợp: Trước các vấn đề toàn cầu lớn như biến đổi khí hậu, bất bình đẳng… con người có thể cảm thấy bất lực. Tuy nhiên, cần nhớ rằng hành động nhỏ tích tụ sẽ tạo ra sự thay đổi lớn theo thời gian.
- Vấn đề an toàn cá nhân: Khi đi du lịch, mỗi quốc gia có phong tục, luật lệ riêng. Việc tìm hiểu kỹ địa phương, giữ thái độ cởi mở và đề cao an toàn là điều thiết yếu.
Giáo dục công dân toàn cầu cho trẻ em
Nuôi dưỡng giá trị công dân toàn cầu từ nhỏ không chỉ là mong muốn – mà là một sứ mệnh. Phụ huynh cùng các con có thể áp dụng những phương pháp sau:
- Đọc sách về văn hóa và sự khác biệt toàn cầu
- Xem phim truyền cảm hứng về sự đồng cảm và đoàn kết
- Chơi trò chơi hướng đến tinh thần hòa nhập và chia sẻ
- Áp dụng mô hình “world schooling” (Giáo dục toàn cầu thông qua trải nghiệm thực tế): du lịch để học kiến thức thực tế, ví dụ: tham quan đền Parthenon thay vì chỉ học bài vở.Với những gia đình không đi world schooling được, vẫn có thể thực hiện:
- Thảo luận với trẻ về các vấn đề thế giới và trách nhiệm xã hội
- Khuyến khích tinh thần hiếu kỳ, khám phá nhiều góc nhìn
- Cung cấp thông tin phù hợp với độ tuổi về nhân quyền và tầm quan trọng của văn hóa toàn cầu
- Dạy trẻ thực hiện những hành động nhỏ tử tế và tham gia phục vụ cộng đồng
- Gieo mầm nhận thức cho trẻ về vai trò đóng góp tích cực của mình với thế giới
- Tham khảo tài nguyên từ UNESCO Giáo dục công dân toàn cầu để có kịch bản giảng dạy chất lượng.
Hướng đến Thế giới Rộng Lớn
Trở thành công dân toàn cầu là một hành trình chuyển hóa tự thân, giúp chúng ta nhận ra sự liên kết giữa tất cả con người và hành tinh. Dù khó khăn có thể xảy ra, nhưng từ phát triển bền vững đến giáo dục quốc tế và nhân quyền, những đóng góp từ mỗi cá nhân đều tạo nên sự khác biệt. Cùng nhau, chúng ta có thể truyền cảm hứng và thiết lập những thay đổi tích cực, để lại di sản tốt đẹp cho các thế hệ mai sau.
Nguồn tham khảo: https://www.storylines.com/blog/global-citizenship-connecting-humanity-for-a-better-world




