Bài luận Mở rộng (Extended Essay – EE) của Chương trình Tú tài Quốc tế (IB) là một dự án học thuật quan trọng, là thành phần cốt lõi của Chương trình Tú tài Quốc tế. Bên cạnh các yếu tố Sáng tạo, Hoạt động và Dịch vụ (CAS) và Lý thuyết Kiến thức (TOK), bài luận Mở rộng mang đến cho học sinh cơ hội thực hiện nghiên cứu độc lập về một chủ đề mà học sinh quan tâm. Quá trình này phát triển những kỹ năng thiết yếu cho thành công học thuật và nghề nghiệp trong tương lai, bao gồm nghiên cứu, phân tích và viết bài.
Trong hướng dẫn này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về bài luận Mở rộng của IB, cách tiếp cận nó, và đưa ra những mẹo thực tế để chọn chủ đề phù hợp và xây dựng một câu hỏi nghiên cứu mạnh mẽ.
Bài luận Mở rộng (Extended Essay) của IB là gì?
Bài luận Mở rộng của IB (EE) là một dự án nghiên cứu bắt buộc, yêu cầu học sinh viết một bài luận dài không quá 4.000 từ. Dự án phải liên quan đến một trong sáu môn học mà học sinh đang học trong chương trình Tú tài IB. Hoặc, học sinh có thể khám phá một chủ đề liên ngành qua tùy chọn “Nghiên cứu Thế giới” (World Studies), kết hợp hai môn học.
EE không chỉ là một yêu cầu học thuật mà còn là cơ hội để học sinh thể hiện khả năng thực hiện nghiên cứu ở cấp độ đại học, thể hiện tư duy phản biện và đóng góp những hiểu biết mới cho một lĩnh vực nghiên cứu. Học sinh bắt đầu thực hiện EE vào học kỳ hai của năm đầu tiên trong Chương trình Tú tài, thường vào khoảng tháng Giêng, và làm việc chặt chẽ với một người hướng dẫn—thường là một giáo viên của họ—người sẽ cung cấp sự hướng dẫn và phản hồi suốt quá trình.
Cách chọn chủ đề cho bài luận Mở rộng
Việc lựa chọn một chủ đề phù hợp là một trong những bước quan trọng nhất trong quá trình thực hiện bài luận Mở rộng. Chủ đề phải nằm trong một trong các môn học mà học sinh đã và đang học, hoặc có thể là một vấn đề liên ngành. Nếu chọn tùy chọn Nghiên cứu Thế giới, chủ đề phải tập trung vào một vấn đề toàn cầu và phân tích từ góc độ địa phương. Ví dụ, nghiên cứu tác động của biến đổi khí hậu đến một khu vực cụ thể hoặc cách các xu hướng công nghệ toàn cầu ảnh hưởng đến nền kinh tế địa phương.
Chọn một chủ đề mà học sinh thật sự quan tâm là rất quan trọng, vì bài luận Mở rộng đòi hỏi sự cống hiến trong một khoảng thời gian dài. Một cách hiệu quả là suy ngẫm về những chủ đề hoặc câu hỏi gần đây đã khơi dậy sự tò mò. Càng gắn bó với chủ đề, quá trình nghiên cứu và viết bài sẽ trở nên dễ dàng hơn.
Ví dụ về các chủ đề bài luận Mở rộng
- Vật lý: Nghiên cứu sự tương đồng và khác biệt giữa Trái đất và Sao Hỏa, lấy cảm hứng từ bộ phim The Martian.
- Tiếng Anh: Phân tích việc sử dụng các biện pháp tu từ trong hai bài thơ của hai nhà thơ khác nhau.
- Kinh tế học: Nghiên cứu cách thức một thị trường cụ thể—như giày hoặc ô tô—hoạt động theo lý thuyết kinh tế.
- Lịch sử: So sánh các lý tưởng đằng sau sự lãnh đạo của hai nhà độc tài lịch sử khác nhau.
Khi chủ đề đã được chọn, nó cần được phê duyệt bởi trường học và Tổ chức Tú tài Quốc tế (IBO).
Xây dựng một câu hỏi nghiên cứu mạnh mẽ cho bài luận Mở rộng
Bước quan trọng tiếp theo là xây dựng một câu hỏi nghiên cứu. Một câu hỏi rõ ràng và có trọng tâm sẽ giúp học sinh dễ dàng quản lý và đạt được kết quả nghiên cứu tốt hơn. Câu hỏi nghiên cứu không nên quá rộng hoặc đơn giản, mà phải tạo cơ hội để thực hiện một cuộc điều tra và phân tích sâu sắc.
