Dạy học phân hóa trong lớp học là điều khó khăn. Nhưng công nghệ có thể hỗ trợ.
Giáo viên biết rằng học sinh học tốt nhất khi các em đang làm việc với học liệu đủ thử thách mà các em cần sự hướng dẫn và hỗ trợ nhưng không quá khó đến mức không làm được – nhà tâm lý học Lev Vygotsky nổi tiếng gọi là vùng phát triển gần nhất, hay ZPD. Tuy nhiên, trong một lớp học có nhiều học sinh khác nhau về kiến thức và khả năng học tập, mục tiêu dạy học đến vùng của từng học sinh có nghĩa là phải hiểu và giải quyết nhu cầu của hàng tá học sinh—và điều đó có thể rất quá sức.
Trong một cuộc khảo sát năm 2008, 43% giáo viên đồng ý với tuyên bố, “Lớp/các lớp học của tôi ở trường đã trở nên pha trộn nhiều về khả năng học tập của học sinh đến mức tôi/giáo viên không thể dạy các em được”. Báo cáo về sự tự tin của nhà giáo dục HMH năm 2018 cũng tiết lộ rằng việc sử dụng dữ liệu để làm cơ sở thông tin cho việc giảng dạy—một khía cạnh quan trọng của dạy học phân hóa—là mối quan tâm hàng đầu của 45% nhà giáo trong số những người đã đưa ra phản hồi. Công nghệ có thể giúp cung cấp giải pháp cho những giáo viên đang gặp khó khăn trong để có thể dạy học phân hóa một cách hiệu quả.
| Thách thức khi triển khai phân hóa | Các giải pháp sử dụng công nghệ |
| Giáo viên cần có kiến thức chuyên môn sâu để phân hóa. | Công nghệ có thể đưa ra các bản đồ chuyên môn và các lộ trình học tập tiềm năng. |
| Giáo viên cần xác định vùng phát triển gần nhất của học sinh để phân hóa. | Công nghệ có thể xác định vùng của học sinh thông qua đánh giá dựa trên máy tính. |
| Giáo viên cần triển khai chia nhóm linh hoạt để phân hóa. | Công nghệ có thể đề xuất các nhóm học sinh ở các vùng tương đồng. |
| Giáo viên cần xác định các nguồn lực để phân hóa. | Công nghệ có thể xác định các nguồn lực hướng đến nhu cầu của học sinh. |
Những thách thức của dạy học phân hóa trong lớp học
Giáo viên cần có kiến thức chuyên môn sâu để phân hóa
Một trong những thách thức lớn nhất của dạy học phân hóa là nó đòi hỏi kiến thức chuyên môn sâu—về chính môn học, về những cách thức tiềm năng mà học sinh có tiến bộ từ trình độ hiểu biết này sang trình độ hiểu biết khác, về những điểm học sinh có thể bị mắc kẹt và có lỗ hổng phổ biến trong sự hiểu biết của học sinh. Tuy nhiên, nghiên cứu của Washburn, Joshi và Cantrell đã chỉ ra rằng không phải tất cả các chương trình đào tạo giáo viên đều trang bị cho giáo viên có kiến thức chuyên môn sâu cần thiết để phân hóa.
Giáo viên cần xác định vùng phát triển gần nhất của học sinh để phân hóa
Thông tin cập nhật về vùng phát triển gần nhất của học sinh là điều không thể thiếu để xác định học sinh nên làm gì tiếp theo, và đó là lúc đánh giá thường xuyên phát huy tác dụng. Dylan Wiliam của Đại học London đã gọi đánh giá là “cầu nối giữa dạy và học—chỉ thông qua một số loại quy trình đánh giá, chúng ta mới có thể quyết định liệu việc dạy học có đã và đang đạt được hiệu quả mong muốn hay không”.
Nhưng việc quản lý và chấm điểm các bài đánh giá thường xuyên tốn thời gian, nghĩa là giáo viên thường phải lựa chọn giữa việc có thông tin phụ hợp và kịp thời với việc giảng dạy đang diễn ra đối với học sinh của mình. Sự phức tạp của phân tích dữ liệu cũng có thể khiến giáo viên có nhiều dữ liệu nhưng lại thiếu hiểu biết sâu sắc nếu họ không có cách nào để lọc và trực quan hóa thông tin có liên quan nhất đến việc lập kế hoạch giảng dạy cho học sinh cụ thể của mình.
Giáo viên cần triển khai chia nhóm linh hoạt để phân hóa
Dạy học nhóm nhỏ cho phép giáo viên phân hóa hiệu quả hơn bằng việc làm việc với những học sinh có nhu cầu giống nhau tại cùng một thời điểm, như nghiên cứu của Chambers và đồng nghiệp đã chỉ ra. Chia nhóm hiệu quả, hài hòa yêu cầu xác định những học sinh nào có cùng ZPD, có cùng mối quan tâm và sở thích học tập, và có thể hòa hợp với nhau. Chia nhóm không phải là một sự kiện diễn ra một lần: các nhóm nên được phân chia một cách linh hoạt khi học sinh học được nhiều hơn và các vùng của các em trở nên khác nhau.
Giáo viên cần xác định các nguồn lực để phân hóa
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, một thử thách mà các giáo viên đối mặt khi dạy học phân hóa là việc đòi hỏi họ phải xác định các nguồn lực giảng dạy hướng đến các kỹ năng ở cấp độ mà mỗi nhóm hoặc mỗi một học sinh nên thực hiện trong khi tính đến nhiều đặc tính khác nhau của học sinh có liên quan đến việc lựa chọn việc giảng dạy hiệu quả.
