Giáo dục trải nghiệm có thể dẫn đến học tập học thuật mạnh mẽ hơn và giúp sinh viên đạt được các mục tiêu trí tuệ thường gắn liền với giáo dục khai phóng
JANET EYLER là giáo sư thực hành giáo dục tại Đại học Vanderbilt. Bài viết này được trích từ một bài báo cáo tại hội nghị quốc gia “Giáo dục khai phóng và thực hành hiệu quả,” do Đại học Clark và Hiệp hội Các trường cao đẳng và đại học Hoa Kỳ đồng tổ chức.
VỚI NHÂN VẬT HÀI HƯỚC Cha Guido Sarducci, Don Novello đã nêu bật thách thức trung tâm đối với các nhà giáo dục trong lĩnh vực khai phóng: cung cấp một nền giáo dục có thể lưu giữ lâu dài và áp dụng được. Giải pháp của Cha Guido là bỏ qua bốn năm học khai phóng đắt đỏ; trong “trường đại học năm phút” của ông, sinh viên chỉ phải trả hai mươi đô la và dành năm phút để học những gì một sinh viên tốt nghiệp đại học điển hình vẫn còn nhớ sau năm năm tốt nghiệp. Trong môn kinh tế, điều đó sẽ là cung và cầu; trong tiếng Tây Ban Nha, chỉ đơn giản là “cómo está usted” và “muy bien”.
Thách thức đối với các nhà giáo dục khai phóng là thiết kế môi trường học tập và phương pháp giảng dạy sao cho sinh viên có thể sử dụng những gì họ học được trong các ngữ cảnh mới phù hợp – tức là cho phép chuyển giao kiến thức. Đây là một thách thức lớn hơn nhiều so với vấn đề được Cha Guido nêu ra. Sinh viên tốt nghiệp không chỉ cần nhớ những gì họ đã học, phát triển và duy trì một “kiến thức rộng về thế giới (ví dụ: khoa học, văn hóa và xã hội) cũng như nghiên cứu chuyên sâu trong một lĩnh vực cụ thể,” mà còn cần có “ý thức về trách nhiệm xã hội, cùng với các kỹ năng trí tuệ và thực hành mạnh mẽ, có thể chuyển giao như giao tiếp, tư duy phân tích và giải quyết vấn đề” (AAC&U).
Công dân hiệu quả cần phải có kiến thức, có khả năng sử dụng những gì họ biết, có năng lực phân tích phê phán và được trang bị để học tập suốt đời; các mục tiêu cá nhân, xã hội và trí tuệ đều có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Tuy nhiên, các chương trình được thiết kế để phát triển năng lực cá nhân, xã hội và kinh tế của sinh viên thường tách biệt khỏi trải nghiệm học thuật cốt lõi.
Giáo dục trải nghiệm
Giáo dục trải nghiệm, đưa sinh viên ra ngoài cộng đồng, giúp họ kết nối giữa học tập trên lớp và đời sống thực tế, đồng thời biến kiến thức thụ động thành kiến thức có thể áp dụng. Nó dựa trên các lý thuyết về học tập trải nghiệm, một quá trình trong đó người học tương tác với thế giới và tích hợp kiến thức mới vào các cấu trúc tư duy cũ.
Trong các chương trình chuyên nghiệp, việc đưa thực tập thực tế vào chương trình học để xây dựng kỹ năng thực hành và giúp chuyển từ lý thuyết sang thực hành đã có một truyền thống lâu đời. Hai hình thức học tập tại nơi làm việc phổ biến nhất là giáo dục hợp tác và thực tập. Trong giáo dục hợp tác, sinh viên luân phiên giữa các giai đoạn làm việc có lương và học tập tại trường, hoặc chia thời gian giữa nơi làm việc và trường học. Mặc dù các chương trình giáo dục hợp tác đã giảm sút, nhưng thực tập đang ngày càng phổ biến hơn. Hầu hết sinh viên đại học hiện nay đều hoàn thành một kỳ thực tập.