Các câu hỏi nghiên cứu hiệu quả thường bắt đầu bằng các cụm từ như:
- “To what extent…”
- “A study of…”
- “An analysis of…”
- “How far…”
Một câu hỏi nghiên cứu mạnh mẽ thử thách học sinh suy nghĩ phản biện và tiếp cận chủ đề với tư duy giải quyết vấn đề. Quan trọng là phải xem xét liệu có đủ dữ liệu để nghiên cứu không. Sự kết hợp giữa dữ liệu sơ cấp và thứ cấp là lý tưởng, nhưng đôi khi chỉ có dữ liệu thứ cấp là sự lựa chọn duy nhất.
Thực hiện nghiên cứu và viết bài luận
Khi câu hỏi nghiên cứu đã được hoàn thiện, học sinh bắt đầu thu thập dữ liệu. Việc theo dõi nguồn và tổ chức nghiên cứu là rất quan trọng. Dữ liệu sơ cấp, chẳng hạn như thí nghiệm hoặc khảo sát, có thể rất giá trị, nhưng dữ liệu thứ cấp—như các tạp chí học thuật và sách—sẽ đóng vai trò trung tâm trong quá trình nghiên cứu.
Cấu trúc bài luận và phân tích
Học sinh nên lập dàn ý các lập luận và cấu trúc bài luận một cách hợp lý trước khi bắt đầu viết. Điều này sẽ giúp đảm bảo rằng bài luận có tổ chức và mạch lạc. Khi viết phần nội dung chính của bài luận, học sinh cần phân tích kỹ lưỡng dữ liệu và so sánh với các tài liệu hiện có trong lĩnh vực.
Phần mở đầu nên được viết sớm nhưng có thể được chỉnh sửa khi quá trình nghiên cứu phát triển. Nó cần thiết lập bối cảnh học thuật và giải thích tầm quan trọng của câu hỏi nghiên cứu. Phần kết luận, được viết cuối cùng, nên tóm tắt kết quả mà không giới thiệu thêm nghiên cứu hay phân tích mới.
Viết tóm tắt và hoàn thiện bài luận Mở rộng
Sau khi hoàn thành bài luận, học sinh cần viết tóm tắt, một bản tóm tắt dài 300 từ về câu hỏi nghiên cứu, phương pháp, phân tích và kết quả. Tóm tắt rất quan trọng vì nó cung cấp cái nhìn tổng quan về toàn bộ bài luận.
Các thành phần quan trọng khác bao gồm:
- Trang bìa: Bao gồm tiêu đề, câu hỏi nghiên cứu và thông tin học sinh.
- Trang mục lục: Liệt kê các phần của bài luận.
- Tài liệu tham khảo và thư mục: Trích dẫn nguồn đúng cách.
- Phụ lục: Bao gồm dữ liệu bổ sung, bảng biểu, hoặc tài liệu hỗ trợ.
Các thời hạn quan trọng và quản lý thời gian
Thời hạn chính thức để nộp bài luận Mở rộng thay đổi tùy vào từng trường học, nhưng việc lên kế hoạch cẩn thận là cần thiết để đáp ứng thời hạn đó. Quá trình này kéo dài khoảng một năm, vì vậy học sinh nên tránh việc viết vào phút chót. Trường học thường đặt ra các thời hạn nội bộ để nộp bản thảo hoặc các phần cụ thể của bài luận. Việc liên lạc thường xuyên với người hướng dẫn là rất quan trọng để duy trì tiến độ.
Viva Voce: Những điều cần biết
Cuối cùng, học sinh sẽ tham gia một cuộc phỏng vấn viva voce—một cuộc phỏng vấn ngắn với người hướng dẫn. Đây là cơ hội để học sinh phản ánh về hành trình nghiên cứu, thảo luận về các thử thách, và thể hiện sự hiểu biết về các kết quả trong bài luận. Đây cũng là cơ hội để người hướng dẫn đảm bảo rằng bài luận là nguyên bản và không bị sao chép.
Mẹo để Thành công: Tìm chủ đề phù hợp và duy trì động lực
Mặc dù có thể sẽ hấp dẫn khi chọn một chủ đề nghiên cứu đơn giản, học sinh nên nhắm tới một chủ đề phức tạp và thú vị hơn. Điều này không chỉ giữ cho học sinh luôn hứng thú mà còn giúp ích cho việc xin vào đại học trong tương lai. Những kỹ năng phát triển trong quá trình EE—như giải quyết vấn đề, phân tích phản biện và đánh giá dữ liệu—là vô cùng quý giá, và việc đối mặt với một chủ đề thử thách sẽ giúp duy trì động lực cao.
Bài luận Mở rộng mang đến cơ hội độc đáo để đi sâu vào một chủ đề học thuật mà học sinh quan tâm, phát triển kỹ năng học thuật và chuẩn bị cho công việc học tập trong tương lai. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tập trung và đam mê, học sinh có thể tạo ra một dự án nghiên cứu ấn tượng và có giá trị.