Danh sách các đặc tính liên quan của học sinh của Carol Ann Tomlinson bao gồm trải nghiệm nền tảng, văn hóa, ngôn ngữ, giới tính, mối quan tâm, sự sẵn sàng, sự tự nhận thức với tư cách là một người học, sự tự tin với tư cách là một người học, và sự độc lập với tư cách là một người học. Nếu không có kho lưu trữ tài nguyên có tổ chức, giáo viên có thể mất quá nhiều thời gian để tìm kiếm các nguồn tài nguyên giáo dục mở bổ trợ (OER) để đáp ứng nhu cầu và sở thích của học sinh—và các tài liệu OER thường không cung cấp hướng dẫn cho sự phân hóa.
Các Chiến lược Dạy học Phân hóa Sử dụng Công nghệ
Không có gì ngạc nhiên khi giáo viên thấy việc dạy học phân hóa là một thách thức! Thay vì lập kế hoạch trước và tuân theo một lộ trình giảng dạy đã định, phân hóa là một chu trình liên tục của việc đánh giá nhu cầu, lập kế hoạch và truyền tải sự giảng dạy xung quanh những nhu cầu đó và đánh giá lại tiến trình để bắt đầu lại chu trình ấy.
Mặc dù giáo viên phải là trung tâm của quá trình này, nhưng việc sử dụng công nghệ để dạy học phân hóa có thể giảm bớt một số gánh nặng, đặc biệt là khi nói đến việc tiết kiệm thời gian.
Công nghệ có thể đưa ra các bản đồ chuyên môn và các lộ trình học tập tiềm năng
Các chương trình học tập kỹ thuật số và kết hợp dựa trên bản đồ dựa trên bằng chứng về cách học sinh học trong một lĩnh vực có thể giúp giáo viên hiểu rõ hơn về cách các mục tiêu dạy học hiện tại liên quan đến việc học trước đây và trong tương lai. Ví dụ, các chương trình cốt lõi Into Math, Into Reading, Into Literature và ¡Arriba la Lectura! của HMH sử dụng các cột học tập ở đó lập bản đồ các kỹ năng và kiến thức về toán học và nghệ thuật ngôn ngữ từ mẫu giáo đến trung học để giúp giáo viên theo dõi sự phát triển theo thời gian.
Công nghệ có thể xác định vùng của học sinh thông qua đánh giá dựa trên máy tính
Các bài đánh giá thường xuyên dựa trên máy tính giúp quản trị nhóm, chấm điểm tự động, và báo cáo được quản lý cho phép giáo viên tập trung thúc đẩy học sinh hơn là kiểm tra và tính toán con số. Các bài đánh giá thích ứng đặt các câu hỏi hướng đến trình độ của học sinh, cung cấp thông tin cụ thể về vùng của học sinh trong thời gian ít hơn. Đánh giá ẩn – như những đánh giá được nhúng trong ứng dụng thực hành thích ứng Waggle của HMH – làm giảm nhu cầu đánh giá chính thức bằng cách cung cấp luồng thông tin cập nhật liên tục, được báo cáo cho giáo viên và được chương trình sử dụng để tự động điều chỉnh theo nhu cầu của học sinh.
Công nghệ có thể đề xuất các nhóm học sinh ở các vùng tương đồng
Việc sử dụng dữ liệu đánh giá thường xuyên và báo cáo sự tiến bộ của học sinh, các công cụ chia nhóm – chẳng hạn như các nhóm kỹ năng Waggle – có thể đề xuất cách sắp xếp học sinh có cùng nhu cầu năng để dạy học nhóm nhỏ. Giáo viên sau đó có thể điều chỉnh các cách chia nhóm được đề xuất này dựa trên hiểu biết của riêng họ về học sinh của mình, và họ có thể cập nhật các khuyến nghị để chia lại nhóm linh hoạt khi chương trình thu thập thêm thông tin. Nó cũng cho phép đề xuất nội dung nếu giáo viên đang tìm kiếm điều này.
Công nghệ có thể xác định các nguồn lực hướng đến nhu cầu của học sinh
Khi các tài nguyên giảng dạy của một chương trình được tổ chức theo các kỹ năng trong sơ đồ lĩnh vực, giáo viên sẽ dễ dàng tìm thấy các tài nguyên giải quyết các kỹ năng mà học sinh cần học ở đúng trình độ. Nội dung mô-đun cho phép giáo viên rút ra và kết hợp lại các tài nguyên giảng dạy phù hợp với nhu cầu của lớp học thay vì giới hạn chúng trong phạm vi và trình tự nghiêm ngặt đòi hỏi phải bổ sung để tiếp cận tất cả người học.
Giảng dạy hiệu quả trong các lớp học pha trộn ngày nay thường có nghĩa là phân hóa sự giảng dạy dựa trên nhu cầu của học sinh—một thách thức có thể từ gây đau đầu đến gần như không thể nếu không có tài nguyên và hỗ trợ. Những tiến bộ trong các công cụ công nghệ dạy học phân hóa có thể giúp giáo viên đáp ứng các thách thức của phương pháp tiếp cận giảng dạy có giá trị này, tự động hóa một số phần tốn nhiều thời gian và cồng kềnh nhất để họ có thể tập trung vào điều quan trọng nhất: học sinh trước mặt họ.
Nguồn tham khảo: https://www.hmhco.com/blog/how-to-use-technology-to-differentiate-instruction-in-the-classroom?srsltid=AfmBOop-Jsvbjt6sBtvrrHV-BJh3mUf_FA0JR2_vj656-YqdOy3VyZSB