Học tập phục vụ cộng đồng—một hình thức giáo dục trải nghiệm kết hợp giữa học tập học thuật và hoạt động phục vụ cộng đồng—xuất hiện vào những năm 1970 và từ đó đã phát triển nhanh chóng. Những người tiên phong trong học tập phục vụ cộng đồng tin rằng sự kết hợp giữa phục vụ và học tập sẽ nâng cao chất lượng của cả hai và có thể dẫn đến cải cách giáo dục cũng như hồi sinh dân chủ. Học tập phục vụ cộng đồng khác biệt với các phương pháp giáo dục trải nghiệm khác bởi cam kết với các giá trị nhất định cũng như việc đưa vào các hoạt động phản tư có cấu trúc liên tục.
Mặc dù giáo dục trải nghiệm từ lâu đã là một phần của các chương trình hướng nghiệp hoặc chuyên môn, nhưng các phương pháp sư phạm dựa trên thực địa vẫn gặp khó khăn trong việc được công nhận trong lĩnh vực giáo dục khai phóng. Tuy nhiên, khi khoa học nhận thức bắt đầu xóa nhòa ranh giới giữa học tập học thuật và thực tế, nhận thức về sự phù hợp của giáo dục trải nghiệm trong việc đạt được mục tiêu của giáo dục khai phóng ngày càng gia tăng.
Lợi ích của giáo dục trải nghiệm
Giáo dục trải nghiệm không chỉ giúp sinh viên phát triển các kỹ năng xã hội, đạo đức làm việc và chuyên môn thực tế cần thiết cho các chương trình hướng nghiệp mà còn có thể dẫn đến học tập học thuật mạnh mẽ hơn và giúp sinh viên đạt được các mục tiêu trí tuệ thường gắn liền với giáo dục khai phóng, bao gồm:
- Hiểu sâu hơn về môn học so với chỉ học trên lớp.
- Khả năng tư duy phản biện và áp dụng kiến thức trong các tình huống phức tạp hoặc không rõ ràng.
- Khả năng học tập suốt đời, bao gồm cả việc học tập tại nơi làm việc.
Ngoài ra, giáo dục trải nghiệm còn xác định các thực hành cần thiết để đạt được những kết quả này, đặc biệt là việc sử dụng phương pháp phản tư có cấu trúc để giúp sinh viên liên kết kinh nghiệm với lý thuyết, từ đó nâng cao hiểu biết và khả năng áp dụng kiến thức.
Kết luận
Giáo dục trải nghiệm có thể đóng góp đáng kể vào giáo dục khai phóng, nhưng để đạt được kết quả này, cần có sự cấu trúc chặt chẽ và giám sát nghiêm ngặt đối với các trải nghiệm học tập ngoài lớp học. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nếu các chương trình không được thiết kế tốt, không tích hợp với chương trình học thuật, thì dù có thể giúp sinh viên phát triển về mặt cá nhân, chúng vẫn không đóng góp đáng kể vào việc học tập.
Các yếu tố quan trọng để xây dựng một chương trình giáo dục trải nghiệm chất lượng cao bao gồm:
- Công việc hoặc dịch vụ liên quan rõ ràng đến các mục tiêu học thuật.
- Đánh giá được xây dựng kỹ lưỡng để chứng minh sự đạt được các mục tiêu học thuật.
- Trách nhiệm quan trọng của sinh viên trong quá trình trải nghiệm.
- Giám sát tại chỗ, với sự hợp tác chặt chẽ giữa người hướng dẫn học thuật và người giám sát thực địa.
- Cơ hội phản tư có cấu trúc liên tục để giúp sinh viên kết nối giữa kinh nghiệm và lý thuyết.
Nhân tố quan trọng nhất để đạt được kết quả học tập mạnh mẽ từ các chương trình giáo dục trải nghiệm là cơ hội phản tư và nhận phản hồi. Phản tư liên tục, có thử thách và phù hợp với bối cảnh biến kinh nghiệm làm việc thành trải nghiệm học tập.
