Trong bối cảnh giáo dục toàn cầu ngày càng đề cao năng lực tự học, tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề, phương pháp học truy vấn (inquiry-based learning – IBL) đang trở thành trụ cột quan trọng trong các chương trình học quốc tế, đặc biệt là chương trình IB MYP (Middle Years Programme) tại Dewey.
Học tập truy vấn là gì?
Học tập truy vấn là cách tiếp cận lấy học sinh làm trung tâm, khuyến khích các em đặt câu hỏi, khám phá, phân tích và xây dựng kiến thức thông qua quá trình tìm hiểu chủ động và phản biện. Thay vì chỉ tiếp nhận kiến thức một chiều, học sinh được trao quyền làm chủ quá trình học tập thông qua việc khám phá các câu hỏi mở, các vấn đề thực tiễn, và các khái niệm liên môn.
Học tập truy vấn tại Dewey
Tại Dewey, phương pháp này được tích hợp xuyên suốt các môn học của chương trình IB MYP, giúp học sinh không chỉ “học để biết” mà còn “học để hiểu” và “học để làm”. Ví dụ, trong môn Khoa học, học sinh khám phá khoa học qua thí nghiệm. Với bài học “Hệ sinh thái và sự cân bằng sinh học”, Học sinh đặt ra câu hỏi: “Điều gì xảy ra nếu một mắt xích trong chuỗi thức ăn bị phá vỡ?”. Học sinh tự thiết kế mô hình hệ sinh thái trong hộp kính mini, tiến hành quan sát hàng tuần và ghi nhật ký khoa học. Thông qua quá trình điều tra và phân tích số liệu, học sinh khám phá nguyên lý cân bằng sinh thái, vai trò của mỗi loài, và các yếu tố làm gián đoạn hệ sinh thái – chẳng hạn như ô nhiễm hay biến đổi khí hậu.
Tại Dewey, giáo viên không còn là “người truyền đạt kiến thức” mà là “người thiết kế truy vấn” và “người đồng hành học tập”. Giáo viên MYP xây dựng các kế hoạch chương học (unit planner) theo khung truy vấn (inquiry framework) gồm ba tầng: truy vấn dẫn dắt (factual), truy vấn khái niệm (conceptual) và truy vấn tranh luận (debatable). Ví dụ: Trong môn Thiết kế (Design), một đơn vị học có thể bắt đầu từ câu hỏi thực tế như “Làm thế nào để thiết kế một sản phẩm bền vững?”, mở rộng ra câu hỏi khái niệm “Tính bền vững là gì?” và kết thúc bằng câu hỏi tranh luận “Chúng ta có nên đánh đổi tính tiện lợi để bảo vệ môi trường?”
Thông qua hành trình học tập với phương pháp học tập truy vấn, học sinh Dewey phát triển đầy đủ các năng lực cốt lõi mà chương trình IB MYP hướng đến:
- Tư duy phản biện và sáng tạo
- Kỹ năng giao tiếp hiệu quả bằng nhiều ngôn ngữ
- Năng lực nghiên cứu độc lập và hợp tác nhóm
- Ý thức trách nhiệm xã hội và công dân toàn cầu
Phương pháp học truy vấn không chỉ là một kỹ thuật giảng dạy, mà là một triết lý giáo dục sâu sắc – nơi học sinh được đặt vào trung tâm của hành trình khám phá tri thức. Tại Dewey, triết lý này được hiện thực hóa một cách linh hoạt, sáng tạo và đầy cảm hứng thông qua chương trình IB MYP, góp phần xây dựng một thế hệ học sinh không chỉ giỏi về kiến thức, mà còn mạnh mẽ về tư duy, sâu sắc về giá trị, và dấn thân vì cộng đồng.
Bài viết được thực hiện bởi Ban chuyên môn Chương trình IB – The Dewey Schools.
