Quyền của Công dân Toàn cầu
Quyền của công dân toàn cầu được đặt nền tảng trong Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền, lần đầu tiên được soạn thảo vào năm 1948 sau Thế chiến II. Tuyên ngôn này nhấn mạnh các giá trị cốt lõi như tự do cá nhân, bình đẳng và công bằng, và cho đến nay, những giá trị đó vẫn giữ nguyên tính nền tảng.
Tuy nhiên, việc áp dụng quyền con người đã và đang thay đổi theo thời gian, phản ánh những biến chuyển trong bối cảnh chính trị, kinh tế và xã hội toàn cầu. Bên cạnh đó, nhiều quyền mới đã xuất hiện và không nằm trong chương trình nghị sự năm 1948, chẳng hạn như quyền tiếp cận kỹ thuật số, quyền của cộng đồng LGBT+, và quyền môi trường. Nhiều chuyên gia đã đề xuất cần cập nhật Tuyên ngôn Nhân quyền để phản ánh thực tế mới này.
Một trong những thách thức lớn nhất là khả năng thực thi quyền con người trên toàn cầu còn hạn chế. Trong lịch sử, đã từng xảy ra nhiều vi phạm nghiêm trọng bởi các nhà nước có chủ quyền, tổ chức tôn giáo, tập đoàn lớn và các nhóm lợi ích. Dù hiện nay đã có nhiều cơ chế quốc tế để báo cáo và xử lý các vụ vi phạm, bao gồm các tòa án quốc tế, khu vực và quốc gia, năng lực pháp lý của các cơ chế này vẫn còn giới hạn, và nhiều quốc gia chưa sẵn sàng tham gia đầy đủ. Đây chính là lý do khiến việc xem xét và cải tiến các chính sách nhân quyền hiện tại trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.
Trách nhiệm của Công dân Toàn cầu
Là một công dân toàn cầu trong cộng đồng thế giới đang phát triển, mỗi cá nhân không chỉ có quyền, mà còn có những trách nhiệm đạo đức, chính trị và kinh tế. Dưới đây là 8 trách nhiệm then chốt mà công dân toàn cầu cần thực hiện:
1. Trách nhiệm hiểu quan điểm của mình và người khác về các vấn đề toàn cầu
Mỗi vấn đề toàn cầu đều mang theo nhiều góc nhìn khác nhau – dân tộc, xã hội, chính trị và kinh tế. Công dân toàn cầu cần có khả năng lắng nghe, hiểu và tìm kiếm điểm chung, thay vì đứng về một phía cụ thể. Từ đó, các giải pháp toàn diện và bền vững mới có thể được hình thành.
2. Trách nhiệm tôn trọng sự đa dạng văn hóa
Sự khác biệt trong cách tiếp cận các vấn đề toàn cầu thường phản ánh các hệ giá trị văn hóa riêng biệt. Công dân toàn cầu cần tôn trọng và kết nối các giá trị tích cực từ nhiều nền văn hóa để cùng xây dựng một cộng đồng thế giới bền vững và dựa trên những giá trị nhân văn.
3. Trách nhiệm kết nối và xây dựng mối quan hệ quốc tế
Trong một thế giới ngày càng đa văn hóa, việc thiết lập các mối quan hệ với người từ các quốc gia khác trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết – thông qua giao lưu, hợp tác học thuật, và cả môi trường kỹ thuật số. Mối quan hệ này giúp tăng cường hiểu biết lẫn nhau và giải quyết các vấn đề toàn cầu một cách đoàn kết và hiệu quả.
4. Trách nhiệm hiểu sự liên kết và phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia
Công dân toàn cầu cần hiểu rằng mọi hành động tại địa phương đều có tác động đến toàn cầu, và ngược lại. Từ biến đổi khí hậu, bất bình đẳng thu nhập, đến di cư quốc tế – tất cả đều cho thấy mức độ gắn kết giữa các quốc gia và con người ngày càng sâu sắc.
5. Trách nhiệm tìm hiểu các vấn đề toàn cầu
Để trở thành công dân toàn cầu thực thụ, mỗi người cần có kiến thức vững vàng về các vấn đề lớn như khủng hoảng tài nguyên, phân bổ tài sản không công bằng, xung đột và hòa bình, hay sự gia tăng dân số toàn cầu. Hiểu biết là nền tảng để hành động có trách nhiệm.
6. Trách nhiệm thúc đẩy hợp tác quốc tế
Trước mỗi vấn đề toàn cầu, công dân toàn cầu cần ủng hộ các giải pháp hợp tác thay vì đơn phương. Việc khuyến khích chính phủ làm việc với các tổ chức như Liên Hợp Quốc là cách để giải quyết vấn đề một cách toàn diện và có sức lan tỏa.
7. Trách nhiệm thúc đẩy thực thi các hiệp định và công ước quốc tế
Các hiệp định, công ước và điều ước quốc tế chỉ có hiệu lực khi được thực thi đúng cách ở cấp quốc gia. Công dân toàn cầu có trách nhiệm vận động chính phủ mình phê chuẩn và thực hiện đầy đủ các cam kết quốc tế mà đất nước đã ký kết.
8. Trách nhiệm hướng tới công bằng và bình đẳng toàn cầu
Công dân toàn cầu cần tích cực tham gia các nỗ lực thúc đẩy công bằng trong mọi lĩnh vực: từ tiếp cận công nghệ, chi tiêu quốc phòng, cho đến chính sách di cư. Sự hợp tác xuyên lĩnh vực là chìa khóa để tạo ra một thế giới công bằng và tiến bộ.
Kết luận
Quyền và trách nhiệm là hai mặt không thể tách rời trong khái niệm Công dân Toàn cầu. Trong bối cảnh hội nhập, giáo dục cần định hướng học sinh không chỉ học tốt, mà còn biết sống có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế.
Tại The Dewey Schools, chúng tôi cam kết đồng hành cùng học sinh trên hành trình trở thành công dân toàn cầu – có hiểu biết, có nhân văn, và có khả năng tạo ra ảnh hưởng tích cực cho thế giới.
Nguồn tham khảo: https://www.theglobalcitizensinitiative.org/the-rights-and-responsibilities-of-global-citizenship/




